","aspectRatio":0.6582466567607727},{"url":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2024/08/e6d12b93eb475c404aff61daff2253d724d0c7f2-ec4e6a1.png","width":662,"height":495,"title":"Screen Shot 2016-05-11 at 10","description":"
Europejskie mrówki Temnothorax albipennis uprawiają tzw. bieganie w tandemie podczas którego jedna mrówka pokazuje drugiej drogę do nowego źródła pożywienia. Mrówka prowadząca może nawet zwolnić tempo, by jej uczeń mógł nadążyć, rozejrzeć się i zapamiętać charakterystyczne punkty trasy.
Fot. Wikimedia Commons
","aspectRatio":0.7477341389728097},{"url":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2024/08/b9b951cfc57364b7b360a879df0775d4caa5c677-1edfb1d.png","width":929,"height":623,"title":"Screen Shot 2016-05-11 at 10","description":"
Afrykańskie surykatki szare to cierpliwi nauczyciele swoich maleństw. Pokazują im, jak uważnie obchodzić się z niebezpiecznymi skorpionami - stanowiącymi jedno z głównych źródeł pożywienia.
W 2006 roku Alex Thornton i Katherine McAufllife z Uniwersytetu Cambridge zaobserwowali, że dorosłe surykatki najmłodszemu potomstwu przynoszą martwe skorpiony. „A w miarę jak dorastają, młode coraz częściej dostają żywe choć ranne zdobycze”, często z usuniętym żądłem, opowiada Thornton.
W końcu młode osobniki są na tyle wyszkolone, że mogą zmierzyć się z nietkniętą ofiarą, dodaje Thornton.
Dorosłe surykatki zachęcają też swoich uczniów: jeśli młoda surykatka nie reaguje na skorpiona, zostanie ponaglona– i wówczas w większości przypadków młode osobniki posłusznie zjedzą swój obiad.
Na zdjęciu:
Surykatka szara pielęgnuje pysk swojego małego. To afrykańskie zwierzę jest jednym z kilku gatunków, które potrafią uczyć.
Fot. MATTIAS KLUM, NATIONAL GEOGRAPHIC CREATIVE
","aspectRatio":0.6706135629709364},{"url":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2024/08/d08ba6b709d2342e57b76a0d535b06458683a268-493c8e9.png","width":925,"height":618,"title":"Screen Shot 2016-05-11 at 10","description":"
Momenty nauki
Według Thorntona istnieje prawdopodobnie wiele innych gatunków zwierząt potrafiących nauczać, a w swoim badaniu z 2008 roku wymienia ich całą listę. Są wśród nich domowe koty i gepardy, które zabijają ofiary dla młodszego potomstwa, a starszemu przynoszą żywe. Stosują podobną strategię jak surykatki.
Thornton twierdzi, że istnieją pewne przekonywujące dowody na nauczanie u naczelnych, choć zagadnienie wymaga jeszcze dalszych badań.
Na zdjęciu:
Mama pokazuje swojemu małemu gepardowi, jak polować na gazelopkę sawannową na stepach kenijskiego Rezerwatu Narodowego Masai Mara .
Na przykład marmozeta lwia znajduje pożywienie w dziuplach drzew i woła młode małpy, by się przyłączyły – twierdzi Lisa Rapaport, antropolożka behawioralna z Clemson University. Rapaport widziała w lasach deszczowych Brazylii, jak dorosłe małpy wołały młode osobniki, by te z kolei mogły same zajrzeć do dziupli i zdobyć dla siebie pożywienie. Zdaniem Rapaport szanse na powodzenie wzrastają diametralnie dzięki pomocy dorosłych, co stanowi pośredni dowód na to, że proces nauczania rzeczywiście zachodzi.
Większość zwierząt uczy się obserwując inne zwierzęta, a proces ten nazywany jest społecznym uczeniem się.
