Wulkany w Afryce – rodzaje, ciekawe fakty i legendy

W tym artykule:

1. Kilimandżaro
2. Mount Meru
3. Mount Kamerun (Fako)
4. Nyiragongo
5. Mount Mikeno
6. Mount Marsabit
7. Ciekawostki o wulkanach w Afryce

Afryka to kontynent o wielu obliczach. Z jednej strony, od lat panuje tam niespokojna sytuacja społeczna, polityczna i gospodarcza. Z drugiej, afrykańska przyroda maluje obraz raju na ziemi. To właśnie unikalna fauna i flora ściąga tam turystów z całego świata. Mówiąc o naturalnych atrakcjach Czarnego Lądu, nie można pominąć wulkanów w Afryce.

Jakie rodzaje wulkanów można znaleźć w Afryce? Na Czarnym Lądzie dominują stratowulkany o charakterystycznym, stożkowym kształcie. Mniej licznie występują tam wulkany tarczowe. Podobnie jak niektóre wulkany w Azji, dla lokalnej ludności są świętym symbolem i miejscem kultu, w którym oddaje się cześć istotom nadprzyrodzonym.

Kilimandżaro

Afryka: 10 porywających książek, dzięki którym zanurzysz się w afrykańskiej kulturze i klimacie

Książki o Afryce cieszą się coraz większą popularnością, o czym świadczą uginające się pod ciężarem olbrzymiej ilości tytułów półki w księgarniach. Oto 10 z nich, które przynos...

Zaczynamy od najwyższego szczytu Afryki. Masyw Kilimandżaro jest położony w Tanzanii, tuż przy granicy z Kenią. Wyrasta z rozległej równiny, zakłócając płaski krajobraz okolicy. Warto podkreślić, że Kilimandżaro jest najwyższą samotną górą świata. Składa się z trzech stożków wulkanicznych:

• Shira (3980 m n.p.m.),
• Mawenzi (5148 m n.p.m.),
• Kibo (5895 m n.pm. w punkcie Uhuru Peak).

Dwa pierwsze są uznawane za wygasłe. Jedynie Kibo - najmłodszy ze wszystkich stożków - ma status wulkanu uśpionego. Największy wulkan w Afryce ostatni raz budził się do życia 150-200 tys. lat temu, jednak z jego krateru wciąż wydobywają się wyziewy siarkowodoru, co może wskazywać, że w przyszłości wulkan zamanifestuje swoją aktywność.

Mount Meru

W odległości ok. 70 km na zachód od Kilimandżaro wznosi się Mount Meru - najwyższy aktywny wulkan Afryki. Majestatyczna góra, osiągająca wysokość 4567 m n.p.m., wznosi się na terenie Parku Narodowego Arusha, w otoczeniu sawanny i lasu deszczowego. Działalność wulkanu miała istotny wpływ na tamtejszy krajobraz. Popioły od wieków użyźniają okoliczną glebę, co doprowadziło do bujnego rozwoju flory i w konsekwencji - także fauny. Z całą pewnością nie jest to najsłynniejszy wulkan w Afryce, bo częściej obieraną destynacją jest pobliski Kilimandżaro. Należy jednak podkreślić, że w opinii wielu osób, malownicze położenie Mount Meru czyni tę górę znacznie atrakcyjniejszą. Ostatnia erupcja miała miejsce w 1910 roku. W 2015 roku aktywność wulkanu znacząco wzrosła - z krateru wzbił się obłok erupcyjny, sięgający wysokości 1 km. Do wybuchu jednak nie doszło.

Mount Kamerun (Fako)

Chcesz poznać Afrykę? Malawi to najlepszy wstęp do jej odkrywania

Jezioro jak ocean, a na safari można pójść nawet pieszo. Kameralnie, pięknie, bezpiecznie. Malawi to Afryka dla początkujących.

Z Tanzanii przenosimy się do Kamerunu. W pobliżu Zatoki Gwinejskiej wznosi się Mount Kamerun - najwyższa góra w tym kraju i jeden z najwyższych aktywnych wulkanów w Afryce. Stożek zbudowany ze skał bazaltowych i trachybazaltowych osiąga wysokość 4095 m n.p.m. W sąsiedztwie głównego krateru można zaobserwować ponad 100 małych kraterów pasożytniczych. Po południowej stronie leży drugi duży szczyt, nazywany Małym Kamerunem lub Etinde. Pierwsza zarejestrowana aktywność wulkanu jest datowana na V w p.n.e. Ostatnie erupcje odnotowano w 1999 i 2000 roku.

