Pakożer zaliczany jest do psowatych. W wodzie czuje się tak samo dobrze jak na lądzie

Spis treści:

1. Czym jest pakożer?
2. Jak wygląda pakożer?
3. Gdzie występuje pakożer?
4. Tryb życia pakożera
5. Czym żywi się pakożer?

Fauna Ameryki Południowej dosłownie obfituje w niezwykłe gatunki. Majestatyczny kondor, dziwny i niespokrewniony z żadnym innym psowatym pampasowiec grzywiasty czy niepozorna bullet ant, która żądli boleśniej niż jakikolwiek inny owad. Lista osobliwości południowoamerykańskiej przyrody jest znacznie dłuższa. Z całą pewnością nie może zabraknąć na niej pakożera, zwanego leśnym psem.

Czym jest pakożer?

Pakożer, czyli Speothos, to rodzaj ssaków z rodziny psowatych. Należy do niego jeden występujący współcześnie gatunek – pakożer leśny (Speothos venaticus).

Przodek tego zwierzęcia pojawił się w Ameryce Południowej około 2,5 mln lat temu. W 1839 roku Peter Wilhelm Lud prowadził badania w brazylijskich jaskiniach. Na podstawie odkrytych skamieniałości i rysunków naskalnych, duński paleontolog opisał gatunek niedużego drapieżnika, który jego zdaniem mógł być przodkiem współczesnych psów.

Naukowiec uznał, że ma do czynienia ze zwierzęciem wymarłym w plejstocenie. Nie miał jednak racji. Współczesny gatunek powstał wskutek specjacji filetycznej ze swojego praprzodka. Badania mitochondrialnego DNA dowiodły, że linia ewolucyjna pakożera leśnego rozeszła się wcześniej niż pozostałych gatunków. Przez długi czas badacze mieli problem z jego klasyfikacją. Wcześniej był zaliczany do podrodziny Simocyoninae, ale niektórzy naukowcy wskazywali na jego pokrewieństwo z majkongiem krabożernym i wilczkiem krótkouchym. Współcześnie zalicza się go do plemienia Canini z zaznaczeniem wyraźnej odrębności genetycznej od pozostałych gatunków.

Jak wygląda pakożer?

Pakożer leśny nie przypomina pozostałych psowatych. Pod względem pokroju bliżej mu do wydry lub łasicy. Dojrzały osobnik mierzy 30 cm w kłębie i 55–75 cm długości. Długość ogona to 12–15 cm. Masa ciała zamyka się w przedziale od 5 do 7 kg.

Tułów pakożera jest krępy i wydłużony, a kończyny – krótkie. Głowa zwierzęcia jest niewielka, pysk – krótki i szeroki, a uszy – niewielkie i zaokrąglone. Ma 40 zębów. Ciekawostką są zmodyfikowane siekacze, których korona jest dłuższa i ostrzejsza niż u pozostałych psowatych. Silne szczęki są dobrze przystosowane do uśmiercania ofiar i oddzielania mięsa.

Okrywa zwierzęcia jest szorstka, niemal szczeciniasta. Przeważa ubarwienie brązowe, ale spotykane są też osobniki ciemnokasztanowe i żółtawobure. Sierść na głowie, szyi i karku jest jaśniejsza, natomiast na ogonie i kończynach – ciemniejsza.

Gdzie występuje pakożer?

Pakożery leśne żyją w Ameryce Środkowej i Południowej, od Panamy na północy, po południową Brazylię, Paragwaj i północną część Argentyny. Populacje ekwadorskie i kolumbijskie występują na zachód od Andów.

Mimo że zasięg występowania pakożera jest duży, nie można zaliczyć tego zwierzęcia do pospolitych przedstawicieli fauny tropikalnej. Na liście IUCN gatunek ten ma kategorię NT, co oznacza, że jest bliski zagrożenia.

Środowisko pakożera

Jak wskazuje na to drugi człon nazwy, pakożery doskonale odnajdują się w lasach. Ich siedliska znajdują się zarówno na obszarach gęsto porośniętych drzewami, jak i na półleśnych terenach trawiastych.

Zamieszkują bagienne i podmokłe części lasów deszczowych, przede wszystkim lasy zalewowe, galeriowe i selvas. Żyją także w wilgotnych lasach podrównikowych. Nieco rzadziej spotyka się je na półleśnych, porośniętych drzewami i krzewami sawannach.

Tryb życia pakożera

Psy leśne zawsze osiedlają się w pobliżu zbiorników wodnych. Nic dziwnego. Te niezwykłe zwierzęta są doskonale przystosowane do wodnolądowego trybu życia. Natura wyposażyła je w błonę między palcami, dzięki której niezwykle sprawnie poruszają się w środowisku wodnym. Doskonale nurkują i często polują w wodzie. Niektóre rasy psów domowych ochoczo wskakują do wody, ale wśród dzikich psowatych takie zachowanie jest niespotykane.

Są zwierzętami towarzyskimi. Żyją w stadach liczących od 10 do 12 osobników. Czas aktywności pakożerów przypada na porę dzienną. Noce spędzają w norach, skalnych szczelinach lub w spróchniałych pniach.

Pakożery leśne prawdopodobnie tworzą monogamiczne pary. Ruja trwa 4 dni. W tym czasie samiec alfa wielokrotnie pokrywa samicę alfa. Po 63–67 dniach rodzi się od 2 do 6 szczeniąt. Młode ważą 130–190 g. Opiekę nad nimi sprawują nie tylko rodzice, ale także reszta stada.

Czym żywi się pakożer?

Podstawą diety pakożerów leśnych są duże gryzonie: kapibary, akuczi, aguti i paki, jak wskazuje na to pierwszy człon nazwy. W jadłospisie tych zwierząt pojawiają się także jaszczurki, płazy i ryby. Na gryzonie i inną niezbyt dużą zdobycz poszczególni członkowie stada najczęściej polują samodzielnie. Jeżeli namierzą większą ofiarę, zmieniają strategię i zaczynają działać w grupie. Pakożery potrafią powalić i uśmiercić nawet młodego tapira.

Nasz autor

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.