Najwyższy wulkan - rekordowe wysokości w Europie i na świecie

W tym artykule:

1. Najwyższy wulkan Europy
2. Najwyższy wulkan na świecie

Wierzchołki najwyższych wulkanów pokrywa wieczny śnieg, tworzący spokojną, wręcz kojącą atmosferę. Nie można jednak zapomnieć, że wiele z tych kolosów to aktywne wulkany, a inne czekają w uśpieniu na moment przebudzenia. Pozorny spokój może więc zostać zmącony przez niszczycielski spektakl natury, mogący na wiele lat zmienić warunki życia na Ziemi. Gdzie znajdują się najwyższe wulkany? Poniżej odpowiadamy na to pytanie.

Wulkany w Polsce – gdzie się znajdują i co kryje w sobie Kraina Wygasłych Wulkanów?

Czy w Polsce są wulkany? Te pradawne, buchające dymem i lawą góry powstałe w wyniku zazębiania się płyt tektonicznych od zawsze fascynowały ludzi. Dla starożytnych stały się nawet źró...

Mówiąc o najwyższych wulkanach świata, na myśli należy mieć stożki, których wysokość przekracza 6000 m n.p.m. Na naszej planecie znajduje się wiele olbrzymich wulkanów, jednak te najwyższe są zlokalizowane w Andach. Zanim wskażemy, który wulkan na świecie zasługuje na miano najwyższego, przyjrzymy się nieco mniejszemu stożkowi, leżącemu w pobliżu Półwyspu Apenińskiego.

Najwyższy wulkan Europy

Czynne wulkany w Europie należą do najbardziej aktywnych, ale czy także do największych? Na Starym Kontynencie tytuł najwyższego wulkanu dzierży Etna. Wielki stratowulkan mierzy 3357 m n.p.m., przy czym należy podkreślić, że ta wartość ulega częstym zmianom. Sycylijski stożek przejawia wzmożoną aktywność, więc co jakiś czas materiał skalny w okolicach krateru ulega oderwaniu, a następnie zostaje nadbudowany przez zastygającą lawę, popioły i inne produkty wulkaniczne. Równie imponująca co wysokość, jest powierzchnia jaką zajmuje najwyższy wulkan Europy - to ok. 1250 km kw.

Obecnie Etna ma cztery aktywne kratery. Najstarszy, północno-wschodni, powstał w 1911 roku, natomiast najnowszy, południowo-wschodni, w 1971 roku. W drugiej połowie 2021 roku doszło do znacznego nagromadzenia produktów wulkanicznych w okolicach najmłodszego krateru i to właśnie ten punkt stanowi wierzchołek Etny.

Większość mieszkańców Pompejów udusiło się w kwadrans po erupcji Wezuwiusza

Jak wynika z badań włoskich geofizyków, chmura popiołu i gazu - po wybuchu słynnego wulkanu z 79 roku n.e. - pochłonęła rzymskie miasto w ciągu kilkunastu minut.

O ile palma pierwszeństwa w kwestii wysokości przypada w udziale Etnie, to należy podkreślić, że rekordowy stratowulkan jest położony na wyspie. Najwyższym aktywnym wulkanem w kontynentalnej części Europy jest natomiast Wezuwiusz. Stratowulkan położony w okolicach Neapolu osiąga 1281 m n.p.m. Średnica jego krateru to ok. 500 m, a głębokość - 230 m.

Najtragiczniejsza w skutkach erupcja Wezuwiusza miała miejsce w 79 roku, kiedy potoki lawy i chmury popiołu pogrzebały Pompeje, Herkulanum, Stabie i Oplontis. Od 1944 roku wulkan nie przejawia niebezpiecznej aktywności, ale naukowcy przez cały czas mają go na oku. Wynika to z faktu, że Wezuwiusz jest klasyfikowany jako jeden z najniebezpieczniejszych wulkanów świata. Jego erupcja może bowiem zagrozić trzem milionom osób, mieszkającym w zasięgu jego rażenia.

Najwyższy wulkan na świecie

Czas na największy wulkan na świecie. Pod względem wysokości, absolutnym rekordzistom jest Ojos del Salado. Kolos położony na granicy Argentyny i Chile, w Andach Środkowych, mierzy aż 6893 m n.p.m., co czyni go drugim co do wysokości szczytem półkuli zachodniej i południowej i najwyższym szczytem Chile. Łatwo wyobrazić sobie, jakie skutki może stwarzać erupcja takiego olbrzyma. Na szczęście wulkan Ojos del Salado znajduje się w stanie uśpionym i na razie nic nie wskazuje, by miało się to zmienić w najbliższych latach.

Wulkany na Islandii - ciekawostki i atrakcje turystyczne, które warto zobaczyć

Jakie atrakcje oferuje Islandia? Wulkany to tylko jedna z wielu propozycji, jakie czekają na przyjezdnych.

Z oczywistych względów, najwyższy wulkan jest celem alpinistów z całego świata. Pod względem technicznym nie jest to najbardziej wymagająca góra, jednak nie można zapominać, że Ojos del Salado to niemal siedmiotysięcznik, a tak wysokie szczyty nigdy nie są łatwym celem. Wyprawy nie ułatwia fakt, że wulkan jest położony w najsuchszym ziemskim obszarze - w obrębie niegościnnej pustyni Atacama, gdzie wodę można pozyskać wyłącznie ze śniegu. Jako pierwsi szczyt najwyższego wulkanu na świecie zdobyli Jan Alfred Szczepański i Justyn Wojsznis. Zakończone powodzeniem wejście miało miejsce 1937 roku, podczas II polskiej wyprawy andyjskiej.

Ojos del Salado jest najwyższym wulkanem na świecie, ale od dawna jest klasyfikowany jako drzemiący. Jaki jest najwyższy czynny wulkan świata? Ten tytuł dzierży Llullaillaco - stratowulkan położony w Andach Środkowych, na pograniczu Argentyny i Chile, osiągający 6723 m n.p.m. Ze względu na gorący i suchy klimat panujący w obszarze Puna de Atacama, granica wiecznego śniegu znajduje się tam na wysokości 6000 m n.p.m., czyli najwyżej na świecie.

Ostatnia erupcja Llullaillaco miała miejsce w 1877 roku. Wcześniej, wulkan wybuchał dwukrotnie - w 1854 i 1868 roku (mówimy tu o potwierdzonych erupcjach). Naukowcy przez cały czas toczą spory o jego aktywność. Niektórzy klasyfikują go jako drzemiący. Jednak przeciwnicy tej teorii podnoszą, że mimo braku oznak aktywności w postaci furmaroli, młode lawy, występujące w okolicy wstrząsy sejsmiczne, sąsiedztwo aktywnych wulkanów (Aracar i Lascar) oraz trzy potwierdzone erupcje w XIX wieku jednoznacznie wskazują, że Llullaillaco jest czynnym wulkanem.

Superwulkany - jak powstają i jakie są znane superwulkany?

Jak powstają superwulkany? Gdzie są zlokalizowane? Na te i inne pytania odpowiadamy poniżej.

Ciekawostka - w 1999 roku na wulkanie odkryto świetnie zachowane mumie trojga inkaskich dzieci, datowane na ok. 500 lat. Najprawdopodobniej dwie dziewczynki i chłopiec miały stanowić ofiarę dla bogów. Dzieci pochodziły z rodzin chłopskich i już w chwili narodzin zostały wybrane do poświęcenia.

Nasz ekspert

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.