Shane Gero z Dominica Sperm Whale Project twierdzi, że dorosłe kaszaloty spermacetowe dzielą się informacjami na temat tego, kiedy należy się socjalizować i sygnalizują, jeśli młode osobniki są w niebezpieczeństwie.
Na zdjęciu mała marmozeta.
Fot. Shutterstock
","aspectRatio":0.667},{"url":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2024/08/ce96c9577fe3a11623f52621887284b1cbb121db-052e4e1.png","width":926,"height":618,"title":"Screen Shot 2016-05-11 at 10","description":"
Młode uczą się dialektu bądź kodu dźwiękowego - określonej sekwencji dźwięków przypisanych do danego regionu – od swoich matek i innych kaszalotów z danej grupy społecznej. Jednak Gero podkreśla, że nie ma dowodu na obecność procesu nauczania.
Ciężko dokładnie stwierdzić, od kogo się tego uczą, tak samo zresztą, jak trudno jest ustalić, czy mój syn nauczył się mówić „cześć” od mnie, mojej żony, mojego taty czy jego starszego brata, tłumaczy Gero.
Jeśli młode zaklną, jak myślicie, kogo będą winić dorośli?
Małe stado kaszalotów spermacetowych pływa w wodach Dominiki. Zwierzęta posługują się dialektami, który pozwalają im na komunikację.
Fot. FLIP NICKLEN, MINDEN PICTURES
","aspectRatio":0.6673866090712743}]}},{"@type":"Content","@id":"/v5/.well-known/genid/f43773d77eddc8bde53d","type":"html","data":{"value":""}}]],"promo":null,"userRatings":{"total":0,"isHalfStar":false,"commentCount":0},"isSaveable":false,"sponsor":null,"relatedItems":null,"plantOverview":null,"openWebSettings":null,"breadcrumbs":[{"label":"Strona główna","url":"https://www.national-geographic.pl:443"},{"label":"Przyroda","url":"https://www.national-geographic.pl/przyroda/"},{"label":"Te zwierzęta prowadzą lekcje dla swoich młodych. Czego uczy szkoła zwierząt?"}],"seoMetadata":{"title":"Te zwierzęta prowadzą lekcje dla swoich młodych. Czego uczy szkoła zwierząt?","description":"Surykatki pokazują swojemu potomstwu, jak radzić sobie z niebezpiecznymi skorpionami. Od zwierząt możemy się wiele nauczyć – przykładem może być pies rasy chihuahua, którego zawziętość przypomina nam, by bronić własnych interesów, nawet w starciu z większym przeciwnikiem. A kto uczy zwierzęta? Jakie ciekawe sposoby nauczania wykorzystywane są przez zwierzęta, by uczyć swoje potomstwo i siebie nawzajem?","metaTitle":"Te zwierzęta prowadzą lekcję dla swoich młodych. Czego uczy szkoła zwierząt?","metaDescription":"Surykatki pokazują swojemu potomstwu, jak radzić sobie z niebezpiecznymi skorpionami. Od zwierząt możemy się wiele nauczyć – przykładem może być pies rasy chihuahua, którego zawziętość przypomina nam, by bronić własnych interesów,","image":{"@type":"Image","@id":"/v5/.well-known/genid/0190b1337e5eb64eaeda","aspectRatio":0.6661290322580645,"height":662,"width":1000,"alt":"shutterstock_150794024","title":"shutterstock_150794024","url":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2024/08/de9d170c0df0683846c51c289582d1425dcdeab2-ff5ba3b.jpeg","sourceName":null},"type":"article","robots":"","canonicalUrl":"https://www.national-geographic.pl/przyroda/te-zwierzeta-prowadza-lekcje-dla-swoich-mlodych-poznaj-zwierzecych-nauczycieli-i-ich-uczniow/"},"speedCurveLux":{"label":"article","data":{"layout-variant":"headline"}},"pageUrl":"https://www.national-geographic.pl/przyroda/te-zwierzeta-prowadza-lekcje-dla-swoich-mlodych-poznaj-zwierzecych-nauczycieli-i-ich-uczniow/","canonicalUrl":"https://www.national-geographic.pl/przyroda/te-zwierzeta-prowadza-lekcje-dla-swoich-mlodych-poznaj-zwierzecych-nauczycieli-i-ich-uczniow/","permutiveModel":{"category":["national-geographic-site","przyroda"],"subcategory":["article"],"channel":"przyroda","title":"Te