Przewodnik po Azerbejdżanie: czy bezpiecznie tam podróżować?

Azerbejdżan: historia i atrakcje

Azerbejdżan to państwo islamskie położone w regionie Kaukazu Południowego. To granica pomiędzy wschodnią Europą a zachodnią Azją. Językiem urzędowym jest azerski, a stolica państwa to miasto Baku. Ten niewielki, położony pomiędzy Rosją, Gruzją, Armenią, Iranem i Turcją kraj zamieszkuje około 9 822 000 osób. Azerbejdżan to bardzo zróżnicowany kraj. Ma szeroką linię brzegową i dostęp do Morza Kaspijskiego (największego jeziora świata), na północy wznosi się pasmo Wielkiego Kaukazu, a centrum zajmują rozległe równiny. Jeśli chodzi o Azerbejdżan mapa i krajobraz są niezwykle różnicowane. Ten nieco jeszcze egzotyczny kraj przyciąga wielu turystów, zwłaszcza zakochanych w niecodziennych celach i miejscach.

Teren dzisiejszego Azerbejdżanu był w toku historii zamieszkiwany przez rozmaite grupy i ludy. Po podboju przez Arabów (VII – VIII w.) na tym obszarze rozprzestrzenił się islam. W ciągu następnych wieków krajem władali Turkowie, Mongołowie, aż w końcu na początku XIX wieku Azerbejdżan stał się częścią Imperium Rosyjskiego. Zaś w 1918 roku państwo stało się pierwszym demokratycznym państwem muzułmańskim, przyjmując nazwę Demokratyczna Republika Azerbejdżanu. Wolność nie trwała długo – już w 1920 państwo przejęła Armia Czerwona i na długo stało się ono częścią państwa radzieckiego, a następnie ZSRR. Po wielu działaniach na rzecz wolności, prowadzonych głównie na terenie Iranu, 30 sierpnia 1991 Azerbejdżan ogłosił niepodległość, która została uznana rok później. Od tamtej pory aż do dziś pastwo toczy wojnę o Górski Karabach z Armenią. Jeśli chodzi o Azerbejdżan mapa polityczna nie została więc jeszcze ostatecznie ustalona.

Azerbejdżan: atrakcje

Do ciekawych atrakcji Azerbejdżanu, oprócz pięknych krajobrazów i lokalnej kultury, należy mauzoleum Diri Baba, przykład piętnastowiecznej architektury muzułmańskiej. Warto poświęcić też dzień na park narodowy Gobustan z zachowanymi licznymi, starożytnymi rytami pokazującymi życie codziennie ludzi sprzed 12 000 lat. To niesamowite przeżycie, które pozwala dotknąć bardzo odległej przeszłości. Szczególną atrakcją rezerwatu Gobustanu jest Gaval-dash, czyli śpiewający kamień. Na terenie Azerbejdżanu znajdują się liczne wulkany błotne oraz Yanar Dag, czyli płonąca góra. Azerbejdżan to także raj dla obserwatorów fauny i flory. Na terenie kraju żyją liczne gatunki zwierząt, w tym endemiczny górski koń Karabach. Zwiedzanie Azerbejdżanu poza granicami stolicy jest doznaniem opierającym się na spotkaniach z odrębną kulturą i lokalnymi zwyczajami.

Osobną kwestię i ważny cel zwiedzana stanowi stolica kraju, Baku, opisana dokładnie poniżej. To spore miasto, które przez lata budowało swoją bazę turystyczną i do dziś jest najchętniej odwiedzanym miejscem w Azerbejdżanie.

