Najmniejszy dinozaur świata okazał się jaszczurką
Czaszka sprzed 99 milionów lat miała należeć do Oculudentavis khaungraae. Naukowcy byli jednak w błędzie. Szczegółowa analiza skanów pozostałych kości pozwoliła im wykryć cechy typowe dla jaszczurek.
W tym artykule:
W 2020 r. maleńka czaszka zachowana w bursztynie sprzed 99 milionów lat stała się przedmiotem debaty naukowej po tym, jak uznano, że należała do najmniejszego gatunku dinozaura na świecie – Oculudentavis khaungraae. Głośny artykuł opublikowany w marcu ubiegłego roku został jednak szybko wycofany.
Naukowcy byli w błędzie
Najnowsze badania oparte na analizie lepiej zachowanego fragmentu bursztynu dowodzą, że czaszka pochodziła w rzeczywistości od prehistorycznej jaszczurki. Wskazywać ma na to fragment szkieletu z widocznymi łuskami i tkanką miękką.
– To naprawdę dziwne zwierzę. Nie przypomina żadnej innej znanej nam dziś jaszczurki. Szacujemy, że wiele zwierząt z tamtych czasów nie wyewoluowało swojego współczesnego wyglądu. To może być mylące. Mają cechy konkretnego gatunku, ale w rzeczywistości nie należą do niego – opisuje Juan Diego Daza, współautor badań, w komunikacie prasowym.
Po przeanalizowaniu skanów poszczególnych kości naukowcy wykryli cechy, które pozwoliły im zidentyfikować nieznane zwierzę jako jaszczurkę. Są to: łuski, zęby połączone bezpośrednio z kośćmi szczęki, a nie osadzone w zębodołach jak u dinozaurów, typowe dla jaszczurkowatych struktury oka i kości barkowe oraz czaszka w kształcie kija hokejowego. W próbce z lepiej zachowanego bursztynu badacze zauważyli dodatkowo płat luźnej skóry pod brodą, który mógł wypełniać się powietrzem – to kolejna cecha wspólna dla wielu gatunków jaszczurek.
Ameryka Północna straciła blisko 30 proc. ptasiej populacji. Jak pomóc ocalałym gatunkom?
Już dzieci w szkole wiedzą, że wyłączanie światła, kiedy nie jest nam potrzebne, ma zbawienny wpływ na środowisko. Jak się okazuje, w ten sposób możemy też przysłużyć się migrując...
Najmniejszy dinozaur czy prehistoryczna jaszczurka?
Badacze nazwali stworzenie Oculudentavis naga na cześć ludu Naga z Indii i Mjanmy, gdzie znaleziono bursztyny sprzed blisko 100 milionów lat. Jak ustalili, gad pochodzi z tej samej rodziny co Oculudentavis khaungraae, ale prawdopodobnie jest przedstawicielem innego gatunku. Daza wyjaśnia, że ze względu na zasady taksonomiczne regulujące nazywanie i grupowanie gatunków zwierząt, razem z kolegami musiał użyć pierwotnego członu nazwy, mimo że nie był dokładny.
Naukowcy tłumaczą, że czaszki uległy deformacji na skutek stwardnienia bursztynów. To miało doprowadzić do pomyłki.
– Zniekształcenia uwydatniły cechy ptaków w jednej czaszce i jaszczurek w drugiej – tłumaczy Edward Stanley z Muzeum Historii Naturalnej na Florydzie.