Grenlandia bez tajemnic. Jak dolecieć? Co zobaczyć w stolicy?

W tym artykule:

1. Kim są mieszkańcy Grenlandii?
2. Grenlandia stolica – co zobaczyć?
3. Do kogo należy Grenlandia?
4. Zwierzęta Grenlandii. Jakie gatunki żyją na największej wyspie świata?
5. Grenlandia powierzchnia, położenie – najważniejsze informacje

Grenlandia często wydaje nam się kierunkiem egzotycznym, nieznanym. Największa wyspa na świecie (niebędąca kontynentem) jest położona ponad 3 tys. km od Polski. Ten odległy dystans rozbudza wyobraźnię. Niedziwne więc, że Grenlandia na przestrzeni lat obrosła wieloma mitami. Tajemniczy ląd przybliżyli nam ostatnio jednak polscy podróżnicy. Wiosną 2022 r. Miłka Raulin, Mateusz Waligóra i Łukasz Supergan dołączyli do grona zaledwie kilkunastu Polaków z wyczynem ukończenia trawersu Grenlandii na koncie.

W języku angielskim Grenlandia to Greenalnd, co oznacza „Zieloną Krainę”. Taka nazwa wydaje się wyjątkowo nietrafiona, jeśli spojrzymy na zdjęcia przedstawiające grenlandzki, śnieżny krajobraz. Okazuje się jednak, że bardzo dawno temu Grenlandia była bardziej zielona niż obecnie. Naukowcy mówią o ponad dwóch milionach lat. Co ciekawe, w języku grenlandzkim nazwa Grenlandii to Kalaallit Nunaat, czyli „Kraina Ludu”.

Kim są mieszkańcy Grenlandii?

Obecnie 88% ludności Grenlandii to Inuici lub osoby pochodzenia inuickiego i duńskiego. Pozostałe 12% to Europejczycy. Mieszkańcy Grenlandii nie lubią być nazywani „Eskimosami”. Jest to dla nich obraźliwe, podobnie jak nazywanie rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej „Indianami”. W ojczystym języku Grenlandczyków Inuici to Kalaallit. Inuici z Grenlandii identyfikują się z rdzennymi mieszkańcami Kanady i Alaski. W ich językach słychać pewne podobieństwa.

Według historyków, pierwsi ludzie przybyli na Grenlandię około 2500 lat p.n.e. Grupa migrantów najwyraźniej wymarła i została zastąpiona przez kilka innych grup, które wyemigrowały z Ameryki Północnej. Na początku X wieku północnogermańska grupa etnolingwistyczna z Islandii osiedliła się w niezamieszkanej południowej części Grenlandii, ale zniknęła pod koniec XV wieku. Inuici przybyli tu z Azji w XIII wieku, a ich rodowód przetrwał do dziś. Większość Grenlandczyków jest ich bezpośrednimi potomkami i nadal praktykuje niektóre z wielowiekowych tradycji. Jedną z nich jest polowanie. Przyjezdni, którzy chcieliby się sprawdzić w roli łowcy muszą pamiętać o uprzednim wyrobieniu specjalnej licencji.

NASA zakończyła 6-letnią misję na Grenlandii. Co nowego wiemy o topnieniu lodowców?

Nie wszystkie modele klimatyczne uwzględniają jeden z najważniejszych czynników przyspieszających topnienie lodowców, czyli ciepłą wodą oceaniczną. Misja NASA rzuca nowe światło na zmia...

Grenlandia stolica – co zobaczyć?

Stolica Grenlandii to tętniące życiem, nowoczesne miasto Nuuk. Centrum kulturalne Grenlandii jest napędzane świeżym powietrzem oraz zapachami mocnej kawy i przygody. Bez względu na to, gdzie jesteś w Nuuk, wszędzie zobaczysz góry. Najsłynniejsza góra Sermitsiaq tworzy własną wyspę i nie jest łatwo dostępna ze stolicy, ale Quassussuaq (Lille Malene) i Ukkusissaq (Store Malene) wznoszą się bezpośrednio z przedmieść i są bardzo popularne wśród entuzjastów outdooru. Wędrówka na szczyt Ukkusissaq to trudna, ale warta zachodu wycieczka (tylko latem). Za to na górę Quassussuaq (skąd również można podziwiać fantastyczne widoki) wejdziemy przez cały rok, ale zimą wymagane są rakiety śnieżne lub narty biegowe.

Popularną atrakcją wśród turystów jest także pływanie kajakiem oraz na deskach SUP. Fiord Nuuk najlepiej zwiedza się jednak na łodzi. Rejsy są organizowane przez cały rok. Klasyczna wycieczka trwa kilka godzin. Po drodze mija się zarówno opuszczone, jak nadal funkcjonujące osady. Uczestnicy mogą zaproponować własną trasę. Popularnym wyborem jest fiord Ameralik – położony na południe od Nuuk, przez który przebiega najdłuższa na świecie linia elektroenergetyczna.

W Nuuk nie są organizowane specjalne wycieczki z obserwacją wielorybów. W cieplejszych miesiącach humbaki, wieloryby i płetwale karłowate odwiedzają jednak fiord Nuuk, podczas migracji wzdłuż wybrzeża.

Nieńcy żyją w Rosji, jakiej się nie pokazuje. Teraz szczególnie walczą o zachowanie swej tożsamości

Kim są Nieńcy? To naród żyjący z dala od miast, w zgodnie z naturą i religiami opartymi na szamanizmie. Ich największym przeciwnikiem jest tzw. cywilizowany świat i milczenie.

Do kogo należy Grenlandia?

