Zapach moczu po szparagach to nie powód do niepokoju. Wyjaśniamy, skąd się bierze

W tym artykule:

1. Zapach moczu po szparagach
2. Ciekawostki o szparagach
3. Szparagi – informacje praktyczne

W maju rozpoczyna się sezon na szparagi. Szparag lekarski (Asparagus officinalis), spokrewniony z liliami, jest jednym z pierwszych wiosennych warzyw. Uprawia się go i spożywa na całym świecie od tysięcy lat. To roślina wymagająca wiele pracy – pędy trzeba zbierać ręcznie. Dziś największym światowym producentem szparagów są Chiny.

Zapach moczu po szparagach

Wielu miłośników szparagów zauważyło, że ich jedzenie ma pewien efekt uboczny. Mianowicie zapach moczu po szparagach staje się dziwny. Jest charakterystyczny, mocno kapuściany, ostry. Dlaczego mocz po szparagach brzydko pachnie?

Kluczową substancją jest zawarty w tym warzywie kwas asparagusowy, zwany też kwasem szparagowym. – To nieszkodliwa dla organizmu substancja z grupy kwasów organicznych, która zawiera atomy siarki. Efektem przemian tego kwasu w naszym układzie pokarmowym jest powstanie metabolitów, które z łatwością są wydalane z naszego organizmu w moczu. To właśnie ich obecności przypisuje się charakterystyczny zapach moczu po szparagach – wyjaśnia dr Małgorzata Starowicz z Zakładu Chemii i Biodynamiki Żywności IRZiBŻ PAN w Olsztynie.

Trufle, ostrygi i gwiazdki Michelin, czyli prawdziwe oblicze chorwackiej kuchni [FOTOGALERIA]

Chorwacka kuchnia bazuje na tym, co najlepsze, czyli produktach lokalnych i sezonowych. Świeże ryby i owoce morza, wyśmienita oliwa z oliwek, autochtoniczne szczepy winorośli, dzikie szparagi, ...

Chodzi o takie substancje, jak metanotiol, siarczek dimetylu, sulfotlenek dimetylu i dimetylsulfon. Są one nieszkodliwe dla zdrowia. Dlatego dziwny zapach moczu po szparagach nie powinien nas niepokoić.

Co ciekawe, nie wszyscy ludzie czują ów zapach. Tę zdolność ma przeciętnie 22% ludzi. Np. od 30 do 50 proc. Amerykanów nie wyczuwa wspomnianych związków siarkowych w moczu. Wyczuwają go natomiast niemal wszyscy mieszkańcy Chin i Izraela. Dlaczego? Ma to związek z niegroźną mutacją genetyczną – tzw. polimorfizmem pojedynczego nukleotydu w genach receptorów węchu.

Ciekawostki o szparagach

Sugestywny kształt warzywa sprawił, że w przeszłości przypisywano mu szczególne właściwości lecznicze i uznawano za afrodyzjak. Oto garść przykładów:

• Legendarna „Kamasutra” zaleca spożywanie pasty ze szparagów z mlekiem. Miał to być zastrzyk energii dla osłabionych kochanków.
• W Europie w czasach renesansu szparagi były uznawane za lekarstwo na zaburzenia erekcji.
• „Mikstura z korzeni szparagów gotowana w winie i przyjmowana podczas postu przez kilka poranków wzbudza pożądanie u mężczyzny i kobiety, niezależnie od tego, że niektórzy twierdzą inaczej” – twierdzi Nicholas Culpeper w dziele „Complete Herbal” z 1653 r.
• W XIX wieku we Francji pan młody spożywał trzy dania ze szparagów w czasie wesela. Miało to sprawić, że podczas nocy poślubnej stanie na wysokości zadania.

Miłośnikiem szparagów był Juliusz Cezar. Za czasów Oktawiana Augusta istniała „flota szparagowa”, czyli łodzie przeznaczone do transportu szparagów. Rzymianie gotowali je al dente.

Król Ludwik XIV, fanatyczny ogrodnik, miał 6000 sadzonek szparagów w szklarniach w ogrodzie kuchennym Pałacu Wersalskiego. Dzięki temu na francuskim dworze jadało się szparagi już w grudniu. Tradycję kontynuował Ludwik XV. Jego metresie, Madame de Pompadour, przypisuje się opracowanie przepisu na „holenderskie” szparagi. Były to pędy białej odmiany z fioletowymi końcówkami serwowane w maślanym sosie. Nawiasem mówiąc, uwodzicielski fiolet był także kolorem bielizny Madame de Pompadour.

Szparagi – informacje praktyczne

Jak kupować szparagi?

Kupuj długie pędy z zamkniętymi, twardymi czubkami. Na rynku można dostać szparagi o różnych grubościach i kolorach (zielone, fioletowe i białe). Wybierz takie, które ci najbardziej odpowiadają.

Dlaczego warto jeść szparagi?

Szparagi zawierają witaminę K (już cztery pędy dostarczą ci niezbędnej dziennej dawki), która jest ważna dla krzepliwości krwi i zdrowia kości. Mają też dużo błonnika i są świetnym źródłem glutationu, jednego z najlepszych pogromców raka, jakie ma do dyspozycji organizm. Ponadto obfitują w karotenoidy – luteinę i zeaksantynę – o właściwościach przeciwutleniających.

Jak przyrządzać szparagi?

Dolne części szparagów są dość włókniste. Możesz obierać te końcówki, by usunąć zdrewniałe fragmenty. Albo zginać każdy pęd do momentu, gdy pęknie – odłamie się w miejscu, gdzie jest miękki.

Najprostszą metodą przygotowania jest gotowanie na parze, które wydobywa słodki smak szparagów. Możesz również marynować je albo zjadać na surowo. Spróbuj usmażyć szparagi na odrobinie oliwy. Możesz i podać je zawinięte w wędzonego łososia lub przykryć sadzonym jajkiem, tworząc danie na sposób francuski. Nie wyrzucaj końcówek – dodane do zupy wzbogacą jej smak.

Źródła: archiwum NG, Nauka w Polsce, National Geographic.