To stamtąd pochodzą dinozaury. Naukowcy wskazali kolebkę gigantów

Spis treści:

1. Zwrot w rozwiązaniu tajemnicy pochodzenia dinozaurów
2. Modelowanie komputerowe – klucz to odkrycia pochodzenia dinozaurów
3. Gdzie znajduje się zaginiona kolebka dinozaurów?

Dinozaury od dekad wzbudzają wielkie zainteresowanie nie tylko wśród naukowców, ale też wśród pasjonatów i hobbystów. Te nierzadko wielkie zwierzęta żyły w epokach triasu, jury i kredy, czyli od 252 do 66 milionów lat temu. Te specyficzne gady zamieszkiwały wszystkie kontynenty w bardzo różnych warunków: od lasów tropikalnych po suche pustynie. Mimo lat badań, nadal nie jest jasne ich pochodzenie. Teraz się to zmienia.

Zwrot w rozwiązaniu tajemnicy pochodzenia dinozaurów

Tajemnicę rodowodu dinozaurów postanowili rozwiązać badać z University College London (UCL). Swoimi wnioskami podzielili się właśnie na łamach czasopisma „Current Biology”. Najstarsze znane skamieniałości dinozaurów pochodzą sprzed około 230 milionów lat. Odkryto je w Brazylii, Argentynie i Zimbabwe. Jednak z analizy ich szkieletów wynika, że zwierzęta te ewoluowały już od jakiegoś czasu. Oznacza to, że dinozaury żyły miliony lat wcześniej, ale do tej pory nie odkryto ich szczątków.

– Dinozaury są dobrze zbadane, ale nadal tak naprawdę nie wiemy, skąd się wzięły. Zapis kopalny ma tak duże luki, że nie można go przyjmować za dobrą monetę – mówi główny autor publikacji i doktorant na UCL oraz pracownik Muzeum Historii Naturalnej w Londynie Joel Heath. Jak zatem można znaleźć przodków tych fascynujących zwierząt, skoro nie są dostępne ich skamieniałości?

Modelowanie komputerowe – klucz to odkrycia pochodzenia dinozaurów

Naukowcy zwrócili się ku modelowaniu komputerowemu. Modelowanie opierało się o skamieniałości i drzewa ewolucyjne dinozaurów i ich bliskich krewnych gadów, a także na geografii tego okresu. Uwzględniono również luki w zapisie kopalnym.

Był to rodzaj analizy paleobiogeograficznej, która wykorzystała metody statystyczne do oszacowania rozmieszczenia przodków dinozaurów i ich krewnych. W jej ramach wykorzystano m.in. modele statystyczne do oszacowania, w jaki sposób zasięgi gatunków ewoluowały w czasie.

Uwzględniono dyspersję, wymieranie i kladogenezę (podział gatunku na gatunki potomne). Można więc stwierdzić, że model „nakarmiono” licznymi danymi, a następnie uzupełnił on luki. Dzięki temu model „wskazał” naukowcom najbardziej prawdopodobny scenariusz dotyczący pochodzenia dinozaurów

Gdzie znajduje się zaginiona kolebka dinozaurów?

Zdaniem badaczy, wyniki modelowania sugerują, że najwcześniejsze dinozaury żyły na terenie zachodniej części (na niskiej szerokości geograficznej) dawnego prakontynentu – Gondwany. Oznacza to, że dinozaury prawdopodobnie pojawiły się w gorącym regionie równikowym jakieś 250 mln lat temu – po masowym wymieraniu pod koniec permu, które zdziesiątkowało większość życia na Ziemi. To dla badaczy zaskoczenie, bo była to strefa pokryta pustyniami i sawannami. Ta część dawnego kontynentu znajduje się na terenie dzisiejszej Amazonii w Ameryce Południowej, dorzecza Kongo i Sahary.

W następstwie tego wydarzenia grupa gadów, określana jako archozaury, zaczęła ewoluować w wiele różnych form. Obejmowały one m.in. przodków dinozaurów i pterozaurów. To z tego matecznika dinozaury rozpierzchły się po innych obszarach globu – południowej Gondwanie i Laurazji – sąsiednim północnym superkontynencie, który później podzielił się na Europę, Azję i Amerykę Północną.

– Jak dotąd nie znaleziono żadnych skamieniałości dinozaurów w regionach Afryki i Ameryki Południowej, które kiedyś tworzyły tę część Gondwany. Może to jednak wynikać z faktu, że naukowcy nie natknęli się jeszcze na odpowiednie skały z dwóch powodów: ich niedostępności i względnego braku wysiłków badawczych na tych obszarach – uważa Heath. Badacze liczą, że uda się odkryć najstarsze dinozaury we wskazanych lokalizacjach. – Znalezienie ich zrewolucjonizowałoby nasze rozumienie triasowych ekosystemów i zaoferowałoby kluczowy wgląd w historię ewolucji tej grupy – dodaje Heath.

Źródło: Current Biology

Nasz autor

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.