Oto pięć najstraszniejszych jezior na świecie. Nauka wyjaśnia ich fenomen

Spis treści:

1. Jezioro Bajkał, Rosja
2. Jezioro Wostok, Antarktyda
3. Jezioro Natron, Tanzania
4. Jezioro Karaczaj, Rosja
5. Jezioro Górne, Stany Zjednoczone

Czy zastanawialiście się kiedyś, co skrywają ciemne wody jeziora położonego w pobliżu? Jeśli akwen pojawił się w jednym z wiralowych nagrań Geo Rutherford na TikToku, jest duże prawdopodobieństwo, że ma przerażającą historię.

– [Jeziora] trzymają rzeczy, których nie mają rzeki i inne zbiorniki wodne – wyjaśnia Rutherford. – Są trochę jak zbiorniki historii, więc odkrywamy wraki statków, a nawet ciała, które spędzają tam bardzo długi czas.

Coroczny październikowy cykl wideo „Spooky Lake Month” zgromadził ponad 70 milionów polubień na profilu Geo na TikToku. Rutherford popularyzuje swoją wiedzę o jeziorach nie tylko w internecie, ale też na łamach niedawno wydanej książki „Spooky Lakes”.

Co prawda Rutherford przedstawia upiorne jeziora, ale to nie oznacza, że ściga duchy lub tropi potwory z jezior. Na co dzień eksploruje jeziora nawiedzane przez toksyczne chemikalia, dziwactwa geologiczne lub dobrze zachowane zwłoki. Aby uczcić miesiąc, w którym nauka może kojarzyć się z nadprzyrodzonymi siłami (Halloween już 31 października), redakcja National Geographic poprosiła Rutherford o stworzenie listy pięciu ulubionych jezior. Oczywiście „nawiedzonych”.

Jezioro Bajkał, Rosja

Moje absolutnie ulubione jezioro to Bajkał, które jest też najdziwniejszym jeziorem na naszej planecie. Jest najstarsze na świecie. To też najgłębsze słodkowodne jezioro na Ziemi. Mowa w końcu o jeziorze, które w najniższym punkcie ma ponad 1600 m głębokości. Jest więc o wiele głębsze niż jakiekolwiek inne jezioro. To intrygujące, że jest tak głębokie przez tak długi czas.

Do jeziora Bajkał wpływa ponad 300 rzek. Mimo to nie zostało ono zalane przez osady, które samo stworzyło. Dzieje się tak, ponieważ jest położone w rozpadlinie tektonicznej. Ta rozstępuje się, a cały osad wsiąka do samej Ziemi. Faktyczne dno doliny tektonicznej, w której znajduje się jezioro, może być jednym z najgłębszych na świecie.

Jezioro Wostok, Antarktyda

To miejsce jest tak niezwykłe, że trudno je sobie wyobrazić. Znajduje się pod trzema kilometrami lodu. Wostok to zbiornik słodkiej wody, powstały dzięki ciśnieniu lodu oraz prawdopodobnie z udziałem hydratów gazowych lub geotermalnej aktywności na dnie.

Przez ponad 20 lat rosyjscy naukowcy próbowali wywiercić otwór wiertniczy do jeziora. Ledwo mogli do niego dotrzeć, ponieważ gdy przebijali lód, woda spływała z powrotem do otworu wiertniczego i zamarzała. Uważam to za bardzo dziwne i osobliwe.

Jezioro Natron, Tanzania

Skład chemiczny jeziora jest naprawdę fascynujący: mumifikuje stworzenia, które do niego wpadają, zasadniczo wysuszając je w ten sam sposób, w jaki starożytni Egipcjanie wysuszali zwłoki.

Egipcjanie używali natronu do mumifikacji, tymczasem to afrykańskie jezioro jest basenem soli natronowej. Ma zasadowy skład, a więc przeciwny do kwasowego. Ze względu na wulkan położony tuż obok jeziora, do wody dostaje się specjalny rodzaj lawy wzmacniający jej chemię. Pomimo takich warunków środowiskowych jezioro nie jest martwe. Miliony mniejszych flamingów przybywają tam, aby się rozmnażać i jeść glony.

Jezioro Karaczaj, Rosja

To jedno z najbardziej zanieczyszczonych miejsc na Ziemi. Powstało w wyniku działalności zakładu przetwórstwa uranu, którego pracownicy mieli zwyczaj zrzucania wszystkich materiałów radioaktywnych do wody. Historia zakładu i jeziora jest fascynująca. Okolica stała się niezwykle radioaktywna. Uważano ją za jedno z najbardziej radioaktywnych miejsc na świecie. Kiedy jeziora wyschło, cały osad zaczął się unosić i zanieczyszczać lokalne wioski i ludzi.

Jezioro już nie istnieje. Okazało się tak niebezpiecznie, że trzeba było wypełnić je betonowymi blokami, a teren zamknąć.

Jezioro Górne, Stany Zjednoczone

Jezioro Górne różni się od innych Wielkich Jezior częstotliwością sztormów. W listopadzie jesteśmy tam świadkami burz i śnieżyc, przez które statki znikają pod powierzchnią wody. Za najbardziej kultowy z wraków statków na Wielkich Jeziorach uchodzi Edmund Fitzgerald. Mimo że znajduje się zaledwie 150 metrów pod powierzchnią wody, nie wolno go zwiedzać. A to dlatego, że wrak jest traktowany jak cmentarz dla tych, którzy zatonęli na jego pokładzie.

Można tam za to odwiedzić inne wraki statków, na przykład SS Kamloops, który zatonął u wybrzeży Isle Royale. Po tym jak statek uderzył w skalisty brzeg i zniknął pod wodą, załoga zamarzła. W 1977 roku znaleziono wrak statku i zaczęto go badać. Odkryto tam „Starego Whiteya”, czyli zwłoki, które unoszą się w kotłowni Kamloops. Kiedy tam nurkujesz, masz wrażenie, że podążają za tobą, bo płetwy wytwarzają prądy.

Źródło: National Geographic.

Opracowanie: Mateusz Łysiak.