Topniejące lodowce to nasz wspólny problem. Jakie są powody i skutki topnienia lodowców?

W tym artykule:

1. Dlaczego topnieją lodowce?
2. Skutki topnienia lodowców
3. Co skrywają topniejące lodowce?
4. Topnienie lodowca na Antarktydzie
5. Jak zatrzymać topniejące lodowce?
6. Topniejące lodowce w górach

Topniejące lodowce wywołują falę konsekwencji przyrodniczych na całym świecie. Przede wszystkim zwierzęta zamieszkujące bieguny północny i południowy tracą środowiska naturalne. Część z nich już jest zmuszona do migracji, a to zaburza utrwalane przez wieki łańcuchy pokarmowe. Topnienie lodowców przyczynia się też do podnoszenia się poziomu mórz. To z kolei zwiększa erozję wybrzeży. Co więcej, podnoszące się temperatury powietrza i oceanów powodują częstsze i intensywniejsze sztormy przybrzeżne, w tym huragany i tajfuny. Obecnie pokrywa lodowa Grenlandii znika cztery razy szybciej niż w 2003 r. i już odpowiada za 20% obecnego wzrostu poziomu morza.

Dlaczego topnieją lodowce?

Od początku XX wieku wiele lodowców na całym świecie gwałtownie topnieje. Eksperci wskazują, że ogromny wpływ na to niepokojące zjawisko ma działalność człowieka. Od czasu rewolucji przemysłowej emisje dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych podniosły temperatury na biegunach. Nawet jeśli znacznie ograniczymy emisje w nadchodzących dziesięcioleciach, ponad jedna trzecia pozostałych lodowców na świecie stopi się przed rokiem 2100. Jeśli chodzi o lód morski, 95% najstarszego i najgrubszego lodu w Arktyce już zniknęło.

Obecne tempo, w jakim postępują zmiany klimatu, jeszcze bardziej przyspiesza topnienie lodowców. Naukowcy przewidują, że jeśli emisje będą coraz wyższe, a temperatury oceanów i powietrza będą nadal gwałtownie rosły, Arktyka może być wolna od lodu już latem 2040 r. To właśnie stężenie atmosferyczne dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych (GHG) wytwarzanych przez przemysł, transport, wylesianie i spalanie paliw kopalnych, między innymi przez działalność człowieka, ogrzewa planetę i ma największy wpływ na topnienie lodowców.

Patagonia rośnie o 4 cm rocznie. To efekt szybkiego topnienia pola lodowego. Co to oznacza dla świata?

Badania sejsmiczne wykazały, że proces wypiętrzania w Patagonii nabrał gwałtownie szybkiego tempa. Wszystko dlatego, że pole lodowe topnieje w tempie dużo szybszym niż dotychczas szacowano.

Skutki topnienia lodowców

Wraz z topnieniem lodu morskiego i lodowców, prądy oceaniczne będą się ocieplać, co z kolei zakłóci wzorce pogodowe na całym świecie. Szczególnie odczują to branże opierające się na rybołówstwie. To dlatego, że cieplejsze wody zmienią miejsce i czas tarła ryb.

Kolejnym zmartwieniem będą coraz częstsze powodzie. Nadbrzeżne miasta już teraz przygotowują strategie radzenia sobie z podtopieniami. Problem ten dotyczy nie tylko wysp, ale też między innymi Trójmiasta. Z danych Polskiej Akademii Nauk wynika, że za 100 lat centrum Gdańska może zostać zalane.

Wśród innych skutków wymienia się również:

• Coraz bardziej ekstremalne zjawiska pogodowe na całym świecie;
• Wyginięcie wielu gatunków, gdyż lodowce są naturalnym siedliskiem wielu zwierząt, zarówno lądowych, jak i wodnych;
• Spadek dostępności wody pitnej.

NASA zakończyła 6-letnią misję na Grenlandii. Co nowego wiemy o topnieniu lodowców?

Nie wszystkie modele klimatyczne uwzględniają jeden z najważniejszych czynników przyspieszających topnienie lodowców, czyli ciepłą wodą oceaniczną. Misja NASA rzuca nowe światło na zmia...

Co skrywają topniejące lodowce?