Grenlandia jest krajem autonomicznym w Królestwie Danii. Chociaż Grenlandia jest geograficznie częścią kontynentu północnoamerykańskiego, od około tysiąclecia jest związana politycznie i kulturowo z Europą. Od 1721 r. Dania posiadała kolonie na Grenlandii, ale w 1953 r. kraj stał się częścią Danii. W 1979 r. Dania przyznała Grenlandii Home Rule, a w 2009 r. zainaugurowano rozszerzenie Self Rule, przenosząc jeszcze więcej uprawnień decyzyjnych i więcej odpowiedzialności na rząd Grenlandii. W ramach nowej struktury Grenlandia może stopniowo przejmować coraz więcej obowiązków od Danii, gdy będzie na to gotowa.

Topniejące lodowce Grenlandii ogromnym zagrożeniem dla człowieka. Uwalniają śmiertelnie niebezpieczną truciznę

O tym, że lód na Grenlandii topnieje, wiadomo od dawna. Topnienie lodowców niesie jednak za sobą dużo poważniejsze konsekwencje niż dotąd sądzono.

Zwierzęta Grenlandii. Jakie gatunki żyją na największej wyspie świata?

Zwierzęta Grenlandii musiały wykształcić odpowiednie mechanizmy, żeby przetrwać w wyjątkowo niesprzyjającym miejscu, gdzie temperatury tylko miejscami są dodatnie. Najliczniejszą grupę, bo składającą się z ponad 700 gatunków, tworzą bezkręgowce. Bogato zamieszkane jest też morze. Ssaki nie występują tak licznie. Najważniejsze z nich to:

• Niedźwiedź polarny – jeden z najagresywniejszych reprezentantów rodziny niedźwiedziowatych, a jednocześnie największy. Dorosły samiec mierzy do 3 m i waży do 700 kg.
• Wilk polarny – od innych osobników z tego gatunku odróżnia się białą lub lekko szarawą sierścią, długimi łapami, krótkimi uszami oraz długim i puszystym ogonem.
• Wół piżmowy – typowy roślinożerca. Jego dieta składa się przede wszystkim z mchów, porostów, ziół i roślin drzewiastych.
• Renifer – przed mrozem chroni go wyjątkowo grube futro, które porasta niemal całe ciało zwierzęcia, nawet pysk. Co ciekawe, renifer ma cztery żołądki, dzięki czemu z łatwością trawi nawet zamarznięty pokarm.

Mięso foki, renifera, jagnięcina, ryby, wieloryby czy owoce morza są podstawą grenlandzkiej gastronomii. W arktycznym klimacie, gdzie dostęp do rolnictwa był ograniczony, te produkty są pełne składników odżywczych. Obecnie reinterpretują je utalentowani szefowie w całym kraju. To właśnie w Grenlandii znajduje się najbardziej odizolowana na świecie restauracja z gwiazdką Michelin.

Dzika przyroda odgrywała równie istotną rolę w kulturze Grenlandii. Zwierzęta pojawiały się na różne sposoby, na przykład w mitologii i sztuce.

Na krańcach świata – 8 najbardziej odizolowanych miejsc na Ziemi

Wciąż są na Ziemi regiony, wyspy i miasta, gdzie w odosobnieniu żyje się od pokoleń. Oto najbardziej niedostępne miejsca świata.

Grenlandia powierzchnia, położenie – najważniejsze informacje

• Powierzchnia: 2,2 mln km2, największa wyspa na świecie w 81 proc. pokryta lodem. Autonomiczne terytorium Królestwa Danii.
• Ludność: ok. 57 tys. osób, z czego 88 proc. to Grenlandczycy (Innuici i biali urodzeni na wyspie), resztę stanowią głównie Duńczycy.
• Religia: luteranizm (98 proc. mieszkańców).
• Języki: grenlandzki (jeden z jego dialektów jest językiem urzędowym), duński, angielski.
• Waluta: korona duńska; 1 DKK = ok. 45 gr.
• Z Polski lata Air Greenland i Air Iceland: do Narsarsuaq (z Kopenhagi i Reykiavíku), Kangerlussuaq (z Kopenhagi), Nuuk oraz Kulusuk (z Reykiavíku), ponadto z Kopenhagi lata SAS (do Kangerlussuaq). Bilet z Warszawy kosztuje od 3 300 zł w dwie strony.
• Samolotem lub helikopterem Air Greenland (500–900 zł w jedną stronę) można dolecieć do miasteczek na zachodnim wybrzeżu. Z Narsarsuaq pływa na północ prom Arctic Umiaq Line (www.aul.gl). Najtańszy bilet z Nuuk do Narsarsuaq kosztuje 850 zł (kuszetka). Do zatoki Disko kursują promy Disko Line.
• W miastach można wynająć kajak morski: 180 zł/dzień i 900 zł/tydzień. www.blueice.gl.
• Jednodniowe wypady z miejscowym biurem podróży kosztują 200–350 zł.
• Hotel Angmagssalik, Tasiilaq – dwójka kosztuje 680 zł.
• Gardar Hostel Igaliku, Narsaq – łóżko 150 zł.
• Guesthouse Niviarsiaq – łóżko od 120 zł.

Ceny w restauracji(dominują dania z ryb, kuchnia kontynentalna, miejscowym przysmakiem jest jagnięcina z soczewicą):

• śniadanie: ok. 20–30 zł,
• ciepła przekąska: 5 zł,
• kanapka 15 zł,
• obiad trzydaniowy 70–120 zł.

Ambasada Danii w Warszawie, ul. Rakowiecka 19, tel. (0048) 22 565 29 00.

Przydatne adresy:

www.ambwarszawa.um.dk www.greenland.com
www.eastgreenland.com,
www.northgreenland.com
www.grenlandia.pl