Kondor jest jednym z największych ptaków latających. Rozpiętość jego skrzydeł sięga 3 metrów!
Kondor należy do największych i najcięższych ptaków latających. Przedstawiciele tej rodziny są więksi nawet od orłów i harpii, ale w odróżnieniu od nich nie są aktywnymi myśliwymi. Zadowalają się głównie padliną. Gdzie występują kondory? Jak wyglądają te majestatyczne ptaki? Na te i inne pytania odpowiadamy poniżej.
W tym artykule:
Kondory zajmowały szczególne miejsce w wierzeniach rdzennych mieszkańców Ameryki Południowej. Inkowie uważali je za istoty nieśmiertelne. W wielkim imperium były jednymi z trzech świętych zwierząt, tuż obok węża i pumy. Te niezwykłe ptaki do dziś są mocno zakorzenione w południowoamerykańskich kulturach i wiążą się z nimi przesądy (nie zawsze dobre). Przykładowo, w Kolumbii widok kondora w locie to zły omen, zwiastujący śmierć.
Systematyka kondorów
Rodzina kondorowatych składa się z pięciu rodzajów, do których należy siedem gatunków:
- Gymnogyps (jedynym współczesnym przedstawicielem jest kondor kalifornijski, czyli Gymnogyps californianus),
- Sarcoramphus (jedynym współczesnym przedstawicielem jest kondor królewski, czyli Sarcoramphus papa),
- Vultur (jedynym współczesnym przedstawicielem jest kondor wielki, czyli Vultur gryphus),
- Coragyps (jedynym współczesnym przedstawicielem jest sępnik czarny, czyli Coragyps atratus),
- Cathartes (rodzaj reprezentowany przez trzy gatunki: sępnika różowogłowego, czyli Cathartes aura, sępnika pstrogłowego, czyli Cathartes burrovianus, sępnika żółtogłowego, czyli Cathartes melambrotus).
Jak wygląda kondor?
Kondory należą do największych ptaków latających, obok albatrosa wędrownego i pelikana. U niektórych gatunków rozpiętość skrzydeł dochodzi do 300 cm lub nawet przekracza tę wartość. Przykładem niech będzie kondor wielki (rozpiętość skrzydeł od 260 do 320 cm) albo kondor kalifornijski (rozpiętość skrzydeł od 249 do 300 cm). Długość ciała kondora dochodzi do 140 cm, a masa – do 15 kg. Mówimy tu zatem nie tylko o jednych z największych, ale także o jednych z najcięższych ptaków latających.
Warto wspomnieć, że w przeciwieństwie do większości ptaków drapieżnych, samica kondora jest mniejsza od samca. Różnice nie są jednak duże i nie występują u wszystkich gatunków. Przykładowo samica kondora królewskiego jest niemal niemożliwa do odróżnienia (pod względem długości ciała i rozpiętości skrzydeł) od samca.
Zagrożone wyginięciem kondory potrafią rozmnażać się bezpłciowo
Partenogeneza u zagrożonych wyginięciem ptaków powinna cieszyć. Rozmnażanie bezpłciowe wiąże się jednak z ryzykiem, że pisklęta będą obciążone wadami genetycznymi.
Większość gatunków ma ciemne upierzenie. Jedynym wyjątkiem jest kondor królewski, którego pióra w przeważającej części są białe i szare. Czarna barwa pojawia się jedynie wokół szyi, na ogonie i lotkach.
Charakterystyczną cechą kondora jest nieupierzona głowa, u większości gatunków zaopatrzona w różnorodne wytwory skórne. Należy podkreślić, że nie wykształciła się bez przyczyny, a wynika ze zwyczajów żywieniowych tych ptaków. Dzięki łysej głowie kondorom łatwiej jest utrzymać higienę.
Czym żywi się kondor?
Kondory są ogromne, ale nie mają tak długich i ostrych szponów jak ptaki szponiaste. Nie są też dobrymi lotnikami. Ze względu na dużą masę ciała, kondor polega przede wszystkim na sile nośnej, jaką zapewniają mu prądy powietrzne (niektóre gatunki wykonują ruch skrzydłami zaledwie raz na godzinę). Należy dodać, iż nie są też szybkie i zwrotne, a to oznacza, że nie mają atrybutów typowych dla podniebnych drapieżników.
Kondory żywią się przede wszystkim padliną. W trakcie lotu wypatrują osłabionych lub rannych zwierząt (także ludzi). Gdy zdobycz padnie, ptak rozpoczyna żer. Tylko niektóre gatunki potrafią dobić ranną lub chorą zwierzynę.
Poza padliną, kondor zajada się też jajami innych ptaków. Zdarza się, że pożera pisklęta.
Gdzie występują kondory?
Przedstawiciele rodziny kondorowatych żyją w Ameryce Północnej i Południowej. Obszar ich występowania obejmuje tereny od południowej części Kanady, przez Stany Zjednoczone i Meksyk, aż po Patagonię.
Kondory upodobały sobie różne środowiska. Niektóre gatunki wybrały tereny pustynne, inne wysokie partie gór (niektóre latają na wysokości nawet 5000 metrów n.p.m., wznosząc się ponad andyjskimi szczytami). Jeszcze inne gatunki zamieszkują strefy nadbrzeżne, obszary równikowe i lasy deszczowe.
Nasz ekspert
Artur Białek
Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.