To papuga czy pingwin? Aby zobaczyć maskonury, ludzie pokonują tysiące kilometrów

W tym artykule:

1. Maskonury na Islandii i nie tylko
2. Co jedzą maskonury?
3. Kto poluje na maskonury?
4. Ciekawostki o maskonurach

Maskonura trudno pomylić z innymi ptakami. Jednocześnie są to ptaki, które przypominają inne gatunki z tego królestwa zwierząt. Niektórzy porównują je do pingwinów, inni do papug. I coś rzeczywiście w tym jest. Swoją posturą i ubarwieniem tułowia maskonury mogą przypominać pingwiny. Różnią się od nich jednak rozmiarami (są znacznie mniejsze). Od pingwinów odróżnia je też kolorowy dziób. Z tego też powodu niektórzy nazywają je „morskimi papugami”.

Już sam wygląd maskonura przyczynia się do popularności tego gatunku. Niedziwne więc, że niewielkie czarno-białe ptaszki z kolorowymi dziobami są celem podróży wielu podróżników. Gdzie można je obserwować?

Maskonury na Islandii i nie tylko

Podróżnicy i ornitolodzy zafascynowani maskonurami powinni rozważyć wyprawę w rejony północnego Atlantyku. To właśnie tam, na skalistych wybrzeżach, gniazdują te wyjątkowe ptaki. Ich największa populacja zamieszkuje Islandię. Spotkanie maskonura często jest stawiane na równi z innymi typowymi islandzkimi aktywnościami jak np. polowanie na zorzę czy kąpiel w termalnych źródłach. Na szczęście maskonury, w porównaniu do zorzy polarnej, łatwiej jest „złapać”. Największe szanse na ich spotkanie mamy na wyspie Heimaey, w okolicy klifów Látrabjarg oraz w regionie Dyrhólaey.

Podróż na Islandię może wiązać się ogromnymi kosztami. Niestety maskonury upodobały sobie właśnie miejsce, w których zorganizowanie niskobudżetowej wyprawy może być wyzwaniem. Nieco tańszą alternatywą dla Islandii może być np. Wielka Brytania. Tam maskonury zamieszkują między innymi nadmorskie klify i niektóre wyspy, w tym: Szetlandy, Orkady i Wyspy Farne.

Gdzie jeszcze można obserwować maskonury?

• W Norwegii maskonury gniazdują na klifach morskich, zwłaszcza na północy kraju (Lofoty, Hornøya, Røst).
• Maskonury występują również na wybrzeżach Atlantyku w Kanadzie. Szczególne regiony: Nowa Fundlandia, Wyspy Magdaleny.
• W Irlandii również można obserwować maskonury, szczególnie na klifach i wyspach Skellig, klifach Moheru, czy wyspie Rathlin.

Maskonury spędzają większość swojego życia na morzu. Na ląd powracają w okresie lęgowym. Najlepszy czas na ich obserwację przypada na okres od późnej wiosny do wczesnego lata. W tym czasie ptaki te gniazdują na skalistych wybrzeżach i klifach. Wówczas można zobaczyć te fascynujące ptaki z bliska. Po zakończeniu sezonu lęgowego (zwykle w sierpniu) maskonury wracają na otwarte morze, gdzie spędzają zimę.

Co jedzą maskonury?

Podstawowym składnikiem diety maskonurów są małe ryby pelagiczne, takie jak śledzie, szproty, tobiasze, a także niektóre gatunki makreli. Maskonury łowią ryby, nurkując. Pod wodą są w stanie złapać kilka ryb naraz, trzymając je w dziobie dzięki specjalnej strukturze języka. Oprócz ryb maskonury jedzą również różnorodne bezkręgowce morskie, takie jak małe skorupiaki i mięczaki. W niektórych regionach maskonury mogą się żywić krewetkami lub krylem, zwłaszcza gdy ryby są mniej dostępne.

Harpia wielka nosi imię mitycznej bestii. Jest jednym z największych ptaków drapieżnych

Harpia wielka jest jednym z największych przedstawicieli rodziny jastrzębiowatych. Ogromny, niezwykle silny ptak nie zna lęku i może poważnie zranić nawet człowieka. Nic dziwnego, bo w swoim...

Kto poluje na maskonury?

Maskonury są narażone na ataki ze strony różnych drapieżników. Polują na nie ptaki drapieżne, takie jak mewy (np. mewa srebrzysta) czy wielkie burzyki. Podczas polowań w morzu maskonury mogą być atakowane przez większe ryby, takie jak rekiny, oraz przez niektóre ssaki morskie, takie jak foki.

Na lądzie maskonury mogą padać ofiarą lisów arktycznych, które atakują ich gniazda, zwłaszcza w regionach, gdzie ssaki te są obecne (np. na Grenlandii).

W przeszłości na maskonury polowano, zwłaszcza na Islandii i Wyspach Owczych, gdzie ich mięso i jaja stanowiły ważny składnik diety. Obecnie polowanie na maskonury jest mocno ograniczone, choć nadal w niektórych regionach tradycyjnie się je praktykuje. Maskonury są również zagrożone przez zanieczyszczenie środowiska, zmiany klimatyczne oraz zmniejszenie zasobów rybnych, co może wpływać na ich dostęp do pokarmu.

Ciekawostki o maskonurach

Są małe, kolorowe, urocze. Co jeszcze warto wiedzieć o tzw. morskich papugach? Oto najważniejsze ciekawostki o maskonurach.

1. Dzioby maskonurów są jaskrawo kolorowe, szczególnie podczas sezonu lęgowego. Po sezonie lęgowym zewnętrzna warstwa dzioba przybiera stonowane barwy.
2. Maskonury są doskonałymi nurkami, potrafią nurkować na głębokość do 60 metrów. Ich skrzydła działają pod wodą jak wiosła, co pozwala im na szybkie i zwinne poruszanie się w pogoni za rybami.
3. Maskonury są monogamiczne i tworzą pary na całe życie. Co roku wracają do tego samego gniazda, aby wychować kolejne potomstwo.
4. Maskonury mogą żyć nawet do 25 lat w naturalnym środowisku.
5. Maskonur atlantycki jest narodowym ptakiem Islandii i jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli tego kraju.
6. W okresie lęgowym maskonury komunikują się poprzez różne odgłosy, w tym pomruki i dźwięki przypominające szczekanie.
7. Choć są doskonałymi nurkami, maskonury nie są najlepszymi lotnikami. Ich krótkie skrzydła wymagają bardzo szybkiego trzepotania, aby utrzymać się w powietrzu. Co ciekawe, wówczas osiągają prędkość nawet do 80 km/h.
8. Maskonury zyskały popularność w kulturze masowej jako maskotki i symbole turystyczne, zwłaszcza w krajach, gdzie występują naturalnie.

Szukasz więcej fascynujących informacji na temat świata roślin i zwierząt, odkryć archeologicznych i nieskończonego Wszechświata? Zaprenumeruj magazyn „National Geographic Polska”. Najnowszą ofertę znajdziesz na tej stronie.

Nasz ekspert

Mateusz Łysiak

Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.