zwierzęta prowadzą lekcje dla swoich młodych. Czego uczy szkoła zwierząt?","article":{"id":"43424","description":"Surykatki pokazują swojemu potomstwu, jak radzić sobie z niebezpiecznymi skorpionami. Od zwierząt możemy się wiele nauczyć – przykładem może być pies rasy chihuahua, którego zawziętość przypomina nam, by bronić własnych interesów, nawet w starciu z większym przeciwnikiem. A kto uczy zwierzęta? Jakie ciekawe sposoby nauczania wykorzystywane są przez zwierzęta, by uczyć swoje potomstwo i siebie nawzajem?","type":"article","author":"redakcja","tags":["Edukacja","Kultura","nauka","szkoła","Wolny czas","zwierzęta"]}},"socialShare":{"platforms":["facebook","twitter","email"],"emailSubject":"","emailBody":"","twitterHandle":"","fbAuthorizeCode":"","title":"Te%20zwierz%C4%99ta%20prowadz%C4%85%20lekcje%20dla%20swoich%20m%C5%82odych.%20Czego%20uczy%20szko%C5%82a%20zwierz%C4%85t%3F","tweet":"Te%20zwierz%C4%99ta%20prowadz%C4%85%20lekcje%20dla%20swoich%20m%C5%82odych.%20Czego%20uczy%20szko%C5%82a%20zwierz%C4%85t%3F","disabled":false,"imageUrl":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2024/08/de9d170c0df0683846c51c289582d1425dcdeab2-ff5ba3b.jpeg","url":"https://www.national-geographic.pl/przyroda/te-zwierzeta-prowadza-lekcje-dla-swoich-mlodych-poznaj-zwierzecych-nauczycieli-i-ich-uczniow/"},"schema":{"@context":"https://schema.org","@id":"https://www.national-geographic.pl/przyroda/te-zwierzeta-prowadza-lekcje-dla-swoich-mlodych-poznaj-zwierzecych-nauczycieli-i-ich-uczniow/#Article","@type":"Article","description":"Surykatki pokazują swojemu potomstwu, jak radzić sobie z niebezpiecznymi skorpionami. Od zwierząt możemy się wiele nauczyć – przykładem może być pies rasy chihuahua, którego zawziętość przypomina nam, by bronić własnych interesów, nawet w starciu z większym przeciwnikiem. A kto uczy zwierzęta? Jakie ciekawe sposoby nauczania wykorzystywane są przez zwierzęta, by uczyć swoje potomstwo i siebie nawzajem?","image":[{"@type":"ImageObject","url":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2024/08/de9d170c0df0683846c51c289582d1425dcdeab2-ff5ba3b.jpeg?resize=768,508","width":768,"height":508},{"@type":"ImageObject","url":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2024/08/de9d170c0df0683846c51c289582d1425dcdeab2-ff5ba3b.jpeg?resize=1000,662","width":1000,"height":662}],"mainEntityOfPage":{"@type":"WebPage","@id":"https://www.national-geographic.pl/przyroda/te-zwierzeta-prowadza-lekcje-dla-swoich-mlodych-poznaj-zwierzecych-nauczycieli-i-ich-uczniow/"},"name":"Te zwierzęta prowadzą lekcje dla swoich młodych. Czego uczy szkoła zwierząt?","url":"https://www.national-geographic.pl/przyroda/te-zwierzeta-prowadza-lekcje-dla-swoich-mlodych-poznaj-zwierzecych-nauczycieli-i-ich-uczniow/","author":[{"@type":"Person","name":"redakcja","url":"https://www.national-geographic.pl/author/redakcja"}],"dateModified":"2024-08-26T14:02:54+02:00","datePublished":"2020-09-14T06:35:52+02:00","headline":"Te zwierzęta prowadzą lekcje dla swoich młodych. Czego uczy szkoła