Azerbejdżan: religia, język, kultura

Azerbejdżan jest krajem wyjątkowym. To ciekawy cel podróży dla każdego, kto chciałby zetknąć się z odmienną kulturą, nieznanymi sobie zwyczajami, a także dość egzotycznym językiem. Mieszkańcy kraju posługują się językiem azerskim, należącym do grupy języków tureckich. Posługuje się nim ponad 90% ludności. W okolicach górskich można także spotkać osoby władające językiem ormiańskim. W państwie występuje kilkanaście języków mniejszości narodowych, niektóre z nich w silnym zaniku. Xinaliq to wioska, której mieszkańcy władają odrębnym językiem, nieznanym nigdzie indziej. Jak więc dogadać się w Azerbejdżanie? W miejscach turystycznych przewodnicy często władają angielskim. Jeśli celem podróży jest Azerbejdżan język który warto znać choćby pobieżnie to rosyjski. Na przykład w Gobustanie można wynająć przewodnika, który mówi zarówno po angielsku, jak i po rosyjsku.

Jeśli chodzi o Azerbejdżan religia panująca na terenie kraju to islam. Choć oficjalnie i urzędowo państwo nie ma żadnej religii, a konstytucja zapewnia wolność wyznania, w praktyce 97% mieszkańców kraju to muzułmanie (większość szyitów i mniejszość sunnitów). Przeprawodzony w latach 2006 - 2008 sondaż pokazał, że Azerbejdżan jest najmniej religijnym krajem muzułmańskim na świecie. Jedynie jedna piąta jego ludności deklaruje, że religia jest dla nich ważnym elementem życia codziennego. Grupa mniejszości wyznaniowych, choć bardzo nieliczna, jest również niezwykle zróżnicowana. Na terenie państwa mieszkają Żydzi z historią sięgającą 2000 lat, chrześcijanie, protestanci, członkowie społeczności Bahá'í, Hare Krishna i Świadków Jehowy. Nie należy więc spodziewać się kraju restrykcyjnego i silnie wyznaniowego, choć oczywiście przed podróżą trzeba przygotować się na pewne różnice kulturowe.

Cechująca Azerbejdżan kultura jest ciekawa i unikatowa. Z pewnością warto posłuchać muzyki granej na tradycyjnych instrumentach. Należą do nich tar, nagara, kamancza, balaban. Muzyka zaś nosi własną, odrębną nazwę – mugam i polega w większości na modalnym śpiewie z towarzyszącymi bębnami i innymi instrumentami. Baku Jazz Festival to wydarzenie obowiązkowe dla wielbicieli niezwykłych brzmień. To impreza, podczas której ujawniają się jazzowe tradycje państwa, a swing łączy się z mugamem w niezwykłej formie. Azerbejdżan ma także bogate wzornictwo ludowe i tradycję sztuki użytkowej, którą z pewnością warto poznać podczas podróży. Lahic to jedna ze szczególnie ciekawych wiosek, słynących z wyrobu naczyń miedzianych. W roku 2010 dywany azerskie zostały uznane przez UNESCO za arcydzieło niematerialnego dziedzictwa.

Azerbejdżan: stolica

Azerbejdżan to kraj dość nierówny. Są tu miejsca niezwykłe, niemal zapomniane, gdzie turyści budzą wyraźne zdziwienie. Jest także stolica Baku, z bogatą ofertą kulturalną i wieloma miejscami często znajdującymi się na turystycznych trasach. Jeśli celem podróży jest Azerbejdżan informacje o atrakcjach turystycznych będą dotyczyły głównie stolicy. To niekwestionowane centrum kulturalne państwa. Znajdują się tutaj uczelnie wyższe, liczne zabytki i muzea. Rozwój miasta rozpoczął się od roku 1872, gdy odkryto tu ropę naftową i ruszyło jej wydobycie na skalę przemysłową.

Wśród wartych odwiedzenia miejsc w Baku warto wymienić całe stare miasto, lokalne Centrum Kultury oraz muzea, a także niezwykłą, położoną przy granicy ze stolicą świątynię ognia.

