Polowanie na tuńczyka błękitnopłetwego. Najdroższy tuńczyk na świecie jest zagrożony wyginięciem

Tuńczyk błękitnopłetwy (Thunnus thynnus) to gatunek morskiej ryby wędrownej z rodziny makrelowatych. Można go spotkać również pod nazwami “tuńczyk pospolity”, “tuńczyk błękitny”, “tuńczyk czerwony”, “tuńczyk niebieskopłetwy”, “tuńczyk zwykły”, “ton”, “tuńczyk północny”.

Jest jednym z największych i najszybszych stworzeń żyjących na naszej planecie. Od wieków jest podziwiany przez naukowców, a od połowy poprzedniego stulecia również przez koneserów delektujących się wyjątkowym smakiem tuńczyka błękitnopłetwego.

Tuńczyk błękitnopłetwy: charakterystyka

Tuńczyk błękitnopłetwy jest niezwykle potężnie zbudowany. Jego ogromne ciało ma kształt cygara, z kolei duża głowa przypomina stożek. Oczy – małe. Tuńczyk błękitnopłetwy osiąga rozmiary od 2 do 2,5 metra i masę ciała około 350 kilogramów. Natomiast zdarzają się i dużo większe egzemplarze. Rekordzista mierzył sobie 3,7 metra i ważył 679 kilogramów.

Tuńczyk błękitnopłetwy barwę grzbietu ma ciemnoniebieską, a brzuch i boki srebrzysto-szare. Posiada dłuższe płetwy piersiowe niż inni przedstawiciele makrelowatych, co sprawia, że można go łatwo od nich odróżnić. Tym co odróżnia tuńczyka błękitnopłetwego jest również jego... wątroba, która cała pokryta jest naczyniami krwionośnymi. Ta cecha nie występuje, bądź występuje tylko w nieznacznym stopniu, u innych makrelowatych.

Długość życia tuńczyka błękitnopłetwego może wynosić nawet trzydzieści lat, lecz rzadko zdarza się, aby tuńczyk dożył takiego wieku – z reguły odławiane są młodsze osobniki.

Nie bez powodu tuńczyk błękitnopłetwy został nazwany przez szwedzkiego przyrodnika, Karola Linneusza “thunnus thynnus” – od greckiego czasownika “thuno” czyli pośpiech. Kiedy poluje, tuńczyk błękitnopłetwy, potrafi bowiem osiągnąć prędkość 65 km/h.

Rozród tuńczyka błękitnopłetwego odbywa się od kwietnia do sierpnia. Wtedy to samica składa około dziesięć milionów ziaren ikry, która unosi się swobodnie na wodzie. Po upływie około dwóch dni następuje wylęg. Dojrzałość płciową tuńczyki błękitnopłetwe osiągają między trzecim a piątym rokiem życia. Pożywienie tuńczyka błękitnopłetwego stanowią ryby takie jak śledzie, sardela czy morszczuk, a także kalmary i skorupiaki.

Występowanie tuńczyka błękitnopłetwego

Tuńczyk błękitnopłetwy jest rybą słonowodną i występuje w wodach Oceanu Atlantyckiego, Morza Śródziemnego i Morza Czarnego. Zimę spędza w wodach subtropikalnych, natomiast latem wybiera chłodniejsze rejony. Dorosłe osobniki tuńczyka błękitnopłetwego migrują do ciepłych wód Australii w celu odbycia tarła. Podczas wędrówek tworzą ogromne ławice.

Tuńczyk błękitnopłetwy: zagrożenie

Tuńczyk błękitnopłetwy znajduje się na Czerwonej liście gatunków zagrożonych wyginięciem i jest zaklasyfikowany jako zagrożony wyginięciem. Populacja tuńczyka błękitnopłetwego stale maleje. Poprzez duże zainteresowanie mięsem tego najdroższego tuńczyka na świecie, jest on wciąż intensywnie poławiany i prawdopodobnie rzeczywiste rozmiary połowów są dużo większe niż te powszechnie znane. W ciągu ostatnich 50 lat populacja tuńczyka błękitnopłetwego zmniejszyła się o co najmniej 50 procent. Głównymi krajami Unii Europejskiej, które łowią tuńczyka błękitnopłetwego są Francja, Włochy, Hiszpania, Chorwacja, Portugalia, Grecja i Malta. Szacuje się, że połowy krajów europejskich stanowią więcej niż połowę wszystkich połowów tuńczyka błękitnopłetwego na świecie.