zwierząt?","keywords":"Edukacja, Kultura, nauka, szkoła, Wolny czas, zwierzęta","publisher":{"@type":"Organization","name":"National Geographic","url":"https://www.national-geographic.pl","logo":{"@type":"ImageObject","height":110,"url":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2025/01/cropped-NG-2019-Poziom-264a375-0656366.png?resize=265,110","width":265}},"speakable":{"@type":"SpeakableSpecification","xpath":["/html/head/title","/html/head/meta[@name=\"description\"]/@content"]}},"targeting":{"gtm":{"cat":["national-geographic-site","przyroda"],"channel":"przyroda","format":"gallery","pageid":"43424","primary_cat":"przyroda","subcat":"article","author":"redakcja","publish_date":"2020-09-14T04:35:52+00:00","template":"article","taxonomies":{"posttag":["edukacja","kultura","nauka","szkola-1","wolny-czas","zwierzeta"]}},"dfp":{"configuration":"UAT","cat":["national-geographic-site","przyroda"],"channel":"przyroda","format":"gallery","pageid":"43424","primary_cat":"przyroda","subcat":"article","posttag":["edukacja","kultura","nauka","szkola-1","wolny-czas","zwierzeta"]},"piano":[{"key":"premiumContent","value":false},{"key":"primaryCategory","value":"przyroda"},{"key":"postType","value":"article"},{"key":"categories","value":["national-geographic-site","przyroda"]},{"key":"tags","value":["edukacja","kultura","nauka","szkola-1","wolny-czas","zwierzeta"]}]},"postPreview":null,"affiliateMessage":null,"image":{"@type":"Image","@id":"/v5/.well-known/genid/0190b1337e5eb64eaeda","aspectRatio":0.6661290322580645,"height":662,"width":1000,"alt":"shutterstock_150794024","title":"shutterstock_150794024","url":"https://images.immediate.co.uk/production/volatile/sites/63/2024/08/de9d170c0df0683846c51c289582d1425dcdeab2-ff5ba3b.jpeg","sourceName":null},"ediplayer":null,"onnetworkplayer":null,"greenVideo":null,"hideComments":false,"suppression":{"@type":"Suppression","@id":"/v5/.well-known/genid/084407c12cdf989a50fc","disableAboveFooter":false,"disableAdsOnPictures":false,"disableAllAds":false,"disableBelowHeader":false,"disableBurdaffiInText":false,"disableBurdaffiWidgets":false,"disableEdiplayerAds":false,"disableEdiplayerAutoplay":false,"disableEdiplayerInjection":false,"disableEdiplayerPlaylist":false,"disableInTextAds":false,"disableRtbAds":false,"hidePromoLogoInHeader":false},"layout":"headline","taxonomies":[{"@type":"Taxonomy","@id":"/v5/.well-known/genid/68fedfe5fcd34d64f2f9","display":"Kategorie","terms":[{"@type":"Term","@id":"/v5/.well-known/genid/df209292ef385e85ce60","slug":"national-geographic-site","display":"National Geographic Site","taxonomy":"category"},{"@type":"Term","@id":"/v5/.well-known/genid/d392824bd27b00988b26","slug":"przyroda","display":"Przyroda","taxonomy":"category"}]},{"@type":"Taxonomy","@id":"/v5/.well-known/genid/22074292b15b6687afb0","display":"Tagi","terms":[{"@type":"Term","@id":"/v5/.well-known/genid/894207907ece6c3b39da","slug":"edukacja","display":"Edukacja","taxonomy":"post_tag"},{"@type":"Term","@id":"/v5/.well-known/genid/47560b754bf8d11572df","slug":"kultura","display":"Kultura","taxonomy":"post_tag"},{"@type":"Term","@id":"/v5/.well-known/genid/46324be3de9dae20aa95","slug":"nauka","display":"nauka","taxonomy":"post_tag"},{"@type":"Term","@id":"/v5/.well-known/genid/ea6d2b63ee3ab099fa38","slug":"szkola-1","display":"szkoła","taxonomy":"post_tag"},{"@type":"Term","@id":"/v5/.well-known/genid/cd4a106063c1caf94a69","slug":"wolny-czas","display":"Wolny