Smartfony, social media, drukarki 3D. Które wynalazki XXI wieku zmieniły nasze życie na lepsze?

W tym artykule:

1. Inteligentny plaster
2. Sztuczna trzustka
3. Sztuczne wspomnienia
4. Egzoszkielet
5. Bioniczna soczewka kontaktowa
6. Kapsułka endoskopowa
7. Plaster antykoncepcyjny
8. Segway
9. Telefon z ekranem pojemnościowym
10. Media społecznościowe
11. Domowa drukarka 3D
12. VoD
13. Płyta Blu-ray
14. Samochody półautonomiczne
15. System Android
16. Asystent głosowy
17. Grafen
18. Pierwszy seryjny samochód wodorowy
19. Pasażerski dron
20. Asymetryczne systemy liczbowe

Już wynalazki XX wieku jednoznacznie udowodniły, jak bardzo rozwinięta jest nasza cywilizacja. Jednak dopiero XXI wiek wprowadził nas w zupełnie nową erę. To, co kiedyś było tematem powieści i filmów science fiction, dziś jest naszą rzeczywistością. A należy przecież pamiętać, że do końca stulecia zostało jeszcze 77 lat.

Inteligentny plaster

W 2018 roku naukowcy z Tufts University w Massachusetts opracowali rewolucyjny plaster wspomagający leczenie ran przewlekłych. Opatrunek przykłada się do skóry jak jego konwencjonalny odpowiednik, ale dzięki zainstalowanym w nim czujnikom i przekaźnikom, jest w stanie na bieżąco monitorować proces gojenia i w razie potrzeby uwalniać odpowiednią dawkę leku.

Sztuczna trzustka

Sztuczna trzustka, czyli tzw. pętla zamknięta, okazała się przełomem w leczeniu cukrzycy typu 1. Intensywne badania nad tym mechanizmem rozpoczęły się już w 2011 toku. W 2016 roku, w Stanach Zjednoczonych, po raz pierwszy wprowadzono sztuczną trzustkę do użytku. System składający się z pompy insulinowej i sensora nieustannie monitorującego glikemię wyprodukowała firma Medtronic.

Sztuczne wspomnienia

W 2013 roku badacze z Massachusetts Institute of Technology skutecznie zaszczepili w mózgu myszy wspomnienia wydarzeń, które nigdy nie miały miejsca. Czy to oznacza, że scenariusz filmu „Pamięć absolutna” wkrótce stanie się rzeczywistością? Nic z tych rzeczy. Praca amerykańskich naukowców ma pomóc zrozumieć, jak w ludzkim mózgu powstają tzw. fałszywe wspomnienia.

Egzoszkielet

Prace nad egzoszkieletem rozpoczęły się już w latach 60. XX wieku. W zamierzeniu, urządzenia wspomagające siłę mięśniową miały zwiększać zdolność bojową żołnierzy. W XXI wieku nastąpiła intensyfikacja prac nad tym wynalazkiem, a zastosowanie egzoszkieletu wykroczyło poza pole walki. Obecnie egzoszkielet może zastąpić niesprawne mięśnie, pomaga w rehabilitacji osób cierpiących na schorzenia neurologiczne, a osobom sparaliżowanym umożliwia samodzielne chodzenie.

Bioniczna soczewka kontaktowa

Przypomina zwykłe szkło kontaktowe, ale jej funkcjonalność nie ogranicza się do doraźnego modyfikowania widzenia. Opracowana w 2015 roku przez firmę Ocumetics Technology Crop soczewka wewnątrzgałkowa trwale koryguje wady wzroku. Niewykluczone więc, że w niedalekiej przyszłości okulary i szkła kontaktowe staną się przeżytkiem, podobnie jak operacje oczu.

Kapsułka endoskopowa

Badania endoskopowe przewodu pokarmowego należą do najmniej przyjemnych i umożliwiają obejrzenie jedynie jego górnego odcinka. Ze względu na budowę jelita cienkiego, wprowadzenie endoskopu do tego obszaru nie jest możliwe. Rewolucją w tej dziedzinie okazała się koncepcja zdalnego obrazowania przewodu pokarmowego, wykorzystująca kapsułkę z transmiterem. Metoda ta została zatwierdzona przez FDA w 2001 roku.