Należy dodać, że połowy tuńczyka błękitnopłetwego mają wpływ nie tylko na ten jeden gatunek ryby. Wpływają również na inne zwierzęta, takie jak na przykład zagrożone żółwie morskie czy rekiny, które są przypadkowo poławiane podczas połowu tuńczyka błękitnopłetwego. Ponadto, spadek populacji tuńczyka błękitnopłetwego ma duży wpływ na ekosystemy morskie i łańcuch pokarmowy. Według WWF: "Wyginięcie tego gatunku mogłoby mieć nieprzewidywalne skutki w wodach północnego Atlantyku, Morza Śródziemnego i Zatoki Meksykańskiej i dla ich ekosystemów. Mogłoby też zachwiać łańcuch pokarmowy".

Warto zauważyć, że sytuacja populacji tuńczyka błękitnopłetwego dopiero stosunkowo niedawno uległa pogorszeniu. Do końca II wojny światowej tuńczyk błękitnopłetwy nie był wśród smakoszy tak popularną rybą, jaką jest obecnie i bardzo licznie występował w morzach i oceanach. Wraz ze wzrostem popularności sushi w Japonii i ograniczania spożycia wołowiny i wieprzowiny w innych krajach, wartość rynkowa tuńczyka błękitnopłetwego znacząco wzrosła, co wpłynęło niestety na drastyczny spadek populacji tej ryby.

Ciekawostki o tuńczyku błękitnopłetwym

• Tuńczyk błękitnopłetwy, w przeciwieństwie do innych ryb,jest w stanie podnieść i utrzymać temperaturę ciała o kilka stopni powyżej temperatury wody, w której się znajduje. To sprawia, że tuńczyki są odporne na wahania temperatur.
• Tuńczyk błękitnopłetwy nie bez powodu jest uznawany za najdroższego tuńczyka na świecie. Co jakiś czas odbywają się aukcje, na których licytowane są szczególne okazy tej ryby. Przykładowo – w 2017 roku rekordowy egzemplarz tuńczyka błękitnopłetwego został sprzedany na aukcji w Tokio za 155,4 milionów jenów, czyli równowartość, bagatela, 1,38 milionów euro!
• Choć ta cena przyprawia o zawrót głowy, to daleko jej jeszcze do rekordu, który został osiągnięty w styczniu 2019 roku, kiedy to tuńczyk błękitnopłetwy został sprzedany za blisko 3 miliony dolarów!
• Skoro tuńczyk błękitnopłetwy jest tak drogi, to dlaczego puszka tuńczyka w sklepie kosztuje poniżej dziesięciu złotych? Otóż, w sklepowych puszkach kupujemy z reguły inny rodzaj tuńczyka – tuńczyka białego, który jest dużo mniejszą i tańszą rybą.
• Opływowe kształty tuńczyka błękitnopłetwego sprawiły, że amerykańskie wojsko wykorzystało je jako model do budowy torped.
• Tuńczyki błękitnopłetwe potrafią nurkować na głębokość 900 metrów. Z kolei migrując przez Atlantyk tuńczyki błękitnopłetwe pokonują ponad 8000 kilometrów i wracają w te same miejsca, wiele razy w ciągu całego życia. Populacja atlantycka udaje się na tarło do Zatoki Meksykańskiej oraz na Morze Śródziemne, a na polowania aż pod koło podbiegunowe. Tak że 15-letni tuńczyk błękitnopłetwy pokonał już prawie pół miliona kilometrów.
• Mimo wielu prób, jak dotąd nie udało się stworzyć hodowli tuńczyków błękitnopłetwych, aby ograniczyć w jakimś stopniu spadek populacji dziko żyjących tuńczyków. W związku z powyższym, jedna z kalifornijskich firm, zamiast inwestować w eksperymentalne hodowle, pracuje nad stworzeniem… syntetycznego mięsa tuńczyka błękitnopłetwego w laboratorium. Tuńczyk błękitnopłetwy, który powstanie, ma być wyhodowany z małej próbki prawdziwego mięsa. Syntetyczne mięso ma być wolne od rtęci występującej u ryb dziko żyjących, ponadto nie będzie zawierać mikroplastiku.