Są symbolem gracji i mocy natury. Łabędzie o wielu twarzach

Ozdobne wygięcie litery ł, westchnienie samogłoski a, miękka jak szum piór spółgłoska dź – już samo słowo „łabędź” kojarzy się z elegancją. w końcu Piotr Czajkowski nie skomponował Jeziora... Kaczego. Łabędź krzykliwy (Cygnus cygnus) należy do hałaśliwego grona, w poczet którego liczą się też jego kuzyni: czarnodzioby, trąbiący, niemy, mały, czarny i czarnoszyi.

Po raz pierwszy opisany w 1758 r. przez Karola Linneusza Cygnus cygnus może być uważany za łabędzia nad łabędziami. Jego cechy określa się w stopniu najwyższym. Jest najliczniejszy (bo mimo że siedliska krzykliwego znikają, populacja tego ptaka liczy około 180 tys. sztuk), a zasięg jego występowania jest najszerszy.

Widok łabędzia, który bez wysiłku ślizga się po gładkim lustrze jeziora, a także cudowny lot z rozpostartymi skrzydłami symbolizują ulotność i od wieków wywołują pragnienie nieśmiertelności. według Platona Sokrates w dniu swojej śmierci słyszał łabędzi śpiew. w nordyckiej mitologii walkirie w przebraniu łabędzi zabierały poległych bohaterów z pola bitwy do walhalli. Pitagoras wierzył, że dusze poetów zamieniają się w łabędzie.

Tymczasem piękno łabędzi zaprawione jest kroplą goryczy. Podziwiając ich urodę, nie dostrzegamy, ile wysiłku kosztuje je przetrwanie i jaki haracz płacą z powodu siły ciążenia ich wielkich ciał. Ptaki ważące do 20 kg potrzebują dużej powierzchni wód, bo ich nogi nie mogą długo utrzymywać tak dużego ciężaru. łabędzie przez większość dnia pływają więc i szukają pożywienia. łączą się w pary na całe życie, a pisklęta spędzają z rodzicami pierwszą zimę. Oboje państwo łabędziowie jednakowo przykładają się do budowy gniazda, a stateczny przyszły tatuś pilnuje go, dopóki żona nie wysiedzi jaj – zwykle od 4 do 7 (czasami 12). Pisklaki – szare lub brązowe – wykluwają się po 36 dniach. Po 4–5 miesiącach umieją latać.

Te imponujące ptaki w powietrze wzbijają się z trudem, rozpaczliwie machając przy tym błoniastymi stopami i ciężko bijąc skrzydłami. walka o terytorium z innymi osobnikami swojego gatunku i resztą wodnego ptactwa bywa zacięta. czasem zdarzają się nawet wypadki śmiertelne. Piękno bowiem nie przychodzi łatwo i bezboleśnie.

Tekst: Cathy Newman