Wydra morska: niezwykle inteligentne i urocze zwierzę. Poznaj je bliżej

Nie od dziś wiadomo, że najinteligentniejsze małpy wspomagają się prostymi narzędziami. Jednak nie tylko one nabyły takich umiejętności. Morskie wydry, czyli z łac. Enhydra lutris, używają kamieni do rozłupywania twardych muszli i pancerzy innych skorupiaków.

Wydra morska: charakterystyka

Te dochodzące do 120 cm długości zwierzęta mogą ważyć nawet 45 kilogramów. Mimo, że mają bardzo krótkie, i wydawałoby się niezdarne, łapki, świetnie radzą sobie w morskiej otchłani. Potrafią zanurkować na głębokość do 60 metrów, dzięki czemu jednym z podstawowych składników ich jadłospisu są zamieszkujące dno morskie zwierzęta. Tylne kończyny są szerokie, a palce są szczepione błoną pławną aż po ich same końce. Wydry świetnie pływają na grzbiecie, i o ile na ląd wychodzą rzadko, mogą się zapuścić nawet 180 kilometrów w głąb oceanu.

Wydry spędzają w wodzie niemal całe życie. Jedynie od czasu do czasu wychodzą na ląd odpocząć. Wtedy całymi stadami wygrzewają się na skalistych plażach. Noce jednak przesypiają w morzu. W wodzie odbywa się także kopulacja wydr. Ciąża trwa 8-9 miesięcy i rodzi się z niej wyłącznie jedno młode. Jest ono niemal zupełnie przystosowane do życia: rodzi się z otwartymi oczami, ma kompletne uzębienie i jest pokryte gęstym futrem. Dziećmi opiekują się wyłącznie samice, trzymając je na brzuchu, dryfując na grzbiecie na powierzchni wody. Wyczuwając niebezpieczeństwo, z wczepionym w jej futro młodym nurkuje głęboko pod wodę.

Gdzie żyją i co jedzą wydry morskie?

Wydry morskie zamieszkują przede wszystkim północne wybrzeża Oceanu Spokojnego. Szacuje się, że do połowy XVIII wieku populacja tych zwierząt mogła wynosić nawet 300 tys. osobników i zamieszkiwała wybrzeża od północnej Japonii aż do środkowego Półwyspu Kalifornijskiego w Meksyku.

Wydry w ogóle nie jedzą roślin. W ich jadłospisie znajdują się przede wszystkim zwierzęta zamieszkujące pacyficzne dno, a stanowią go jeżowce, ryby, a także mięczaki i skorupiaki. Menu wydr jest oczywiście uzależnione od zamieszkiwanych przez nie akwenów. O ile południowe wydry raczej nie gustują w rybach, u ich północnych kuzynów ryby mogą stanowić nawet 50 proc. diety.

Ile żyje wydra morska?

Wydry nie należą do szczególnie długowiecznych zwierząt. Na wolności drapieżniki te mogą przeżyć maksymalnie 23 lata, przy czym średnia jest oczywiście nieco niższa. Samce dożywają od 10-15 lat, samice nieco dłużej – 15-20 lat.

W niewoli wydry morskie mogą przeżyć nieco dłużej. Najdłużej żyjącą wydrą była samica z amerykańskiego akwarium w Seattle, która dożyła aż 28 lat. Zdaniem naukowców, na wolności wydry żyją krócej przede wszystkim z powodu... stanu ich uzębienia. Zużyte i zepsuty zęby są poważną przeszkodą w polowaniach, a osłabione i głodne zwierzęta tracą siły do życia.

Wydra morska: zagrożenia i ochrona

Niestety, to kolejny gatunek zagrożony wyginięciem. Wydra morska stała się celem kłusowników w latach 40-tych XVIII wieku i przez kilkadziesiąt lat była trzebiona tysiącami dla ich wyjątkowo cennego futra.

O ile archeologowie udowadniają, że już tysiące lat temu rdzenni mieszkańcy terenów zamieszkiwanych przez wydry polowali na nie dla mięsa i futra, w latach czterdziestych XVIII wieku był dla tych zwierząt prawdziwym armagedonem. Świat oszalał wówczas na punkcie ich futra i rozpoczęło się polowanie na dużą skalę, które według szacunków zabiło ok. miliona osobników i zmniejszył liczebność wydry morskiej do zaledwie ok. 1000 do 2000 członków w 13 koloniach.

