Mozazaur – wielkość tego morskiego gada robi wrażenie! W czasach dinozaurów to mozazaury rządziły morzami

W tym artykule:

1. Mozazaur – wielkość i okres, w którym żył
2. Mozazaur w filmach z serii „Jurassic World”
3. Mozazaury były sprawnymi drapieżnikami
4. Dlaczego mozazaury wymarły?

Mozazaury to grupa gatunków należąca do zróżnicowanej rodziny olbrzymich morskich gadów zwanych Mosasauridae. Nazwa mozazaur oznacza „jaszczur znad Mozy”. To właśnie w pobliżu tej rzeki odkryto jedne z pierwszych skamieniałości tych wymarłych gadów. Mozazaury żyły w okresie od 145,5 mln do 65,5 miliona lat temu.

Mozazaur – wielkość i okres, w którym żył

Nie były dinozaurami morskimi, ale odrębną grupą gadów, bliżej spokrewnioną ze współczesnymi wężami i jaszczurkami. Gatunki takie jak Mosasaurus hoffmanni należą do największych przedstawicieli rodziny Mosasauridae. Jeden z największych okazów, jakie kiedykolwiek znaleziono, miał aż 17 metrów długości. Taki wynik dały badania z 2014 roku.

Największy mozazaur byłby więc porównywalny pod względem wielkości do potężnego megalodona. To gigantyczny rekin, który dominował w oceanach w środkowym miocenie i pliocenie. Czyli w przedziale od 15,9 miliona do 2,6 miliona lat temu, długo po wymarciu mozazaurów.

Żaden z tych drapieżników nie był jednak nigdy tak duży jak współczesny płetwal błękitny. To największy wieloryb, który może osiągnąć nawet 34 metry długości. Jest zarazem największym znanym zwierzęciem, jakie kiedykolwiek istniało.

Odkryto szczątki gigantycznego dinozaura. „To może być największy drapieżny dinozaur znaleziony w Europie”

Tylko kilka kości nieznanego gatunku dinozaura odkryli naukowcy na wyspie Wight. Mimo to są zdania, że był to prawdziwy potwór, który żył na wybrzeżu 125 mln lat temu.

Mozazaury wyginęły 65,5 miliona lat temu – podczas masowego wymierania, które unicestwiło także lądowe dinozaury. Gatunek udało się cyfrowo przywrócić do życia i gigantyczny mozazaur pojawił się na srebrnym ekranie w kinowym hicie „Jurassic World” z 2015 roku.

Mozazaur w filmach z serii „Jurassic World”

Film „Jurassic World” zawiera scenę, w której gigantyczny mozazaur wystrzeliwuje z wody, aby pochwycić i pożreć wiszącego jako przynęta rekina. Takie przedstawienie prehistorycznej bestii pojawia się w serii „Jurassic World” jeszcze kilkakrotnie, ale eksperci są zgoni, że jest dalekie od naukowej poprawności.

Prawdziwy mozazaur nie mógł osiągnąć tak ogromnych rozmiarów, jak przedstawiony w filmie – orzekli paleontolodzy. Stworzenie w filmie jest około dwa razy większe od największej znanej skamieniałości mozazaura – podkreślają ReBecca Hunt-Foster, paleontolog z Bureau of Land Management Canyon Country District oraz John Foster, dyrektor Museum of Moab.

Kenneth Lacovara, profesor paleontologii i geologii na Uniwersytecie Drexel, również przyznaje, że filmowy morski gad był zbyt duży. Naukowiec pochwalił jednak twórców filmowego jaszczura za dokładne przedstawienia zębów podniebiennych mozazaura. A w szczególności – specjalnego drugiego zestawu zębów w górnej części szczęki. Jest on podobny do tych, jakie można zaobserwować u niektórych węży i jaszczurek.

Za niewłaściwy uznano także sposób poruszania się filmowego mozazaura. Oparto go najpewniej na wczesnych ustaleniach mówiących, że gad ten poruszał się jak węgorz lub wąż.

