Najdłuższa rzeka Ukrainy. Potężny Dniepr wspiera ten kraj w wojnie z Rosją

W tym artykule:

1. Jaka jest najdłuższa rzeka Ukrainy?
2. Ile jest rzek na terenie Ukrainy?
3. Ciekawostki na temat rzek w Ukrainie

Rzeki od tysiącleci odgrywały kluczową rolę w rozwoju pierwotnych tkanek miejskich. Pierwsze miasta zakładano właśnie nad ciekami wodnymi. Bo bez nich ludzie nie mogą się obyć. Woda potrzebna jest przede wszystkim do picia, ale też do szeregu innych kluczowych czynności.

Nie inaczej jest w przypadku najdłuższej rzeki Ukrainy, która przecina ten kraj na dwie części: zachodnią i wschodnią. Dniepr jest dla Ukraińców takim samym ważnym symbolem narodowym, jak dla Rosjan Wołga.

Jaka jest najdłuższa rzeka Ukrainy?

Dniepr jest czwartą najdłuższą rzeką Europy. Pod względem długości wyprzedzają ją: Wołga, Dunaj i Ural. Jest to jednocześnie najdłuższa rzeka Ukrainy. Całkowita długość tej rzeki wynosi 2200 km.

Ale uwaga. Jej źródło nie znajduje się w tym kraju, ale w Rosji. Niewielki ciek rozpoczyna się na płaskowyżu Wałdaj, około 150 km na zachód od Moskwy. Płynie głównie na południe, ale nieco meandruje. Blisko 500 km płynie przez region Kurska, potem wpływa do Białorusi. Po 600 km trafia w końcu do Ukrainy od północnej części tego kraju. Mija Kijów, potem skręca na południowy-wschód w stronę Dniepropietrowska, a następnie na południowy-zachód wpływa do Morza Czarnego.

Jej przebieg na terenie Ukrainy można przyrównać do litery S. W granicach Ukrainy ma długość 981 km. Dniepr jest żeglowny na swojej większej części – blisko 1700 km.

Ze względu na swoje rozmiary na Dnieprze wybudowano kilka elektrowni wodnych. Największa to Dnieproges (Dnieprzańska Elektrownia Wodna) w południowo-wschodniej części Ukrainy. Jest to największa z sześciu elektrowni wodnych zbudowanych na Dnieprze. Obecnie znajduje się w krytycznym stanie po ostrzałach wojsk rosyjskich. Ta hydroelektrowania powstała w latach 1927-1932.

Zapora hydroelektrowni mierzy 760 m długości i 60 m wysokości. Tak wielka tama spiętrza Zbiornik Dnieprzański o powierzchni 420 km kw. powierzchni i 170 km długości.

Ile jest rzek na terenie Ukrainy?

To nie powinno zaskoczyć, że na obszarze Ukrainy jest olbrzymia liczba rzek, bo kraj ten zajmuje 603 550 km2. Rzek i strumieni jest sumie ponad 63 tysiące. Ich łączna długość to ponad 206 tys. km.

Warto jednak zauważyć, że większość z tych cieków wodnych jest maleńka. 93% jest krótsza niż 10 km. Jeśli chodzi o rzeki średniej długości, to jest ich 81 o łącznej długości 15 488 km. Do dużych rzek Ukrainy należą m.in. Dunaj, Tysa, Dniepr, Prypeć, Desna czy Dniestr. Większość mniejszych rzek należy do dorzeczy Dniepru (27,7%), Dunaju (26,3%), Dniestru (23,7%) i południowego Buh (9,3%).

W Ukrainie jest 117 rzek, których długość przekracza 100 km. Jedynie 13 z nich jest dłuższych niż 500 km. W zasadzie cały obszar Ukrainy należy do zlewiska Morza Czarnego i Azowskiego. Rzeki Ukrainy zazwyczaj płyną w kierunku południowym. Jest kilka wyjątków. Są to rzeki zlokalizowane na północnym-zachodzie, gdzie przeważa przepływ na północ do rzeki Prypeć, dopływu Dniepru, albo do Wisły. Ta ostatnia przepływa przez Polskę do Morza Bałtyckiego.

Ukraińskie rzeki są zasilane przez opady deszczu, topniejący śnieg, wody gruntowe i lodowce. Warto jednak zauważyć, że w strefie stepowej prawie wszystkie opady od razu wyparowują lub wsiąkają w glebę. Z kolei rzeki na równinach są zasilane głównie przez topniejący śnieg.

Dramat dziedzictwa kulturowego Ukrainy. Jest niszczone w tempie niespotykanym od II wojny światowej

Pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę to nie tylko dramat ludzi. Na masową skalę, w tempie niespotykanym od 1945 roku, niszczone są przez wojska Putina zabytki i stanowiska archeologiczne. To ...

Ciekawostki na temat rzek w Ukrainie

Podwodna rzeka

Ukraina może pochwalić się niezwykłą rzeką. W 2010 roku naukowcy z angielskiego Uniwersytetu w Leeds dzięki wykorzystaniu sonaru odkryli pod powierzchnią Morza Czarnego podwodny ciek. Jest to słona rzeka, którą przepływają 22 tysiące sześciennych wody na sekundę. To jedyna taka rzeka odkryta do tej pory.

Limany w Ukrainie

Ciekawostką jest też fakt, że niektóre ukraińskie rzeki, w tym Dniepr i Dniestr, uchodzą do Morza Czarnego poprzez limany. Są to płytkie i jednocześnie słone zbiorniki wodne, które powstały w wyniku zatopienia przez wody morskie wylotu nadbrzeża i odcięcia go od morza mierzeją lub tzw. kosą.

Limany są charakterystycznymi formami dla wybrzeża Morza Czarnego. Są szczególnie częste w okolicach Odessy. Tam do morza uchodzi na przykład Dniestr. Również Dniepr uchodzi do limanu Morza Czarnego.

Dniepr wsparciem dla wojsk Ukrainy

Dniepr jest nieocenionym wsparciem dla wojsk ukraińskich w obronie z rosyjskim najeźdźcom. Od wielu miesięcy front w południowej części kraju oparty jest właśnie o kilkusetkilometrowy odcinek Dniepru rozciągający się od wybrzeża Morza Czarnego (Chersoń) po Zaporoże. W pierwszej fazie wojny ukraińska artyleria zniszczyła szereg mostów, by okupanci z nich nie skorzystali. W dolnej części biegu rzeka ta miewa nawet kilka kilometrów szerokości, co utrudnia jej forsowanie.

Porohy Dniepru

Poniżej miasta Dniepr zlokalizowane były progi skalne przegradzających nurt największej z rzek Ukrainy. Obecnie są one zalane na skutek spiętrzenia wody przez zapory. To w tym rejonie leży historyczne Zaporoże, gdzie w XVI wieki powstawały sicze zamieszkane przez zbiegłych chłopów i awanturników określanych jako kozacy. Stworzyli niezależną społeczność, która słynęła z wojaczki.

Dniepr przyciągał ludzi od tysiącleci

Dorzecze Dniepru było zamieszkane od czasów starożytnych. Wzdłuż tego cieku wodnego rozwinął się system szlaków w IV-VI wieku. Łączył Morze Czarne z Bałtykiem, umożliwiał zatem transport produktów ze strefy śródziemnomorskiej do nadbałtyckiej.

Szukasz więcej fascynujących informacji na temat świata roślin i zwierząt, odkryć archeologicznych, nieskończonego Wszechświata oraz podróży? Zaprenumeruj magazyn „National Geographic Polska”. Najnowszą ofertę znajdziesz na tej stronie.

Nasz ekspert

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.