Ciekawostki o zamku Windsor udowadniają, że nie ma większej królewskiej rezydencji, która wciąż jest zamieszkana

W tym artykule:

1. Gdzie znajduje się zamek Windsor?
2. Jak wygląda zamek w Windsorze?
3. Zamek Windsor w środku
4. Historia zamku Windsor
5. Pożar zamku Windsor
6. Kto mieszka w zamku Windsor?

Zamek w Windsorze nie jest najbardziej znaną ze wszystkich rezydencji królewskiego rodu Windsorów. To miano dzierży pałac Buckingham, który jest jednym z najbardziej wyrazistych symboli brytyjskiej monarchii. Nie jest to specjalnie zaskakujące. Królewski pałac jest zlokalizowany w samym sercu Londynu i to właśnie tam odbywają się wszystkie najważniejsze uroczystości.

Należy jednak podkreślić, że zamek Windsor jest nie mniej ciekawą budowlą. Przecież mówimy tu o największym wciąż zamieszkiwanym zamku, a tamtejsza kuchnia jest najstarszym tego typu obiektem w Anglii, który wciąż działa. Brzmi interesująco, prawda? A to dopiero początek ciekawostek o słynnej rezydencji rodu brytyjskich monarchów.

Gdzie znajduje się zamek Windsor?

Królewska rezydencja znajduje się w miejscowości Windsor, w hrabstwie Berkshire. Miasto jest położone w odległości ok. 35 km od Londynu.

Ciekawostka: to właśnie od jego nazwy panująca w Wielkiej Brytanii dynastia królewska zaczerpnęła swoje nazwisko. Windsorowie w 1917 roku zrezygnowali z rodowego nazwiska Saxe-Coburg i Gotha, z powodu antyniemieckich nastrojów, które nastały w Anglii po wybuchu I wojny światowej.

Jak wygląda zamek w Windsorze?

Podziwiany na żywo, zamek w Windsorze robi ogromne wrażenie. Monumentalna budowla mierzy aż 800 metrów długości, jest najeżona dziewiętnastoma basztami, a całkowita powierzchnia podłoża wynosi 45 tysięcy metrów kwadratowych. W centralnej części zamku znajduje się cylindryczny donżon, wokół którego roztacza się dziedziniec strażniczy. Zachodni nazywany jest niższym, a wschodni – wyższym.

Polskim zamkiem zachwyca się świat. „Dwukrotnie większy od Pałacu Buckingham”

Brytyjskie media ponownie rozpisują się o Polsce. Tym razem dziennikarze z Wyspy zachwalają największy na świecie gotycki zespół zamkowy, który znajduje się na terenie naszego kraju.

Całość otaczają masywne mury obronne, w granicach których mieści się wiele charakterystycznych budowli. W tym miejscu należy wskazać nie tylko na Okrągłą Wieżę, ale także na wieżę Edwarda III, bramę normańską, bramę Henryka VIII, taras północny, basztę Godziny Policyjnej czy kaplicę św. Jerzego.

Kaplica św. Jerzego

Głównym budynkiem na dziedzińcu wschodnim jest kaplica św. Jerzego. Słowo „kaplica” jest w tym przypadku nieco mylące, bo świątyni bliżej jest do okazałej katedry niż do skromnej kapliczki. Mierzy aż 72 metry długości.

Kaplica św. Jerzego jest tradycyjnym miejscem chrztów, ślubów i pogrzebów członków rodziny królewskiej. To właśnie tam pobrali się William i Kate, a także Harry i Meghan. Tam odbył się chrzest ich syna. W kaplicy św. Jerzego spoczęli najwyżsi członkowie rodziny królewskiej, w tym Jerzy III, Jerzy VI, Elżbieta Bowes-Lyon, książę Filip i Elżbieta II.

Zamek Windsor w środku

W murach zamku Windsor znalazło się aż tysiąc pomieszczeń, a każde z nich zostało zaaranżowane w iście królewskim stylu. Królewskie apartamenty znajdują się po wschodniej stronie dziedzińca wyższego. Po stronie północnej znajdują się apartamenty państwowe.

Ciekawostka: to właśnie po stronie północnej dziedzińca można podziwiać dom lalek królowej Marii, będący repliką XVIII-wiecznego zamku Windsor. Wnętrze tej wspaniałej makiety odzwierciedla z kolei wygląd rezydencji z lat 20. XX wieku. Makieta została wyposażono w światło elektryczne, dwie windy oraz w instalację wodną i kanalizacyjną. Zadbano o każdy najdrobniejszy szczegół, nawet o miniaturowe ręczniki i papier toaletowy w łazience.