czas","taxonomy":"post_tag"},{"@type":"Term","@id":"/v5/.well-known/genid/ff71ed6f2a0647f61b57","slug":"zwierzeta","display":"zwierzęta","taxonomy":"post_tag"}]},{"@type":"Taxonomy","@id":"/v5/.well-known/genid/76b9243485269ec76afb","display":"Formaty","terms":[{"@type":"Term","@id":"/v5/.well-known/genid/386ed4acf2b744817055","slug":"post-format-gallery","display":"Galeria","taxonomy":"post_format"}]}],"table":null,"postFormat":"gallery","showHeroImageOverlayIcon":false,"gemius":{"id":".RzgG2_Yv7.IxGqMvf3w7LPpDotKx1s5UVS4lbJ4eJP.p7","url":"pro.hit.gemius.pl/gemius.js","parameters":{"content_identifier":"935623","content_title":"Te zwierzęta prowadzą lekcje dla swoich młodych. Czego uczy szkoła zwierząt?","content_type":"article","publication_date":"2020-09-14T04:35:52+00:00","player":1}},"c2cVars":{"contentId":43424,"contentName":"Te zwierzęta prowadzą lekcje dla swoich młodych. Czego uczy szkoła zwierząt?","contentType":"ContentGallery","contentUrl":"https://www.national-geographic.pl/przyroda/te-zwierzeta-prowadza-lekcje-dla-swoich-mlodych-poznaj-zwierzecych-nauczycieli-i-ich-uczniow/","pageType":"Content","siteCategory":"National Geographic/Przyroda","siteCategoryId":null,"siteCategoryName":"Przyroda","website":"national-geographic-pl"},"relatedEdiPlayer":{"postType":"article","playerType":"related","breadcrumbs":["Przyroda"],"keywords":["Edukacja","Kultura","nauka","szkoła","Wolny czas","zwierzęta"],"disablePlaylist":false,"disableAds":false,"disableAutoplay":false,"isAdult":false},"sponsorTracking":null,"postMeta":{"client":"national-geographic-pl","schemaId":"https://www.national-geographic.pl/przyroda/te-zwierzeta-prowadza-lekcje-dla-swoich-mlodych-poznaj-zwierzecych-nauczycieli-i-ich-uczniow/#Article","entity":"post","source":"search-api","clientId":"43424"},"recommendedCards":null,"adSettings":{"unitName":"/22760503335/national-geographic.pl/","headerBidder":"none","headerBidderUrl":null,"headerBidderTimeout":1500,"adRefresh":{"enabled":true,"excludedOrderIds":[0],"durationInView":20,"percentageInView":50},"targets":{"configuration":["UAT"]},"lazyLoading":{"enabled":false,"renderMarginPercent":1000,"mobileScaling":0},"stitcher":{"disableAllAdvertising":false},"enableAdvertBeforeBodyOfContent":{"article":true,"recipe":false},"nativeAdvertiser":"none","promoPlacementId":"OeX1ugGDjb3tAIU_ZogyT34acM2hcQMWsNOzmjw2Z8H.w7","permutiveConfig":{"permutiveProjectId":"","permutiveApiKey":"","permutiveDomain":""}},"currentPage":1,"pockets":{"articleContentBottom":[],"articleHeader":[],"articleMeta":[],"aboveFooter":[{"componentId":"im_carousel_card_widget","props":{"data":{"title":"Magazyny","categoryLabels":"hide","categories":[],"tags":[],"tagsOperators":"","articlesType":["offer"],"contentType":"","aspectRatioOverride":"portrait","buttonText":"","buttonLink":"","showDescriptions":false,"showAdvertisingCooperationLabel":false,"showSponsorLabel":false,"showDotsNavigation":false,"numberOfCardsToInclude":4,"numberOfCardsToShowInViewport":4,"pinnedContent":[{"position":1,"content":{"source":"search-api","client":"national-geographic-pl","entity":"offer","clientId":"1029"}},{"position":2,"content":{"source":"search-api","client":"national-geographic-pl","entity":"offer","clientId":"1036"}},{"position":3,"content":{"source":"search-api","client":"national-geographic-pl","entity":"offer","clientId":"1030"}},{"position":4,"content":{"source":"search-api","client":"national-geographic-pl","entity":"offer","clientId":"1031"}}]},"widgetArea":"aboveFooter"}}],"articleActions":[{"componentId":"savePostButton","props":{}}],"articleBelowContent":[{"componentId":"tagCloud","props":{"data":{"taxonomies":["post_tag"]},"widgetArea":"articleBelowContent"}},{"componentId":"burdaffi_legal_notice_id","props":{"data":null,"widgetArea":"articleBelowContent"}}],"articleFooter":[{"componentId":"burdaffi_widget_id","props":{"data":{"widgetId":"f556253187c40d9ef5ec77558c2f6995","wrapperCssClass":"ecomm-boxd"},"widgetArea":"articleFooter"}},{"componentId":"dynamicRelatedContent","props":{"data":{"title":"Zobacz także","limit":8,"showCardLabels":null,"layout":"horizontal","hideOnMobile":false,"smallCardTitles":false,"categories":[],"type":[],"contentType":[],"aspectRatioOverride":"square","hidePublishDateOnCards":true,"hideAuthorNameOnCards":true,"displayCarousel":false},"widgetArea":"articleFooter"}},{"componentId":"im_carousel_card_widget","props":{"data":{"title":"Polecane","categoryLabels":"hide","categories":["wspolpraca-reklamowa"],"tags":[],"tagsOperators":"","articlesType":"","contentType":"","aspectRatioOverride":"square","buttonText":"","buttonLink":"","showDescriptions":false,"showAdvertisingCooperationLabel":true,"showSponsorLabel":false,"showDotsNavigation":false,"numberOfCardsToInclude":20,"numberOfCardsToShowInViewport":4,"pinnedContent":[]},"widgetArea":"articleFooter"}}],"articleSidebar":[{"componentId":"im_carousel_card_widget","props":{"data":{"title":"ZAPISZ SIĘ NA NEWSLETTER","categoryLabels":"hide","categories":[],"tags":[],"tagsOperators":"or","articlesType":"","contentType":"","aspectRatioOverride":"portrait","buttonText":"","buttonLink":"","showDescriptions":true,"showAdvertisingCooperationLabel":false,"showSponsorLabel":false,"showDotsNavigation":false,"numberOfCardsToInclude":1,"numberOfCardsToShowInViewport":1,"pinnedContent":[{"position":1,"content":{"source":"search-api","client":"national-geographic-pl","entity":"offer","clientId":"1028"}}]},"widgetArea":"articleSidebar"}},{"componentId":"burdaffi_widget_id","props":{"data":{"widgetId":"d76d0934e79c8039ec2b5b6f926c79d7","wrapperCssClass":"ecomm-narrow"},"widgetArea":"articleSidebar"}}],"pageBottom":[{"componentId":"text","props":{"data":{"title":"Legal notice","text":"
Jakiekolwiek aktywności, w szczególności: pobieranie, zwielokrotnianie, przechowywanie, lub inne wykorzystywanie treści, danych lub informacji dostępnych w ramach niniejszego serwisu oraz wszystkich jego podstron, w szczególności w celu ich eksploracji, zmierzającej do tworzenia, rozwoju, modyfikacji i szkolenia systemów uczenia maszynowego, algorytmów lub sztucznej inteligencji jest zabronione oraz wymaga uprzedniej, jednoznacznie wyrażonej zgody administratora serwisu – Burda Media Polska sp. z o.o. Obowiązek uzyskania wyraźnej i jednoznacznej zgody wymagany jest bez względu sposób pobierania, zwielokrotniania, przechowywania lub innego wykorzystywania treści, danych lub informacji dostępnych w ramach niniejszego serwisu oraz wszystkich jego podstron, jak również bez względu na charakter tych treści, danych i informacji.
