Zacznij przygodę z motocrossem. Podpowiadamy, jak wybrać sprzęt i gdzie jeździć?

Motocross w bardzo pierwotnej formie pojawił się już w 1885 roku, kiedy jedne z pierwszych motocykli ścigały się na zamkniętych torach o luźnej nawierzchni. Na początku XX wieku, na Wyspach Brytyjskich narodziła się dyscyplina zwana trialem, która obejmowała wyścigi rozgrywane w wyjątkowo trudnych warunkach. W latach 20. narodziła się dyscyplina nazywana scramble, w której najważniejszym kryterium była prędkość. Nowy sport szybko podbił Francję, gdzie przeszedł sporą ewolucję - długość toru została skrócona (w oryginalnej formule, zawodnicy rywalizowali na dystansie ok. 80 km), dodano przeszkody i zmieniono nazwę na moto-cross.

Motocross: na czym polega?

Motocross (MX, MotoX, cross) to terenowa odmiana wyścigów motocyklowych, rozgrywanych na zamkniętych torach. Trasa wyścigu najczęściej jest usypana z piasku, ziemi bądź gliny. Do wyścigu staje 40 zawodników, którzy ruszają z jednej linii. Dystans wyścigowy jest wyrażany w czasie i w okrążeniach - to zwykle 30 minut i 2 okrążenia, należy jednak podkreślić, że czas zmagań w ramach jednego wyścigu zależy przede wszystkim od rangi zawodów. Podobnie wygląda kwestia liczby tzw. "biegów". Łączny czas wszystkich "biegów" nie powinien być jednak dłuższy niż 100 minut. Wygrywa ten zawodnik, który w wyznaczonym czasie i na wyznaczonych "kółkach" dodatkowych pokona najwięcej okrążeń.

Na trasie wyścigu, nie brakuje przeszkód - naturalnych i sztucznych. Są to wzniesienia, strome zjazdy i podjazdy, farby oraz rowy. Wszystko to sprawia, że motocross to jedna z najbardziej widowiskowych dyscyplin.

Duża popularność motocrossu sprawiła, że główna dyscyplina dała początek wielu pobocznym formom rywalizacji. W tym miejscu należy wymienić:

freestyle motocross - zawody polegają na wykonywaniu ewolucji, które są oceniane przez zespół sędziowski. Formuła zawodów przewiduje dwie konkurencje - Big Air i Freestyle. W pierwszym przypadku, zawodnik wykonuje skok (w maksymalnie trzech podejściach), który jest oceniany pod względem trudności i stylu wykonania. W drugiej konkurencji, wykonywane są kombinacje obejmujące triki i skoki,

supercross - to jedna z najbardziej ekstremalnych odmian motocrossu. W tym przypadku, zawodnicy rywalizują na torze przygotowanym w zamkniętym obiekcie. Poza samą jazdą wyścigową, ważne są też wykonywane na trasie akrobacje,

supermoto - to motocyklowy odpowiednik samochodowego rallycrossu. Zawodnicy rywalizują na obiektach, które łączą cechy toru terenowego (z luźną nawierzchnią) i pętli asfaltowej,

ATV/quad motocross - w tym przypadku, zawodnicy ścigają się na maszynach trój-, cztero- lub sześciokołowych,

sidecarcross - to specyficzna odmiana motocrossu, w której motocykl prowadzony jest nie tylko przez kierowcę, ale i przez pasażera, który siedzi w specjalnie przystosowanym wózku,

pit bikes - ta dyscyplina zakłada rywalizację na małych motocyklach, przypominających nieco zwykłe maszyny dziecięce.

Motocross: sprzęt

Motocross zakłada rywalizację najbardziej ekstremalnych motocykli terenowych. Silniki w tego typu maszynach legitymują się pojemnością skokową od 50 do 450 ccm. Tego typu jednoślady przeznaczone są do jazdy sportowej, więc producenci pozbawiają je wszystkiego, co zbędne - świateł, kierunkowskazów, rozruszników czy tłumików z homologacją do jazdy drogowej. Kilku producentów ma w swojej ofercie motocykle crossowe, które można bez problemu zarejestrować, ale te stanowią zdecydowaną mniejszość. Mają jednak jedną niepodważalną zaletę - mogą dotrzeć na tor na własnych kołach.