Pomieszczenia w zamku Windsor

Każde pomieszczenie w zamku pełni inną funkcję. Przykładowo, wspaniała komnata Waterloo, w której zgromadzono portrety uczestników słynnej bitwy, rokrocznie organizuje się obiad dla wyróżnionych Orderem Podwiązki.

Pokój Karmazynowy zawdzięcza swoją nazwę dominującemu w nim kolorowi. To właśnie tam królowa najczęściej podejmowała zagranicznych gości.

Niezwykle efektownie przedstawia się też królewska jadalnia. Podobno wszystkie zegary w tym pomieszczeniu spieszą się o pięć minut. Dzięki temu służba nigdy nie spóźnia się z posiłkami.

Największym i jednym z najwspanialszych pomieszczeń w zamku jest sala św. Jerzego, która mierzy 9 metrów szerokości i 55,5 metra długości. Prowadzi do niej niezwykle efektowny hall św. Jerzego.

Wnętrza zamku w Windsorze przypominają najwspanialsze muzeum świata. Nic dziwnego, bo zgromadzono tam liczne portrety, popiersia i inne dzieła sztuki. W zamku wyeksponowano też bogatą kolekcję broni z różnych epok. W dosłownie każdym pomieszczeniu panuje atmosfera królewskiego przepychu.

Historia zamku Windsor

Zamek Windsor wznosi się nad Tamizą, w mieście o tej samej nazwie. Historia monumentalnej budowli rozpoczęła się po 1066 roku, gdy Wilhelm Zdobywca zagarnął dwór Winchfurnished-Riverbank i okoliczne dobra. W 1070 roku król zarządził budowę zamku mającego cechy mieszkalne i obronne. Zamierzenie było proste – warownia miała znajdować się w takiej odległości od Londynu, żeby przemarsz wojsk trwał nie dłużej niż jeden dzień. Budowa trwała szesnaście lat.

Rozbudowa zamku

Każdy kolejny władca zmieniał charakter obiektu, dodając do niego kolejne elementy. W 1100 roku Henryk I nadał warowni cechy typowo mieszkalne, zmieniając ją w królewską rezydencję z prawdziwego zdarzenia. Henryk II zastąpił drewnianą fortyfikację kamienną.

Pierwszy król Anglii: Egbert, Alfred czy Athelstan? Historia brytyjskiej monarchii ma 1200 lat

Jest wielu kandydatów do tytułu pierwszego króla Anglii. Wśród nich wyróżnia się jeden człowiek. Oto historia, która doprowadziła do koronacji króla Athelstana.

W latach 1357–1377 budowla zyskała charakter zamku gotyckiego. Z inicjatywy Edwarda III rozpoczęła się przebudowa warowni. Właśnie w tamtym czasie powstała The Round Tower, czyli Okrągła Wieża. Gdy na tronie zasiadał Edward IV, rozpoczęła się budowa późnogotyckiej kaplicy św. Jerzego (St George's Chapel). To w niej obecnie nadawany jest Order Podwiązki, czyli najwyższe ze wszystkich brytyjskich odznaczeń, z przyznaniem którego wiąże się nadanie szlachectwa. Uroczystość do dziś odbywa się z zachowaniem zasad średniowiecznego ceremoniału.

Kolejni władcy nie szczędzili funtów na rozbudowę i utrzymanie wspaniałego zamku. Karol I stworzył tam imponującą galerię sztuki. Jednak gdy w Anglii wybuchła wojna domowa, zmieniło się przeznaczenie zamku.

Z rezydencji zdegradowany do więzienia

Od 1642 do 1649 roku w zamku w Windsorze przetrzymywano więźniów wojennych. Obiekt został zdobyty już na początku rewolucji i aż do końca wojny pełnił funkcję kwatery głównej sił parlamentarnych. Przetrzymywano tam zarówno zwykłych żołnierzy, jak i wysokich rangą oficerów sił monarchii i szlachtę trzymającą stronę rojalistów. W tym miejscu warto wspomnieć, że w niektórych pomieszczeniach zachowały się wyryte na ścianach nazwiska i herby więźniów.

W zamkowych murach więziony był nawet król Karol I (dwukrotnie, w 1647 i 1648 roku). Stracony monarcha spoczął w kaplicy św. Jerzego (w krypcie króla Henryka VIII i królowej Jane Seymour). Pochówkowi nie towarzyszyła podniosła ceremonia.

