Największe owady w Polsce. Mogą mieć nawet 12 cm długości, a jeden gatunek spotkasz w ogrodzie

W tym artykule:

1. Jaki jest największy owad w Polsce?
2. Turkuć podjadek – szkodnik ogrodowy
3. Modliszka zwyczajna – fascynujący drapieżnik
4. Husarz władca – duża ważka
5. Jelonek rogacz – wielki chrabąszcz
6. Zmierzchnica trupia główka – ogromna ćma
7. Najdłuższy owad na świecie
8. Najcięższy owad na świecie

Owady to zwierzęta, które nie mogą osiągać ogromnych rozmiarów. Wynika to z ich biologii. Owady nie mają płuc. Tlen dociera do ich ciał przez rurki zwane tchawkami. Przy obecnym stężeniu tlenu w powietrzu największe owady mogą mieć przeciętnie kilkanaście centymetrów długości. Większe nie mogłyby oddychać.

Inaczej było w okresie karbonu, około 300 mln lat temu. Wówczas na Ziemi żyła ważka Meganeura o rozpiętości skrzydeł sięgającej 75 cm i tułowiu trzycentymetrowej grubości. Jak to możliwe? Oddychała powietrzem zawierającym 35 proc. tlenu, czyli aż o dwie trzecie więcej niż dziś!

Jaki jest największy owad w Polsce?

Polskie owady są z reguły niewielkie. Przeciętna długość ich ciała to mniej więcej dwa centymetry. Są jednak wyjątki od tej reguły.

Jaki jest największy owad w Polsce? Odpowiedź na to pytanie wcale nie jest prosta. Zależy ona od tego, czy bierzemy pod uwagę masę, czy długość ciała owada. A jeśli długość ciała, to czy chodzi o osobnika dorosłego (imago), czy o postać larwalną?

Dlatego na podium znalazło się pięć gatunków. Oto największe owady w Polsce.

Turkuć podjadek – szkodnik ogrodowy

Turkuć podjadek (Gryllotalpa gryllotalpa) nie cieszy się dobrą opinią wśród ogrodników. Ten duży, brunatny owad żyje głównie pod ziemią. Jego pokarm to w dużej części korzenie roślin. Stąd też wzięła się jego nazwa. Dawniej był w Polsce pospolity i uważany za szkodnika. Potem jego liczebność spadła.

Samice, które są większe od samców, mogą osiągać 7 cm długości. Turkucie żyją do czterech lat.

Modliszka zwyczajna – fascynujący drapieżnik

Modliszka zwyczajna (Mantis religiosa) to jedyny przedstawiciel modliszek w Europie Środkowej. Drapieżny owad przykuwa uwagę swym wyglądem i obyczajami. Polują na inne owady, ale nieobcy jest im też kanibalizm. Samice nierzadko zabijają i zjadają samce w trakcie okresu godowego.

Samice modliszek są od samców wyraźnie większe. Długość ich zielonych lub brązowych ciał może sięgać 7,5 cm. Modliszka zwyczajna jest w naszym kraju gatunkiem chronionym i rzadkim.

Husarz władca – duża ważka

Husarz władca (Anax imperator) to imponujących rozmiarów ważka o barwie niebiesko-zielonej. Zasiedla wody stojące, najczęściej duże, gęsto porośnięte roślinnością zbiorniki. Można ją spotkać w ich pobliżu od maja do sierpnia.

Ciało husarza może mieć nawet 8,5 cm długości. Rozpiętość jego skrzydeł sięga 11 cm. Podobnie jak inne ważki, husarz jest świetnym lotnikiem.

Jelonek rogacz – wielki chrabąszcz

Jelonek rogacz (Lucanus cervus) to jeden z największych chrząszczy w Polsce. Żyje w lasach. Jego ciało może mieć 6 cm długości. Jeśli jednak doliczymy do tego imponujące żuwaczki, jakimi może pochwalić się samiec, jego całkowita długość może sięgać 10 cm!

Podobną długość osiągają larwy jelonka. Rosną nawet przez 3 lata, zanim się przepoczwarzą. Ten piękny owad jest w Polsce pod ścisłą ochroną.

Zmierzchnica trupia główka – ogromna ćma

Zmierzchnica trupia główka (Acherontia atropos) znana jest z rysunku na tułowiu, który przypomina czaszkę. Jej żółto-czarny odwłok przypomina z kolei osę lub szerszenia. W chwilach zaniepokojenia wydobywa z przełyku dobrze słyszalne piszczące dźwięki, które są w stanie przepłoszyć drapieżcę. To jedna z zaskakujących cech motyli.

Zmierzchnica jest jedną z największych polskich ciem i największych polskich motyli. Masa jej ciała sięga 10 g. Rozpiętość skrzydeł wynosi 10–14 cm, długość ciała sięga 12 cm. Naprawdę ogromne są jednak gąsienice, które dorastają nawet do 13 cm długości.

Najdłuższy owad na świecie

Jak mają się nasi rekordziści do największych owadów na Ziemi? Największe rozmiary osiągają w rejonach tropikalnych. Dlaczego? Tylko w tropikalnych dżunglach stężenie tlenu w powietrzu jest dziś na tyle wysokie, by utrzymać przy życiu olbrzymie owady.

Za najdłuższego owada na świecie uważany jest patyczak. A konkretnie gatunek nazwany nieformalnie Phryganistria chinensis, po polsku zaś – straszyk chiński. Jak sama nazwa wskazuje, występuje on na terenie Chin. Tam też został opisany w 2016 r.

Najdłuższy osobnik tego gatunku mierzył aż 64 cm, z czego 38 cm przypadało na tułów. W 2017 r. trafił do „Księga rekordów Guinnessa” jako najdłuższy owad świata.

Najcięższy owad na świecie

Chiński patyczak, choć długi, jest jednak bardzo szczupły. Pod względem masy ciała nie jest więc rekordzistą. Tu pierwsze miejsce zajmują mieszkańcy Nowej Zelandii.

W Australii znaleziono niezwykle rzadką gigantyczną ćmę. Jest tak ciężka, że ledwo lata

Największa ćma na świecie „upolowana” przez budowniczych? Niecodziennego odkrycia dokonano na jednem z placów budowy w północno-wschodniej Australii. Wymiary owada robią wrażenie.

Chodzi o szarańczaki, powszechnie zwane weta (oryginalny zapis to wētā). Największe ich gatunki, należące do rodzaju Deinacrida, osiągają długość ciała rzędu 10 cm. Jeśli doliczymy do tego czułki i odnóża, może ona przekraczać nawet 30 cm.

Jednak to masa ciała tych szarańczaków budzi respekt. Największe osobniki gatunku Deinacrida heteracantha ważą nawet ponad 70 gramów. Czyli więcej, niż np. wróbel. Szarańczaki te prowadzą nocny tryb życia. Żywią się głównie liśćmi.