Największe szczury na świecie ważą blisko 3 kg. Gdzie można spotkać takie gryzonie?

W tym artykule:

1. Największe szczury w Europie
2. Największe szczury na świecie
3. Największe szczury w historii
4. Badania nad szczurami pomagają zrozumieć losy ludzkości
5. Jeszcze większe wymarłe szczury

Jak duży może być szczur? Gatunki występujące w Europie są dość małe w porównaniu ze swymi tropikalnymi krewniakami. Jeszcze potężniejsze zwierzęta są znane z wykopalisk. Gdzie żyły największe szczury na świecie?

Największe szczury w Europie

Zacznijmy od definicji. W ścisłym ujęciu szczury to zwierzęta zaliczane do rodzaju Rattus. Do najbardziej rozpowszechnionych należą, występujące również w Polsce, szczur śniady (Rattus rattus) i szczur wędrowny (Rattus norvegicus).

Szczur śniady nie jest zbyt duży. Rzadko osiąga wagę 200 g. Szczur wędrowny jest co najmniej dwukrotnie większy. Jego ciało może mierzyć do 30 cm, ogon – do 23 cm. Średnia masa jego ciała to 400 g, a maksymalna – 500 g. Taki też wydaje się górny próg dla przedstawicieli rodzaju Rattus.

Największe szczury na świecie

Jednak szczurami potocznie nazywa się też inne gryzonie zaliczane do nadrodziny myszowatych (Muroidea). Wśród nich wyróżnia się podrodzina wielkoszczurów (Cricetomyinae). Jak sama nazwa wskazuje, są to zwierzęta podobne do szczurów, lecz znacznie od nich większe. Żyją w Afryce. Jakie rozmiary osiągają?

Nie żyje słynny szczur-saper. Magawa miał 8 lat

Najsłynniejszy szczur na świecie nie żyje. Szczur-saper w ciągu swojego 8-letniego życia wytropił ponad 100 min.

Za największego przedstawiciela wielkoszczurów uznaje się wielkoszczura południowego (Cricetomys ansorgei). Występuje on w Afryce Środkowej i Wschodniej. Długość jego ciała sięga 41 cm, ogona – 44 cm. Najbardziej masywne samce osiągają 2,8 kg. Czyli ponad 5 razy więcej niż szczur wędrowny.

Największe szczury w historii

Jednak w przeszłości na Ziemi żyły jeszcze większe zwierzęta podobne do szczurów. Ich skamieniałości odkryli w 2015 r. antropolodzy w Timorze Wschodnim. To państwo na wyspie w Archipelagu Malajskim, położone na północ od Australii.

– To jedne z największych znanych nam szczurów, jakie kiedykolwiek istniały – podkreślał uczestniczący w badaniach dr Julien Louys ze School of Culture, History and Language na Australian National University.

– Te szczury należały do tego, co nazywamy megafauną. Największy miał ok. pięciu kilogramów, był wielkości małego psa – opowiadał uczony. Innymi słowy, był niemal dwukrotnie masywniejszy niż wielkoszczur południowy i aż 10 razy cięższy niż szczur wędrowny.

Badania przeprowadzono w ramach projektu „From Sunda to Sahul”. Uczestniczący w nim naukowcy szukają śladów najwcześniejszych wędrówek człowieka po Azji południowo-wschodniej. Próbują również ustalić, co właściwie sprawiło, że wielkie szczury wymarły.

Dr Louys przypomina, że najdawniejsze dowody na obecność ludzi na terenie Timoru Wschodniego mają ok. 46 tys. lat. Według niego ludzie i wielkie szczury współdzielili wyspę przez tysiące lat. – Wiemy, że ludzie jedli te szczury, bo znaleźliśmy kości z nacięciami i śladami ognia – mówi badacz. Dodaje, że sąsiedztwo ludzi i szczurów skończyło się ok. tysiąca lat temu.

Badania nad szczurami pomagają zrozumieć losy ludzkości

Szczury znikły mniej więcej w okresie, kiedy w Timorze zaczęły się pojawiać metalowe narzędzia. – Być może ludzie zaczęli wówczas wycinać lasy na wiele większą skalę niż wcześniej – sugeruje ekspert.

Naukowcy prowadzący badania chcą się dowiedzieć, kiedy ludzie po raz pierwszy przemierzyli wyspy Azji południowo-wschodniej, jak to zrobili, i jak odbiło się to na lokalnych ekosystemach. Wyniki badania mogą być przydatne pod kątem współczesnych działań związanych z ochroną środowiska.

Jak to się stało, że 80 szczurów rozmnożyło się do 100 tysięcy? Gryzonie nie zjadły trucizny

​Program wytępienia gryzoni na wyspie Henderson za dwa miliony dolarów zakończył się fiaskiem. Teraz naukowcy twierdzą, że wiedzą, czemu tak się stało.

– Próbujemy znaleźć najstarsze ślady człowieka i ustalić, co tam było, zanim pojawił się człowiek – mówi dr Louys. – Kiedy to ustalimy, dowiemy się jednocześnie, jaki ludzie mieli wpływ na tamte ziemie.

Jeszcze większe wymarłe szczury

Możliwe jednak, że rekord masy ciała wśród szczurów należy do jeszcze innego wymarłego gatunku. W 2010 r., również w Timorze Wschodnim, odkryto 13 gatunków gryzoni, z czego 11 było wcześniej nieznanych nauce. Jeden z kopalnych szczurów mógł osiągać nawet 6 kg wagi!

Źródła: Australian National University, Bulletin of the American Museum of Natural History.

1 z 1

AH1P2398

Dr Julien Louys pokazuje szczękę pradawnego szczura (z lewej) oraz dla porównania tę samą kość współczesnego szczura (z prawej).