\r\n
Powyższe nie dotyczy wyłącznie przypadków wykorzystywania treści, danych i informacji w celu umożliwienia i ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe oraz umożliwienia pozycjonowania stron internetowych zawierających serwisy internetowe w ramach indeksowania wyników wyszukiwania wyszukiwarek internetowych.\r\n
Te zwierzęta prowadzą lekcje dla swoich młodych. Czego uczy szkoła zwierząt?
Surykatki pokazują swojemu potomstwu, jak radzić sobie z niebezpiecznymi skorpionami. Od zwierząt możemy się wiele nauczyć – przykładem może być pies rasy chihuahua, którego zawziętość przypomina nam, by bronić własnych interesów, nawet w starciu z większym przeciwnikiem. A kto uczy zwierzęta? Jakie ciekawe sposoby nauczania wykorzystywane są przez zwierzęta, by uczyć swoje potomstwo i siebie nawzajem?
Tymale dwubarwne z Afryki Południowej szkolą swoje małe, by kojarzyły “piszczące nawoływanie” z dostawaniem pokarmu. Chwostka szafirowa z kolei uczy swoje pisklęta “hasła” do wołania o pokarm nawet jeszcze zanim się wyklują.
Fot. Wikimedia Commons
2 z 7
Screen Shot 2016-05-11 at 10
Europejskie mrówki Temnothorax albipennis uprawiają tzw. bieganie w tandemie podczas którego jedna mrówka pokazuje drugiej drogę do nowego źródła pożywienia. Mrówka prowadząca może nawet zwolnić tempo, by jej uczeń mógł nadążyć, rozejrzeć się i zapamiętać charakterystyczne punkty trasy.
Fot. Wikimedia Commons
3 z 7
Screen Shot 2016-05-11 at 10
Afrykańskie surykatki szare to cierpliwi nauczyciele swoich maleństw. Pokazują im, jak uważnie obchodzić się z niebezpiecznymi skorpionami - stanowiącymi jedno z głównych źródeł pożywienia.
W 2006 roku Alex Thornton i Katherine McAufllife z Uniwersytetu Cambridge zaobserwowali, że dorosłe surykatki najmłodszemu potomstwu przynoszą martwe skorpiony. „A w miarę jak dorastają, młode coraz częściej dostają żywe choć ranne zdobycze”, często z usuniętym żądłem, opowiada Thornton.
W końcu młode osobniki są na tyle wyszkolone, że mogą zmierzyć się z nietkniętą ofiarą, dodaje Thornton.
Dorosłe surykatki zachęcają też swoich uczniów: jeśli młoda surykatka nie reaguje na skorpiona, zostanie ponaglona– i wówczas w większości przypadków młode osobniki posłusznie zjedzą swój obiad.
Na zdjęciu:
Surykatka szara pielęgnuje pysk swojego małego. To afrykańskie zwierzę jest jednym z kilku gatunków, które potrafią uczyć.