Plaster antykoncepcyjny

Tabletki antykoncepcyjne należą do najskuteczniejszych środków zapobiegających nieplanowanej ciąży, jednak konieczność pamiętania o codziennym przyjmowaniu preparatu hormonalnego znacząco ogranicza wygodę jego stosowania. Rozwiązaniem tego problemu stał się plaster antykoncepcyjny. Rozwiązanie wprowadzone na początku XXI wieku okazało się znacznie wygodniejsze i przy okazji – bezpieczniejsze. Większa biodostępność hormonów podawanych w ten sposób umożliwiła zmniejszenie dawki, co uczyniło antykoncepcję hormonalną bardziej dostępną dla kobiet, u których stwierdzono zwiększone ryzyko sercowo-naczyniowe.

Segway

Pierwsze dwuśladowe urządzenie transportu osobistego zasilane silnikiem elektrycznym, Segway HT, zostało zaprezentowane w 2001 roku, a rok później trafiło do sprzedaży. Innowacyjna koncepcja nie spotkała się jednak z rynkowym sukcesem – innowacyjne pojazdy były ciężkie i zbyt drogie dla przeciętnego odbiorcy. Dlaczego zatem Segway znalazł się w tym zestawieniu? Ponieważ to właśnie ten wynalazek pobudził zainteresowanie elektrycznymi urządzeniami transportu osobistego, które dziś są naszą codziennością.

Telefon z ekranem pojemnościowym

Urządzenia mobilne wyposażone w dotykowy ekran nie są wynalazkiem tego stulecia. Należy jednak podkreślić, że pierwszy telefon z ekranem pojemnościowym, do którego obsługi nie był potrzebny rysik, pojawiły się dopiero w XXI wieku, a dokładnie – w 2006 roku, kiedy zadebiutował LG Prada.

Media społecznościowe

W jakim wieku social media szkodzą nam najbardziej? To zależy od płci

Na przestrzeni zaledwie kilku lat social media stały się naszą codziennością. Ich nadużywanie może mieć jednak poważne konsekwencje. Kto jest najbardziej narażony?

O ile media społecznościowe powstały pod koniec XX wieku, to należy jasno stwierdzić, że wzrost ich popularności, a co za tym idzie – także rozwój samych serwisów społecznościowych, nastąpił dopiero w XXI wieku. Po 2000 roku witryna MySpace znacząco zyskała na znaczeniu. W 2005 roku pojawił się serwis YouTube, który okazał się rewolucją w kwestii dzielenia się treściami wideo. W 2006 roku serwisy Facebook i Twitter dotarły do użytkowników z niemal całego świata.

Domowa drukarka 3D

Podobnie jak media społecznościowe, także druk 3D ma swoje korzenie w XX wieku. Rzecz w tym, że przez długi czas technologia druku przestrzennego miała zastosowanie wyłącznie w przemyśle. Rewolucja nadeszła dopiero w 2006 roku. Wówczas Adrian Bowyer stworzył prototyp desktopowego urządzenia. 3 lata później firma Makerbot wprowadziła do sprzedaży pierwszą drukarkę 3D do samodzielnego montażu.

VoD

Konwencjonalna telewizja powoli traci na znaczeniu. Już w XX wieku miłośnicy kina lubili sami decydować, co chcą obejrzeć. W XXI wieku era kast VHS i nośników cyfrowych dobiegła końca. Wraz z pojawieniem się szerokopasmowego internetu, wzrosła możliwość przesyłania dużych ilości danych. W 2007 roku pojawił się pierwszy serwis oferujący streaming materiałów wideo. Mowa o Netfliksie.

Płyta Blu-ray

Obecnie nośniki cyfrowe nie są już tak powszechnie stosowane, jak jeszcze na początku XXI wieku, ale wymieniając najwspanialsze odkrycia bieżącego stulecia, nie można pominąć płyty Blu-ray, która już w wariancie jednowarstwowym oferuje aż 25 GB pojemności na dane. Następcę standardu DVD opracowały firmy Sony i Philips, a pierwszy zestaw specyfikacji Blu-ray opublikowano w 2004 roku.