Rosjanie polowali na wydry morskie na Wyspach Kurylskich i sprzedawali je Chińczykom. Inne narody przyłączyły się do polowania na południu. W Meksyku i Kalifornii Hiszpanie kupowali futra od Indian i sprzedawali do Azji. Z czasem populacja tych zwierząt tak zmalała, że komercyjne polowania straciły sens. Wreszcie w 1911 roku Rosja, Japonia, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone podpisały Traktat o zachowaniu i ochronie fok, nakładając w nim moratorium na odławianie wydr morskich.

Wydrom zagrażają również naturalni wrogowie. W morzu wydry są atakowane przede wszystkim przez orki i lwy morskie, ale także duże drapieżne. Na lądzie natomiast, zwłaszcza młodym wydrom zagrażają niedźwiedzie i kojoty. Problemem są też ścieki z miejskich aglomeracji. Do oceanów przynoszą one bowiem kocie odchody z pasożytami Toxoplasma gondii, atakującymi i trzebiącymi wydry. Natomiast zdaniem US Geological Survey wydry północne u wybrzeży Waszyngtonu złapały wirusa grypy H1N1 i stały się nowym żywicielem tego typu zarazków.

Bardzo istotnym zagrożeniem dla wydr są też wycieki ropy naftowej. Kiedy futro tych zwierząt nasiąknie oleistą substancją, traci zdolność zatrzymywania powietrza, co prowadzi do śmierci zwierząt z powodu hipotermii. Tylko w wyniku wycieku z ropy z tankowca Exxon Valdez z 24 marca 1989 roku zginęło tysiące wydr.

Na szczęście gatunek został objęty programem reintrodukcji, czyli stopniowej odbudowy gatunku na jego macierzystych terenach. Dzięki nim w XX wieku udało się przywrócić liczebność gatunku do około 2/3 ich historycznego zasięgu. Na terenach Stanów Zjednoczonych, Rosji i Kanady znajduje się co najmniej kilka obszarów ochronnych wydry. Szacuje się, że m.in. 1200 wydr morskich żyje w Narodowym Rezerwacie Morskim Monterey Bay, a ponad 500 w Narodowym Rezerwacie Morskim Wybrzeża Olimpijskiego. Jednak IUCN nadal wymienia wydrę morską jako gatunek zagrożony.

Ciekawostki o wydrze morskiej

• Futro wydry morskiej to ewenement na skalę światową. Posiada prawie milion pasm na metr kwadratowy, co sprawia, że jest najgęstsze wśród wszystkich zwierząt.
• Wydry były bardzo istotne dla rdzennych kultur zamieszkiwanych przez nie terenów. Wśród ludu Ainu wydra była posłańcem między ludźmi, a ich stwórcą. Natomiast u Aleutów krążyły legendy o zrozpaczonych kobietach, które w morzu zmieniały się w wydry.
• Wydry świetnie radzą sobie w niewoli. Można je zobaczyć w ponad 40 akwariach i ogrodach zoologicznych na świecie.
• O ile w XIX wieku skóra wydry kosztowała na londyńskim rynku od 105 do 165 dolarów, już w 1903 r. trzeba było za nią zapłacić aż 1125 dolarów.
• Podczas polowań matka pozostawia swoje szczenię dryfujące na wodzie. Czasami owija je w wodorosty, by nie odpłynęło.
• Choć wydry wydają nam się niezwykle sympatycznymi zwierzakami, a ich trudna sytuacja budzi współczucie, to musimy wiedzieć, że i one mają swoje mroczne strony. Wydry morskie, bowiem znane są również z dokonywania… gwałtów. Tak. W dodatku gwałty dokonywane są w bardzo brutalny sposób… na młodych fokach. Może nas to bulwersować, ale to wcale nierzadkie zjawisko w świecie zwierząt i spotyka się je między innymi u naczelnych takich jak orangutany i szympansy, jak również u delfinów czy kaczek.
• Ale to nie jest jedyne niepokojące nas zachowania u wydr. Znane są również przypadki szantażu, czy… nekrofilii.