Fot. MATTIAS KLUM, NATIONAL GEOGRAPHIC CREATIVE
4 z 7
Screen Shot 2016-05-11 at 10
Momenty nauki
Według Thorntona istnieje prawdopodobnie wiele innych gatunków zwierząt potrafiących nauczać, a w swoim badaniu z 2008 roku wymienia ich całą listę. Są wśród nich domowe koty i gepardy, które zabijają ofiary dla młodszego potomstwa, a starszemu przynoszą żywe. Stosują podobną strategię jak surykatki.
Thornton twierdzi, że istnieją pewne przekonywujące dowody na nauczanie u naczelnych, choć zagadnienie wymaga jeszcze dalszych badań.
Na zdjęciu:
Mama pokazuje swojemu małemu gepardowi, jak polować na gazelopkę sawannową na stepach kenijskiego Rezerwatu Narodowego Masai Mara .
Fot. BEVERLY JOUBERT
5 z 7
shutterstock_374789785
Na przykład marmozeta lwia znajduje pożywienie w dziuplach drzew i woła młode małpy, by się przyłączyły – twierdzi Lisa Rapaport, antropolożka behawioralna z Clemson University. Rapaport widziała w lasach deszczowych Brazylii, jak dorosłe małpy wołały młode osobniki, by te z kolei mogły same zajrzeć do dziupli i zdobyć dla siebie pożywienie. Zdaniem Rapaport szanse na powodzenie wzrastają diametralnie dzięki pomocy dorosłych, co stanowi pośredni dowód na to, że proces nauczania rzeczywiście zachodzi.
Na zdjęciu marmozeta lwia.
fot. Shutterstock
6 z 7
shutterstock_186857303
Krzywa uczenia się
Większość zwierząt uczy się obserwując inne zwierzęta, a proces ten nazywany jest społecznym uczeniem się.
Shane Gero z Dominica Sperm Whale Project twierdzi, że dorosłe kaszaloty spermacetowe dzielą się informacjami na temat tego, kiedy należy się socjalizować i sygnalizują, jeśli młode osobniki są w niebezpieczeństwie.
Na zdjęciu mała marmozeta.
Fot. Shutterstock
7 z 7
Screen Shot 2016-05-11 at 10
Młode uczą się dialektu bądź kodu dźwiękowego - określonej sekwencji dźwięków przypisanych do danego regionu – od swoich matek i innych kaszalotów z danej grupy społecznej. Jednak Gero podkreśla, że nie ma dowodu na obecność procesu nauczania.
Ciężko dokładnie stwierdzić, od kogo się tego uczą, tak samo zresztą, jak trudno jest ustalić, czy mój syn nauczył się mówić „cześć” od mnie, mojej żony, mojego taty czy jego starszego brata, tłumaczy Gero.
Jeśli młode zaklną, jak myślicie, kogo będą winić dorośli?
Jakiekolwiek aktywności, w szczególności: pobieranie, zwielokrotnianie, przechowywanie, lub inne wykorzystywanie treści, danych lub informacji dostępnych w ramach niniejszego serwisu oraz wszystkich jego podstron, w szczególności w celu ich eksploracji, zmierzającej do tworzenia, rozwoju, modyfikacji i szkolenia systemów uczenia maszynowego, algorytmów lub sztucznej inteligencji jest zabronione oraz wymaga uprzedniej, jednoznacznie wyrażonej zgody administratora serwisu – Burda Media Polska sp. z o.o. Obowiązek uzyskania wyraźnej i jednoznacznej zgody wymagany jest bez względu sposób pobierania, zwielokrotniania, przechowywania lub innego wykorzystywania treści, danych lub informacji dostępnych w ramach niniejszego serwisu oraz wszystkich jego podstron, jak również bez względu na charakter tych treści, danych i informacji.
Powyższe nie dotyczy wyłącznie przypadków wykorzystywania treści, danych i informacji w celu umożliwienia i ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe oraz umożliwienia pozycjonowania stron internetowych zawierających serwisy internetowe w ramach indeksowania wyników wyszukiwania wyszukiwarek internetowych.