Silniki maszyn crossowych mają typowo wysokoobrotową charakterystykę. Oznacza to, że najefektywniej przenoszą moc na koło dopiero w górnym zakresie prędkości obrotowej. Taka agresywna charakterystyka doskonale sprawdza się na torze, jednak kompletnie dyskwalifikuje motocykl crossowy do użytku na leśnych drogach (do tego celu znacznie lepiej nadają się maszyny typu enduro).

Motocross: jak zacząć?

Motocross nie należy do najpopularniejszych dyscyplin w Polsce, jednak nie brakuje młodych ludzi, którzy chcą spróbować swoich sił w ekstremalnych, terenowych zmaganiach. Jak zacząć swoją wielką przygodę z motocrossem?

Drogi są dwie. Pierwsza to nauka na własnych błędach (i z dużą dozą prawdopodobieństwa - na wielu bolesnych kontuzjach), a druga - kurs w profesjonalnej szkole, gdzie zajęcia prowadzone są pod okiem doświadczonych trenerów, którzy najczęściej są profesjonalnymi zawodnikami, aktywnymi lub byłymi.

Dlaczego naukę jazdy motocyklem crossowym warto rozpocząć pod opieką profesjonalisty? Z kilku powodów, ale najważniejszym jest bezpieczeństwo. Warto zdać sobie sprawę, że technika jazdy motocyklem crossowym znacząco różni się od tej, która pozwala skutecznie panować nad maszynami szosowymi. To dwie różne bajki i nie ma w tym nawet cienia przesady. Kolejna rzecz, zapisując się na profesjonalne zajęcia, nie musimy posiadać własnego sprzętu. Dobre szkoły oddają do dyspozycji kursantów pełną gamę off-roadowych motocykli, dostosowanych do każdego wieku i umiejętności (bo podstaw motocrossu mogą uczyć się nawet 4-letnie dzieci).

Co można doradzić osobom, które chcą uczyć się jazdy motocyklem crossowym na własną rękę? Podstawą jest zdrowy rozsądek. Często zdarza się, że osoby początkujące zaczynają naukę od mocnej maszyny, hołdując zasadzie "lepiej kupić na zapas". To niestety ewidentny błąd. Zapanowanie nad mocnym motocyklem crossowym wymaga ogromnych umiejętności. Znacznie łatwiej opanujemy technikę jazdy na słabszej maszynie, która i tak zapewnia więcej niż satysfakcjonujące osiągi, co jest zasługą niskiej masy takiego sprzętu.

Nie można zapomnieć o akcesoriach ochronnych. Kombinezon, odpowiednie buty, rękawice, kask, gogle i ochraniacze - to absolutna podstawa. Ważne - wszystkie akcesoria muszą mieć stosowny atest!

Nie można przeceniać swoich umiejętności i jeździć agresywniej, niż pozwala na to doświadczenie. W miarę nabierania doświadczenia, granice będą się przesuwać, ale nie należy starać się przyspieszać tego procesu.

Motocross: gdzie jeździć?

Motocross to dyscyplina typowo torowa, naturalne jest więc, że do jej uprawiania potrzeba odpowiedniego obiektu. W Polsce mamy do dyspozycji wiele torów, które nadają się do nauki tego sportu, oraz "nitki" dostosowanych do potrzeb doświadczonych zawodników:

• tor w Chełmnie - to jeden z najlepszych torów motocrossowych w Polsce, na którym swoje umiejętności doskonalił sam Rafał Sonik - triumfator Rajdu Dakar,
• tor w Giżycku - niezwykle ciekawa pętla, położona w wyjątkowo malowniczej scenerii,
• tor w Nowogardzie - obiekt położony blisko Szczecina, homologowany do organizacji Mistrzostw Polski,
• tor w Piątkowisku - nie ma homologacji PZM, ale idealnie nadaje się do zastosowań hobbystycznych,
• tor w Sochaczewie - położony w centrum miasta, dzięki czemu jest niezwykle przyjazny dla kibiców,
• tor w Człuchowie - jeden z najdłuższych tego typu obiektów w Polsce.