Nasosznik trzęś często gości w naszych domach. Zyskał sławę silnie jadowitego, ale nie jest niebezpieczny

Spis treści:

1. Jak wygląda nasosznik trzęś?
2. Gdzie występuje nasosznik trzęś
3. Czy nasosznik trzęś jest jadowity?
4. Tryb życia nasosznika trzęsia
5. Jak się pozbyć nasosznika trzęsia?

Na polską arachnofaunę składa się ponad 800 gatunków. Większość z nich, jak choćby kolczak zbrojny, wybiera otwarte tereny, oddalone od ludzkich siedzib. Niektóre są jednak mocno związane z naszymi domostwami. Do takich należy bohater tego artykułu – nasosznik trzęś.

Jak wygląda nasosznik trzęś?

Nasosznik trzęś (Pholcus phalangioides) to gatunek niewielkiego pająka z rodziny nasosznikowatych. Jego charakterystyczną cechą są cienkie, długie odnóża.

Osiąga długość od 7 do 10 mm. Mówimy tu zatem o największym przedstawicielu rodziny nasosznikowatych. Ciało pająka składa się z głowotułowia i smukłego, owalnego odwłoka. Charakterystyczne dla tego gatunku jest szaro-żółtawe ubarwienie, przy czym należy podkreślić, że Pholcus phalangioides jest niemal przezroczysty. Na głowotułowiu odznacza się ciemna plamka, a na odwłoku – ciemny pas.

Pająk ma osiem oczu i sześć par odnóży, z czego cztery pary pełnią funkcję odnóży krocznych. Narządy kopulacyjne samców znajdują się na nogogłaszczkach. Gruczoły jadowe występują na końcu pazurów szczękoczułkowych.

Gdzie występuje nasosznik trzęś

Nasosznik trzęś jest pająkiem kosmopolitycznym. Przedstawiciele tego gatunku występują wszędzie tam, gdzie żyją ludzie. Można je spotkać w Europie, Azji, Afryce, Australii i na terenie obu Ameryk. W Polsce nie należy do najpospolitszych gatunków. Najliczniej występuje na południu i zachodzie kraju.

Tak jak zyzuś tłuścioch, nasosznik trzęś jest gatunkiem synantropijnym. Przystosował się do życia w suchych i ciepłych miejscach. Najczęściej wybiera słabo oświetlone pomieszczenia. Doskonale czuje się w piwnicach, garażach na strychach i poddaszach. Należy jednak podkreślić, że charakterystycznego pająka z cienkimi, długimi odnóżami można spotkać także w częściej uczęszczanych pomieszczeniach. Rzadziej występuje w środowisku niezmienionym przez człowieka, np. w jaskiniach.

Czy nasosznik trzęś jest jadowity?

Tak jak większość pająków, nasosznik trzęś jest jadowity. Dość często można spotkać się z opiniami, że należy do najjadowitszych gatunków. Pragniemy jednak wszystkich uspokoić – dla człowieka nie jest niebezpieczny. Nasosznik trzęś to nie pająk bananowiec.

Faktem jest, że pazury szczękoczułkowe dużego osobnika mogą przebić ludzką skórę. Należy jednak podkreślić, że nasosznik trzęś nie jest gatunkiem agresywnym. Jeżeli poczuje się zagrożony, zamiast ataku wybierze ucieczkę. Jeżeli jednak dojdzie do spotkania, ugryzienie przez nasosznika trzęsia wywoła tylko lekkie zaczerwienienie skóry.

Tryb życia nasosznika trzęsia

Przedstawiciele tego gatunku budują dużą, nieregularną sieć, najczęściej w rogach pomieszczeń. Nasosznik trzęś jest pająkiem aktywnym przez całą dobę. Cykl życiowy pająka nie podlega zmianom sezonowym. Nasoszniki rozmnażają się przez cały rok, przy czym należy podkreślić, że kojarzenie najczęściej następuje wczesną wiosną.

Strategia obronna

Nasosznik trzęś wykształcił ciekawą strategię obronną, której zawdzięcza swoją nazwę. Gdy na jego sieć wkroczy inny drapieżnik, pająk zaczyna wykonywać szybkie ruchy okrężne. W ten sposób wprowadza pajęczynę w wibrację, przez co staje się niemal niewidoczny. Takie ruchy trwają zazwyczaj od kilku do kilkudziesięciu sekund, jednak gdy niebezpieczeństwo jest poważne, nawet do kilku minut. Jeżeli napastnik nie ustępuje, nasosznik spada z sieci i ratuje się ucieczką.

Czym żywi się nasosznik trzęś?

Nasosznik trzęś jest typowym drapieżnikiem. W jego jadłospisie znajdują się owady, ale także inne pająki, często większe i silniejsze, a także ich jaja. Ofiarą tego gatunku często pada kątnik domowy. Gdy wejdzie w sieć nasosznika, praktycznie nie ma szans na ucieczkę. Pająk błyskawicznie dopada swoją zdobycz, traktuje ją jadem i unieruchamia w kokonie. Kiedy brakuje innej zdobyczy, w obrębie gatunku dochodzi do kanibalizmu.

Strategia łowiecka

Większość ofiar łapie w utkaną przez siebie pajęczynę, ale nie tylko. Jest też aktywnym łowcą, odwiedzającym sieci innych pająków. Stosuje wówczas strategię mimikry, upodabniając się do bezbronnej ofiary – zaczyna wytwarzać ruchy wibracyjne podobne do tych, które powstają, gdy zdobycz próbuje się uwolnić. Gdy zwabiony drganiami drapieżnik zaczyna się zbliżać, nasosznik unosi się na swoich długich odnóżach i zastyga w bezruchu. Gdy niczego nieświadoma ofiara znajdzie się wystarczająco blisko, pająk przypuści atak.

Jak się pozbyć nasosznika trzęsia?

Mimo że nasosznik trzęś nie jest niebezpieczny, większość osób widzi w nim nieproszonego gościa. To całkowicie zrozumiałe. Warto wiedzieć, że tego pająka można „wyprosić” z domu przy użyciu prostych sposobów.

Przedstawiciele tego gatunku nie lubią zapachu cytryny, cynamonu i mięty. Gdy w pomieszczeniu unosi się silna woń, pająki najczęściej opuszczają je z własnej woli. Doniczka z miętą na parapecie i odrobina soku z cytryny rozprowadzona w narożnikach pokoju zwykle załatwiają sprawę.

Nasz autor

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.