Nyiragongo

Kolejny ciekawy wulkan leży w Demokratycznej Republice Konga. Nyiragongo, stanowiący część systemu Wielkich Rowów Afrykańskich, jest zlokalizowany w pobliżu granicy z Rwandą i Ugandą. Osiąga wysokość 3470 m n.p.m. Jego krater legitymuje się szerokością 2 km i głębokością 250 m, a na jego dnie znajduje się jezioro lawowe. Nyiragongo jest jednym z najaktywniejszych wulkanów, nie tylko w Afryce, ale i na świecie. Erupcja, która miała miejsce w 2002 roku, rozpoczęła aktywność, która nie słabła aż do 2018 roku. 3 lata później, góra znów przypomniała o swojej sile - ostatnia erupcja została odnotowana w maju 2021 roku.

Mount Mikeno

Plemiona Afryki. Które z nich wciąż istnieją i jak wygląda ich życie?

Dzikie plemiona Afryki to zjawisko, które zdaje się przepadać w odmętach przeszłości. Do dziś mieszkają tam społeczności mocno odizolowane od reszty świata i od wielu setek, jeśli nie t...

Pozostajemy w Demokratycznej Republice Konga. W pasmie górskim Wirunga, na terenie Parku Narodowego Wirunga, leży Mount Mikeno - drzemiący stratowulkan, osiągający wysokość 4387 m n.p.m. Charakteryzuje się niezwykle stromymi zboczami, przez co pozostaje obszarem niezamieszkanym przez ludzi. Stąd właśnie wzięła się nazwa wulkanu - Mount Mikeno oznacza „biedna góra”. Brak osad ludzkich sprawia, że na tamtejszych zboczach mogą swobodnie żyć goryle górskie - jeden z najbardziej zagrożonych gatunków.

Mount Marsabit

Naszą listę zamyka imponujący wulkan tarczowy. Mount Marsabit, leżący w Kenii (170 km na wschód od Rowu Wschodnio-Afrykańskiego) osiąga powierzchnię 6300 km kw. Powstał w następstwie erupcji, do której doszło w okresie miocenu, ale w jego strukturze geologicznej można też znaleźć ślady późniejszych erupcji. Powierzchnia wulkanu jest pokryta 180 stożkami żużlowymi i 22 maarami, których średnica dochodzi do 3,5 km. Przynajmniej dwa maary są wypełnione wodą, która tworzy rozległe jeziora kraterowe. Niemal cały wulkan jest porośnięty gęstym lasem, przez co mocno kontrastuje z podnóżem góry, gdzie występują jedynie śladowe gaje akacjowe. Obszar Mount Marsabit podlega ochronie w ramach rezerwatu przyrody i parku narodowego.

Ciekawostki o wulkanach w Afryce

Wiek warstwy śniegu, która pokrywa szczyty Kilimandżaro, ocenia się na 12 tys. lat.

Najwyżej położone lasy w Afryce porastają zbocza Kilimandżaro. Na wysokości 4100 m n.p.m. rosną tam lasy wrzośców piętra subtropikalnego.

Osoby chcące zdobyć najwyższą górę Afryki muszą przygotować się na znaczne różnice temperatur. U podnóża Kilimandżaro panuje nieznośny upał. Wraz ze wzrostem wysokości, temperatura ulega obniżeniu. W okolicach szczytu może wynieść nawet minus 15 stopni Celsjusza, zwłaszcza nocą.

TEGO nie przebije żadna ludzka broń! 11 największych erupcji wulkanów

Wybuchy wulkanów zawsze poruszały naszą wyobraźnię. Starożytni uważali, że to znak gniewu bogów, którzy chcą ukarać nieposłusznych ludzi. Samo słowo określające ogniste góry pochod...

Pola lodowe, które pokrywają Kilimandżaro, są ważnym źródłem wody w Tanzanii.

Rdzenni mieszkańcy Tanzanii oddawali Kilimandżaro boską cześć.

W pradawnych czasach, Masajowie nazywali Kilimandżaro „górą złych duchów”. Według ich legend, na szczycie miały mieszkać demony, które porywają każdego, kto spróbuje się do nich zbliżyć.

Według jednej z legend, na Kilimandżaro miał żyć skrzydlaty lew - okrutny potwór, mieszkający w szałasie zbudowanym z kości pożartych ofiar.

Lud Bamileke, zamieszkujący Kamerun, nazywa Mount Kamerun „rydwanem bogów”. Według lokalnych wierzeń, na szczycie góry mieszkają duchy ognia.

Nasz ekspert

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.