Leniwce nie są leniwe bez powodu. Mają sprytną wymówkę. Dosłownie

W tym artykule:

1. Dlaczego leniwce są takie powolne?
2. To warto wiedzieć o leniwcach
3. Czy leniwce są groźne?
4. Ciekawostki o leniwcach, które zaskakują

Leniwce intrygują nie tylko nazwą. Choć i ta wzięła się nie bez powodu. Oto ciekawostki o leniwcach, które zaskoczą nie tylko pasjonatów zwierząt.

Zacznijmy od rozstrzygnięcia sporu: czy leniwce to najwolniejsze zwierzęta na świecie? Na pewno można zaliczyć je do tego grona. Tak jak ślimaki śródziemnomorskie, manaty czy rozgwiazdy. Wszystkie te zwierzęta żyją w różnych środowiskach i poruszają się w inny sposób. Trudno więc zestawiać je ze sobą. Leniwce jednak śmiało można uznać za jedne z najwolniejszych zwierząt na świecie, a na pewno ssaków.

Dlaczego leniwce są takie powolne?

To, że leniwce poruszają niespiesznie i większość dnia spędzają na drzewach, wcale nie oznacza, że się lenią.

– Nie są leniwe. Wyjce [największe małpy Nowego Świata – przyp. red.] żyjące w lasach śpią do 18 godzin dziennie, a leniwce tylko około dziesięć – przekonuje na łamach BBC Becky Cliffe, brytyjska zoolożka pracująca w fundacji Sloth Conservation Foundation w Kostaryce.

Jak dodaje, leniwce wykazały się sprytem i umiejętnością dostosowania do zmieniających się warunków. Swoim stylem życie udowadniają, że nie trzeba cały czas biegać w poszukiwaniu jedzenia. To tłumaczy, dlaczego większość czasu spędzają, zwisając z drzew.

Co ciekawe, zwierzaki te mają niesamowicie silne ramiona. Gdyby siłowały się z ludźmi, na pewno by wygrały. To jednak ich jedyna mocna strona, jeśli chodzi o budowę ciała. Nogi leniwca nie biorą czynnego udziału w zwisie czy rozwijaniu prędkości, toteż są znacznie słabsze od ramion.

Badacze sugerują, że gdyby leniwce nie żyły w gorącym, wilgotnym środowisku, mogłyby być bardziej żwawe. Nauczyły się jednak oszczędzać energię.

To warto wiedzieć o leniwcach

Leniwce występują w całej Ameryce Środkowej i północnej części Ameryki Południowej, w tym w Brazylii i Peru. Żyją wysoko na drzewach tropikalnych lasów deszczowych. Większość czasu spędzają zwinięte lub zwisające do góry nogami z gałęzi. Zdrowie całych populacji zależy od stanu ich środowisk naturalnych, czyli tropikalnych lasów deszczowych, zagrożonych wylesieniem. Bez nich leniwce stracą schronienie i źródło pożywienia.

Na ziemi zwierzęta te są bardziej narażone na ataki drapieżników. Ich naturalni wrogowie to między innymi jaguary i orły. Pomimo niezgrabnego poruszania się na ziemi, leniwce są całkiem zwinne w... wodzie.

Leniwce są heterotermiczne. Zwykle temperatura ich ciała waha się od 25 do 35 stopni Celsjusza. Może jednak spaść nawet do 20. Wówczas zwierzęta stają się odrętwiałe. Dzięki heterotermiczności leniwce silnie odczuwają zmiany temperatury. Nie są jednak przesadnie delikatne. Mają grubą skórę i są w stanie znieść poważne obrażenia.

Te zwierzęta, zamiast spać wolą spółkować, a i tak mają energię. Istny fenomen przyrody

Nie wszystkie zwierzęta stawiają sen i wypoczynek na pierwszym miejscu. Pewna grupa przekłada ponad spanie potrzebę spółkowania. Niestraszny jest im spadek energii spowodowany rezygnacją z d...

Leniwce kiedyś i dziś

Ze względu na niespieszne tempo życia i charakterystyczny wygląd (szorstkie, brązowe futro, długie kończyny i zakrzywione pazury) leniwce są bohaterami wielu memów. To też jedne z najzabawniejszych postaci w animacji Disneya „Zwierzogród”. Co ciekawe, leniwce nie zawsze wyglądały tak uroczo i bezbronnie. Miliony lat temu Ziemię przemierzali ich gigantyczni przodkowie. Megateria mierzyły nawet 6 metrów od głowy do ogona i posiadały masywne pazury.