Topniejące lodowce mogą uwolnić nieznane bakterie i toksyczne związki. Niedawne badania wykazały, że lody „są bogate” między innymi w rtęć i arsen. Jak to wytłumaczyć? Od czasu rozpoczęcia testów jądrowych w latach 50. ubiegłego wieku, szkodliwe odpady wyrzucano właśnie w Arktyce. Inwazyjna działalność człowieka jest widoczna gołym okiem na Wyspie Zwodniczej u wybrzeży Antarktydy. Opustoszałe miejsce nazywa się „polarnymi Pompejami”. Do dziś stoją tam chaty, silosy, elementy maszyn czy widoczne z daleka kotły grzewcze.

Z kolei topniejące norweskie lodowce odkrywają skarby pozostawione przez wikingów. Po stopnieniu pokrywy lodowej lodowca Lendbreen, pracujący na miejscu archeolodzy dokonali wielu ciekawych odkryć. Jedno z ich znalezisk to doskonale zachowana drewniana skrzyneczka z przymocowanymi skórzanymi pasami. Datowanie radiowęglowe wykazało, że przedmiot ma około 500 lat.

Topnienie lodowca na Antarktydzie

Topniejące lodowce niepokoją naukowców. Największe obawy wywołuje tak zwany Lodowiec Zagłady. Komitet Doradczy ds. Nazw Antarktycznych nazwał lodowiec imieniem Fredrika T. Thwaitesa (1883–1961), geologa lodowcowego, geomorfologa i emerytowanego profesora Uniwersytetu Wisconsin–Madison. Jego ojcem był historyk Reuben Gold Thwaites. Lodowiec znajduje się na Antarktydzie i jest jednym z największych lodowców tego kontynentu. Jego długość to 120 km.

Badania z wykorzystaniem pomiarów satelitarnych i modeli komputerowych przeprowadzone na Uniwersytecie Waszyngtońskim w 2014 r., przewidują, że lodowiec Thwaites będzie stopniowo topniał. Doprowadzi to do jego nieodwracalnego zawalenia się w ciągu najbliższych 200–1000 lat.

Według najnowszych badań prehistorycznych osadów morskich prognozy są jeszcze mniej optymistyczne. Thwaites topnieje w najszybszym tempie od ponad 5 tysięcy lat. To podnosi ryzyko katastrofalnego wzrostu poziomu mórz. Odkrycie naukowców zostało opisane na łamach czasopisma „Nature Geoscience”.

Nepal planuje przenieść bazę pod Mount Everest. Lodowiec topnieje i na miejscu robi się niebezpiecznie

Droga na Mount Everest prowadzi przez bazy obozowe. Jedna z nich musi zostać przeniesiona niżej. Powód? Zmiany klimatu.

Jak zatrzymać topniejące lodowce?

Podsumowując, lodowce to jedne z najważniejszych źródeł wody pitnej dla ludzi. Dodatkowo zapobiegają przegrzaniu naszej planetu, czyli najgorszemu scenariuszowi globalnego ocieplenia. Półkula północna jest bardziej podatna na wpływ zmian klimatycznych spowodowanych przez człowieka.

Najlepszym sposobem zapobiegania topnienia lodowców i pogłębiania zmian klimatu jest podjęcie działań w celu zmniejszenia śladu węglowego na osobę. To zadanie w głównej mierze dla przemysłu. Jednak indywidualne działania również mają ogromne znaczenie. O czym pamiętać? Oto podstawowe kroki:

• rozsądne zużycie prądu i wody,
• zmiana paliw kopalnych na energię wiatrową lub słoneczną,
• korzystanie z transportu publicznego lub roweru,
• recykling odpadów,
• szerzenie wiedzy na temat roli lodowców w regulowaniu klimatu.

Topniejące lodowce w górach

Naukowcy monitorują topniejące lodowce nie tylko na biegunach północnych i południowym, ale też w górach, w tym w Himalajach. Na początku 2022 r. badacze z Uniwersytetu Maine odkryli, że lodowiec South Col (Mount Everest) stracił ponad 54 m grubości w ciągu ostatnich 25 lat.

W ciągu ostatnich czterech dekad pokrywy lodowe w Himalajach topniały 10 razy szybciej niż w ciągu poprzednich siedmiu stuleci. Jak wynika z badań opublikowanych w czasopiśmie „Scientific Reports”, topnienie górskich lodowców zagraża rolnictwu i dostawom wody dla milionów ludzi w Azji Południowej. Tu również naukowcy są zgodni co do przyczyny niepojącego tempa topnienia. Winni są ludzie przyspieszający globalne ocieplenie.