Kolejne zmiany

W XIX wieku zamek zyskał wygląd zbliżony do obecnego. W czasie panowania Jerzego IV dobudowano dodano między innymi charakterystyczne wieże z machikułami.

Pożar zamku Windsor

Gdy na tronie zasiadła Elżbieta II, zamek w Windsorze stał się jedną z głównych rezydencji monarchini. To właśnie za jej panowania we wspaniałych pomieszczeniach zamkowych rozpętał się pożar, który cała Wielka Brytania pamięta do dziś. Fatalne w skutkach wydarzenie miało miejsce 20 listopada 1992 roku. O godzinie 11:15 w oknie prywatnej kaplicy królowej (w wieży Chester) pojawił się płomień. Jak się później okazało, przyczyną pożaru była wadliwa obudowa jednego z reflektorów.

Ogień rozprzestrzeniał się błyskawicznie

Zanim ktokolwiek zdążył się zorientować, że płomień nie pochodzi ze świecy, było już za późno. Dziewięciometrowe zasłony spadły na podłogę i roznieciły płomienie. Ogień błyskawicznie dotarł do sąsiednich pomieszczeń. Zamkowy personel i książę Andrzej próbowali ocalić najcenniejsze dzieła sztuki i historyczne pamiątki, ale gdy temperatura stała się nieznośnie wysoka, musieli skapitulować. Wozy strażackie dotarły na miejsce po godzinie dwunastej.

Straty były ogromne

Ogień objął hall św. Jerzego, królewskie komnaty i salę bankietową. Strażacy dwoili się i troili, by opanować sytuację, ale ogromne przestrzenie w zamkowych pomieszczeniach nie ułatwiały im zadania. Po piętnastej runęła podłoga w wieży Brunswick i zawalił się dach hallu.

Akcja gaśnicza trwała piętnaście godzin, zanim udało się opanować sytuację. Ogień strawił wiele cennych przedmiotów, w tym portrety, zabytkowe kredensy, skrzynie pamiątkowe, stoły, lustra, dywany i gobeliny. Udało się ocalić ok. trzysta zegarów, wiele książek, bezcennych rękopisów i rysunków, obrazów i fotografii. Zniszczeniu uległo jednak 115 pomieszczeń. Straty oszacowano na 36,5 miliona funtów.

Odbudowa zamku Windsor

Pożar zamku Windsor był ogromnym ciosem dla Elżbiety II. Plan odbudowy zamku wywołał niemałą burzę. Duża cześć Brytyjczyków nie chciała zgodzić się, by prace były finansowane z publicznych środków. W obliczu takich nastrojów królowa musiała zmienić swój plan. Żeby zebrać fundusze na odbudowę wspaniałej rezydencji, monarchini zadecydowała o udostępnieniu do zwiedzania części pałacu Buckingham.

Program odbudowy zamku był realizowany przez pięć lat. 17 listopada 1997 roku zakończył się ostatni etap. W prace zaangażowano ok. 1,5 tys. budowniczych.

Kto mieszka w zamku Windsor?

Pierwszym stałym mieszkańcem zamku był Henryk I. Kolejni monarchowie i monarchinie dzielili swój czas między różne posiadłości, ale rezydencja w Windsorze zawsze była wymieniana wśród najważniejszych. Wydaje się jednak, że dopiero Elżbieta II obdarzyła ten wspaniały zamek szczególnym uczuciem.

Gdzie kręcono „The Crown”? 20 lokalizacji z serialu

„The Crown” to bez wątpienia jeden z najgłośniejszych seriali Netfliksa. Gdzie kręcono „The Crown”? Poniżej wymieniamy 20 najbardziej charakterystycznych lokalizacji.

Królowa spędzała tam większość weekendów. Na zamku podejmowała prywatnych, a czasami także oficjalnych gości. Wraz ze swoim mężem przeczekała tam pandemię koronawirusa. W Windsorze zmarł książę Filip i tam też został pochowany (w kaplicy św. Jerzego). Obecnie zamek jest rezydencją króla Karola III.

Na co dzień mieszka tam ponad 500 osób, na stałe zatrudnionych do utrzymania budynku i terenu. Ta liczba może szokować, ale przecież mówimy tu o największym wciąż zamieszkiwanym zamku świata. W tym kontekście, utrzymywanie tak licznej obsługi przestaje jawić się jako monarsza rozrzutność.

Nasz ekspert

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.