Pazury zachowały do dziś, choć są znacznie mniejsze. Na drodze ewolucji skurczyły się też ich korpusy. Obecnie leniwce osiągają około 80 cm długości, a ważą od 4 do 7 kg.

Co jedzą leniwce?

Leniwce jedzą liście, owoce i niektóre świeże zielone pędy. Choć są to w większości zwierzęta roślinożerne, zdarza im się skusić na larwy owadów, ptasie jaja lub inna bogate w białko przekąski. Zbierają krople rosy z liści i owoców oraz czerpią dodatkową wodę z pożywienia.

Zostając w temacie jedzenia... Zęby leniwca rosną nieprzerwanie przez całe jego życie. Zwierzaki te jedzą więc nie tylko po to, aby zaspokoić głód, ale też, by ścierać uzębienie. Dwie pieczenie na jednym ogniu. Czy ktoś jeszcze zarzuci im, że się lenią? Cóż, za leniwy można uznać układ trawienny leniwców. Trawienie liściastej diety trwa tak długo, że leniwce wypróżniają się średnio raz w tygodniu. W tym celu schodzą z drzew.

Czy leniwce są groźne?

Leniwce są uważane za zwierzęta niegroźne i nieagresywne. Poruszają się bardzo powoli, co sprawia, że trudno byłoby im być agresywnymi drapieżnikami. W przypadku zagrożenia leniwce mogą jednak wykazać pewne obronne zachowania. Najczęściej wybierają syczenie lup po prostu unikanie zagrożenia poprzez wspinaczkę na wyższe partie drzew. Leniwce mają mocne pazury, które mogą być używane do obrony, ale zazwyczaj wykorzystują je tylko do poruszania się po drzewach.

Leniwce są zazwyczaj samotnikami i unikają konfrontacji. Wolą spędzać czas na drzewach z dala od innych zwierząt.

Czy leniwce to małpy?

Na tym etapie lektury ciekawostek o leniwcach odpowiedź powinna być oczywista. Warto to jednak uściślić, ponieważ wielu internautów zastanawia się, czy leniwce to małpy. Świadczą o tym chociażby sugerowane zapytania w wyszukiwarce Google.

Leniwce nie są małpami. Zwierzęta te należą do rzędu ssaków nazywanego szczerbakami (Xenarthra), który obejmuje również mrówkojady i pancerniki. Leniwce są sklasyfikowane w dwóch rodzinach: Bradypodidae (leniwce trójpalczaste) i Megalonychidae (leniwce dwupalczaste).

Małpy z kolei należą do rzędu ssaków naczelnych (Primates). Obejmuje on również lemury, małpy człekokształtne (np. szympansy, orangutany) i ludzi. Małpy i leniwce mają różne cechy anatomiczne i ewolucyjne.

Ciekawostki o leniwcach, które zaskakują

1. Leniwce prowadzą głównie nocny tryb życia. Śpią w ciągu dnia i budzą się w nocy na ucztowanie.
2. Spędzają 90% czasu w bezruchu.
3. W sumie istnieje pięć gatunków leniwców. Wszystkie są albo dwupalczaste, albo trójpalczaste.
4. Wszystkie leniwce zaliczano kiedyś do rodziny Bradypodidae. Z czasem stwierdzono jednak, że leniwce dwupalczaste należą do innej rodziny Megalonychidae, której wymarli krewni, leniwce naziemne, zamieszkiwały niegdyś Amerykę Północną.
5. Chociaż widzą kolory, ich wzrok i słuch nie są zbyt dobre. Orientują się w terenie głównie poprzez dotyk.
6. Zwykle poruszają się ze średnią prędkością 4 metrów na minutę. W obliczu niebezpieczeństwa są jednak w stanie przyspieszyć nieznacznie do 4,5 metra na minutę. Na ziemi maksymalna prędkość leniwców wynosi 3 metry na minutę.
7. Czasami leniwce zwisają z gałęzi nawet po śmierci.
8. Małe leniwce uczą się, co jeść, oblizując usta matki.
9. Noworodki pozostają z matką przez około pięć miesięcy.
10. Leniwce padają ofiarami handlu zwierzętami. Są sprzedawane na czarnym rynku jako zwierzęta domowe.
11. Większość zarejestrowanych zgonów leniwców jest spowodowana kontaktem z liniami elektrycznymi i kłusownictwem (dane z Kostaryki).
12. Leniwce i lenieuchowce można spotkać również w Polsce. Oczywiście nie na wolności, a w ogrodach zoologicznych w Warszawie i Wrocławiu.
13. Na wolności leniwce żyją zazwyczaj od 20 do 30 lat. Rekordziści przeżyli prawie pół wieku.

Nasz ekspert

Mateusz Łysiak

Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.