Samochody półautonomiczne

Samochody, które potrafią same kontrolować podróż powoli wychodzą ze sfery science fiction. Na drogach już teraz testowane są auta w pełni autonomiczne, ale minie jeszcze trochę czasu, zanim kierowcy staną się pasażerami.

Krokiem milowym w rozwoju tej technologii są samochody półautonomiczne, które potrafią utrzymywać zadany dystans od pojazdów poprzedzających, zmieniać pas ruchu i przez pewien czas utrzymywać kierunek jazdy. Taka technologia testowana jest już od jakiegoś czasu przez wiele firm. Stała się dostępna dla każdego pod koniec 2015 roku, kiedy amerykańska firma Tesla wprowadziła ją w modelu S.

System Android

Google blokuje Huawei. W tle wielka polityka

Internetowy gigant działający między innymi w chińskich smartfonach system Android przykręcił kurek z aktualizacjami. Wypełnia w ten sposób polecenia prezydenta Donalda Trumpa, który zach..

Platforma Android to obecnie najpopularniejszy mobilny OS. Pod jego kontrolą pracują niezliczone smartfony i tablety, a także inteligentne telewizory i inne urządzenia tworzące smart home. Historia tego systemu rozpoczęła się w 2003 roku, kiedy rozpoczęła działalność firma Android Inc. Rok później przedsiębiorstwo zostało przejęte przez Google.

Asystent głosowy

Są obecne w urządzeniach mobilnych i wearables, samochodach i systemach smart home. Asystenci głosowi, czyli interfejsy użytkownika bazujące na naturalnej mowie, towarzyszą nam dziś na każdym kroku. Wystarczy jedno proste polecenie, by wirtualny pomocnik zapisał wydarzenie w kalendarzu, włączył nasz ulubiony album, przyciemnił lub zgasił światło albo obsłużył klimatyzator. Za pioniera w dziedzinie konsumenckich asystentów głosowych należy uznać firmę Apple. W 2011 roku zaimplementowała ona oprogramowanie Siri w urządzeniach działających pod kontrolą systemu iOS.

Grafen

Najcieńszy, najlżejszy i najmocniejszy odkryty dotąd materiał ma szansę wkrótce zastąpić krzem. Nadaje się do produkcji elastycznych wyświetlaczy, ogniw fotowoltaicznych i wysokowydajnych akumulatorów, a to dopiero początek długiej listy możliwych zastosowań grafenu. Pierwszy teoretyczny opis tego materiału powstał w 1947 roku, ale oddzielenie grafenu od grafitu nastąpiło dopiero w 2004 roku.

Pierwszy seryjny samochód wodorowy

Samochody elektryczne są określane mianem przyszłości motoryzacji. Dostępna dziś technologia nie jest jednak doskonała. Główne problemy aut zeroemisyjnych to zasięg i czas ładowania. Alternatywą są samochody wodorowe, czyli zasilane energią elektryczną pozyskiwaną z wodoru. Mimo że świat motoryzacji pracuje nad napędem wodorowym już od dawna, to pierwszy seryjnie produkowany pojazd bazujący na tej technologii powstał dopiero w 2014 roku. Mowa o Toyocie Mirai.

Pasażerski dron

Nie można jednak wykluczyć, że przyszłość transportu osobistego wcale nie należy do samochodów. Już w 2016 roku firma Ehang Inc. zaprezentowała prototyp pierwszego pasażerskiego drona. W 2022 roku oktokopter firmy szwedzkiej Jetson, model ONE (zaprojektowany przez Tomasza Patana), trafił do seryjnej produkcji.

Asymetryczne systemy liczbowe

Kolejny polski akcent w zestawieniu. Jarosław Duda, naukowiec z Uniwersytetu Jagiellońskiego, w latach 2006–2014 opracował innowacyjną metodę kodowania ANS, która szybko stała się podstawowym językiem w światowej elektronice. Z koncepcji polskiego naukowca korzystają najwięksi światowi giganci technologiczni, w tym Apple i Google.

Nasz ekspert

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.