Mozazaury były sprawnymi drapieżnikami

Mozazaury były dominującymi drapieżnikami oceanicznymi pod koniec okresu kredy. Jednak nie wszystkie gady z tej rodziny były gigantami. Niektóre gatunki, takie jak Xenodens calminechari, rozmiarami były zbliżone do dzisiejszych morświnów.

Według specjalistów z US National Park Service, duże mozazaury prawdopodobnie żywiły się wszystkim, co udało im się złapać. W tym rybami, rekinami, ptakami morskimi, a także mniejszymi osobnikami z rodziny Mosasauridae. Inne, mniejsze gatunki tych morskich gadów miały bardziej określoną dietę i żywiły się głównie np. skorupiakami.

Część skamieniałości mozazaurów zachowała się z nienaruszoną zawartością żołądka, co pozwoliło paleontologom dowiedzieć się więcej o ich strategiach łowieckich. Na przykład paleontolodzy z Kanady odkryli okaz z gatunku Mosasaurus missouriensis, w którego żołądku znaleziono ogromne ości ryb. Oszacowano, że pożarta przez drapieżnika ryba była większa niż jego głowa. Ułożenie kości sugerowało, że mozazaur pożerał swoją zdobycz kawałek po kawałku.

Jak wyglądało życie po dinozaurach, zanim pojawił się człowiek? Odkrywamy paleogen

To okres, gdy Ziemia zaczęła przypominać tę, którą znamy. Koniec wszystkich „-zaurów” odmienił świat zwierząt, a lądy dryfowały na znane nam położenia. Znów zabieramy Was w podr..

W żołądku innego gatunku, Prognathodon kianda, znaleziono młodego mozazura. Z kolei skamieniałość znajdująca się w Smithsonian National Museum of Natural History (NMNH) pokazuje, że zdarzały się polowania nawet na największe gatunki mozazaurów.

Wspomniane wcześniej skamieniałości ogromnego Mosasaurus hoffmanni pokazują, że ten konkretny gad doznał kiedyś poważnego urazu szczęki. Kości nosiły ślady gojenia, co wskazuje, że zwierzęta te prowadziły brutalne, podwodne pojedynki.

Dlaczego mozazaury wymarły?

Na inne mozazaury polował m.in. niedawno odkryty Thalassotitan atrox. Ten przerażający drapieżnik wyglądał jak połączenie smoka z Komodo z żarłaczem białym, tyranozaurem i orką.

Mozazaury prawdopodobnie polowały na głębokich wodach, ale raczej nie zapuszczały się zbyt daleko od brzegu. Co ciekawe, mogły zacząć pływać w wodzie jak wąż lub węgorz. Jednak z czasem ich ogony ewoluowały, aby stać się podobnymi do ogonów rekinów. To ułatwiło drapieżcom poruszanie się w wodzie.

Mozazaury mogły także być zdolne do pływania w „stylu klasycznym”, używając do tego swoich przypominających wiosła przednich kończyn. Takie wiosłowanie pozwalało im przyspieszać w pogoni za zdobyczą.

Mozazaury zniknęły z zapisu kopalnego wraz z dinozaurami 65,5 miliona lat temu. Stało się to po tym, jak gigantyczna asteroida zderzyła się z Ziemią pod koniec okresu kredy. Według badań z 2005 roku bogate ekosystemy morskie, które zamieszkiwały mozazaury i z których czerpały pożywienie, załamały się po uderzeniu asteroidy.

Najnowsze badania dowodzą, że była ona dużo bardziej śmiercionośna niż do tej pory przypuszczaliśmy. Wywołała m.in. gigantyczną falę tsunami, która przemierzyła pół globu.

1 z 1

Ilustracja przedstwiająca jak mógł wyglądać mozazaur (fot. Getty Images)

Ilustracja przedstwiająca jak mógł wyglądać mozazaur (fot. Getty Images)