Miasto Wewnętrzne

Obszar Baku razem z kompleksem pałacowym szachów Szyrwanu i basztą Dziewiczą wpisany na listę dziedzictwa UNESCO. Ludzie osiedlili się tutaj już w paleolicie, a wiele budowli pochodzi nawet z okresu wczesnego średniowiecza. Ta część miasta nosi ślady bardzo wielu kultur, które rozwijały się tutaj na przestrzeni wieków. Wśród obowiązkowych obiektów do zwiedzenia znajdują się Meczet Muhammada z XI wieku, młodszy Meczet Piątkowy, oraz wspomniane już Baszta Dziewicza i pałac szachów.

Centrum Kultury Heydara Alijewa

Niezwykły, nowoczesny budynek o niebanalnym kształcie. Mieści się w nim szereg wystaw ukazujących historię państwa w niezwykle ciekawym świetle. To miejsce obowiązkowe dla wielbicieli kultury!

Muzeum Dywanów

Muzeum pokazujące niezliczone przykłady pięknej, azerskiej sztuki rękodzielniczej. Muzeum znajduje się w Centrum Muzealnym.

Jeśli chodzi o Azerbejdżan stolica jest niekwestionowanym liderem na liście turystycznych celów. Nie warto jednak ograniczać się wyłącznie do niej. Tuż przy granicy z Baku (w miejscowości Surachany) znajduje się Świątynia Ognia Ateszgah. Dawniej było to miejsce kultu hinduistów i zoroastrian, dziś w obiekcie znajduje się muzeum dostępne do zwiedzania. Świątynia znajduje się w miejscu, gdzie następuje naturalny wypływ gazu ziemnego, który ulega zapłonowi. Obecnie gaz płonący w świątyni jest doprowadzany rurociągiem, ponieważ naturalne pokłady wyczerpały się.

Azerbejdżan: bezpieczeństwo

Azerbejdżan nie jest dziś popularnym kierunkiem turystycznym. Wybierają go ludzie o zacięciu do zwiedzania niezwykłych miejsc i poznawania nowych kultur. Nie ma tam typowych kurortów ani zorganizowanych od A do Z wyjazdów all inclusive. Aby dolecieć z Polski do Azerbejdżanu, najczęściej wybiera się loty z międzylądowaniem w Moskwie, Kijowie lub Budapeszcie. Najpierw jednak trzeba zdobyć wizę. Aby wyrobić wizę, trzeba udać się do ambasady zlokalizowanej w Warszawie.

Wiele osób marzących o zwiedzaniu Kaukazu obawia się, że w kraju może nie być bezpiecznie. Przyczyną jest trwający od bardzo wielu lat konflikt z Armenią o obszar zwany Republiką Górskiego Karabachu. Od roku 1994 trwa zawieszenie broni, a obszar jest nadzorowany przez Armenię, jednak Azerbejdżan nadal uważa tę ziemię za swoją. Jeśli urzędnik imigracyjny na lotnisku dowie się, że turysta przebywał na terenie Górskiego Karabachu, grozi to dożywotnim zakazem wstępu na teren Azerbejdżanu.

Mimo trwającego konfliktu, w kraju jakim jest Azerbejdżan bezpieczeństwo pozostaje na wysokim poziomie. Nie należy obawiać się zagrożenia związanego z działaniami zbrojnymi ani z religijnym radykalizmem. Warto za to znać kilka zasad wynikających z odmiennej niż polska kultury. Mieszkańcy Azerbejdżanu raczej nie uśmiechają się do osób, których nie znają - jest to uznawane za flirt i może stanowić powód nieporozumień. Nie oznacza to jednak, że Azerowie są ponurzy czy niesympatyczni. Przeciwnie, to otwarta i serdeczna nacja. Chodzenie w krótkich spodenkach i gwizdanie na ulicy nie są zbyt mile widziane, a poza tym, zwyczaje i zachowania na azerskich ulicach nie różnią się znacząco od Polskich. Wystarczy kierować się zasadami kultury osobistej i szacunku do innych, by z powodzeniem odnaleźć się w Azerbejdżanie. Poza rejonami typowo turystycznymi, jak ścisłe okolica Baku, turyści mogą spotykać się ze zdziwieniem i budzić zainteresowanie, nie jest to jednak zainteresowanie negatywne.