Grób Napoleona imponuje monumentalnością. „Mały Kapral” spoczął w miejscu godnym królów

Spis treści:

1. Ciało Napoleona zwrócono Francuzom po 15 latach
2. Gdzie znajduje się grób Napoleona?
3. Historia Les Invalides i kościoła Inwalidów
4. Jak wygląda grób Napoleona?
5. Zwiedzanie grobu Napoleona

Po kapitulacji Francji w 1815 roku, Napoleon Bonaparte trafił na Wyspę Świętej Heleny, gdzie doczekał końca swoich dni. Cesarz Francuzów zmarł 5 maja 1821 roku, o godzinie 17:49. Wielki mąż stanu i wybitny żołnierz został pochowany w Dolinie Pelargonii, na brytyjskim terytorium zamorskim Wyspy Świętej Heleny. Ciało Bonapartego złożono w bezimiennym grobie. Gubernator Hudson Lowe nie chciał się zgodzić na nagrobek zawierający tylko jedno słowo – „Napoleon”. W jego opinii, do imienia pochowanego tam zesłańca należało dodać nazwisko „Buonaparte”, a to oznaczałoby, że brytyjskie władze uznawały jego cesarski tytuł.

Ciało Napoleona zwrócono Francuzom po 15 latach

Francuzi nie chcieli, by ich wielki przywódca po wsze czasy spoczywał w miejscu wygnania. Jednak rząd brytyjski zgodził się na zwrot zwłok Bonapartego dopiero po dziewiętnastu latach. W 1840 roku ciało Napoleona zostało ekshumowane. Było zamknięte w czterech trumnach (metalowej, mahoniowej, ołowianej i mahoniowej), dzięki czemu zachowało się w dobrym stanie.

Zgodnie z ostatnią wolą zmarłego, jego ciało trafiło do Francji. Gdy statek przybił do brzegu, trumna wyruszyła w podróż Sekwaną do samego Paryża. Uroczysty pogrzeb państwowy odbył się 15 grudnia 1840 roku. Trumnę przewieziono na platformie armatniej, zaprzężonej w 16 koni. Bonapartego żegnały setki tysięcy Francuzów. Szacuje się, że na trasie konduktu pogrzebowego, na czele którego stał król Ludwik Filip I, ustawiło się od 700 tysięcy do nawet miliona osób. Gdy kondukt przejeżdżał obok, ludzie padali na kolana, oddając w ten sposób cześć swojemu ukochanemu przywódcy.

Gdzie znajduje się grób Napoleona?

Na całym świecie tradycją jest, że wielcy ludzie spoczywają w wyjątkowych miejscach. Grób Piłsudskiego znajduje się w krypcie św. Leonarda na Wawelu, gdzie wcześniej spoczęli między innymi Jan III Sobieski i Tadeusz Kościuszko. Gdzie spoczął Napoleon?

Kondukt pogrzebowy zmierzał do kościoła Inwalidów (Dôme des Invalides), wzniesionego w kompleksie Les Invalides. Bonapartego pochowano w jednej z bocznych krypt, jednak miało to być tylko miejsce tymczasowego spoczynku. 2 kwietnia 1861 roku ciało cesarza przeniesiono pod kopułę kościoła. Tak długo trwała budowa sarkofagu godnego wielkiego przywódcy.

Historia Les Invalides i kościoła Inwalidów

W 1670 roku Ludwik XIV zadecydował o rozpoczęciu budowy wielkiego kompleksu, który miał być domem i szpitalem dla weteranów i rannych żołnierzy. Do realizacji wybrano projekt autorstwa Libérala Bruanta, dla którego inspiracją był pałac Eskurial w San Lorenzo. Prace budowlane rozpoczęły się w 1671 roku.

Z czasem król uznał, że oprócz kaplicy dla żołnierzy, w granicach Les Invalides powinna znaleźć się także świątynia dla jego wyłącznego użytku. Monumentalny kościół projektu Julesa Hardouin-Mansarta, inspirowany bazyliką, w której znajduje się grób św. Piotra, zaczęto budować w 1677 roku. Prace trwały 29 lat. W założeniu świątynia miała być miejscem spoczynku rodziny królewskiej, jednak po śmierci władcy zrezygnowano z tego pomysłu.

W zabudowaniach kompleksu Les Invalides nadal swoją siedzibę mają instytucje pomagające niepełnosprawnym weteranom wojennym, ale nie tylko. W zabytkowym Pałacu Inwalidów dziś mieszczą się muzea: de l’Armée, Musée de l'Ordre de la Liberation i Musée des Plans-Reliefs. Eksponowane są tam między innymi bogate zbiory militariów. Jeszcze większą atrakcją jest kościół Inwalidów. Pod imponującą kopułą monumentalnej świątyni znajduje się równie imponujący sarkofag. To właśnie w tym grobowcu pochowano Napoleona Bonapartego.

Jak wygląda grób Napoleona?

Napoleon czuł się prostym żołnierzem, ale spoczął w miejscu godnym wielkiego władcy i wybitnego dowódcy. Nad wejściem do krypty widnieją słowa jego ostatniej woli: „Pragnę, aby prochy me spoczęły nad brzegami Sekwany, wśród ludu francuskiego, który tak umiłowałem”. Samą kryptę zdobią słowa: „Niech śpi pod tą kopułą, to hełm na głowę giganta”.

Na marmurowej posadzce znajdują się zdobienia w formie gwiazdy i symbolizujący wieczną chwałę i zwycięstwo wieniec laurowy. Są też nazwy pól walki, gdzie „Mały Kapral” stoczył największe bitwy. Tuż za barokowym baldachimem znajdują się prowadzące w dół schody. Przy wejściu ustawiono posągi dwóch strażników, strzegących miejsca pochówku cesarza: generała Duroca i generała Bertranda. Dalej znajdują się płaskorzeźby przedstawiające scenę ekshumacji ciała Bonapartego na Wyspie Świętej Heleny i przekazania go królowi Ludwikowi Filipowi I.

Wokół rotundy ustawiono dwanaście pomników, przedstawiające postaci uskrzydlonych kobiet, aniołów. Każda trzyma w rękach symbole zwycięstwa i triumfu – palmę oraz wieniec laurowy. Na płaskorzeźbach wyryto słowa Napoleona, przypominające o jego dokonaniach w zakresie ustanawiania prawa.

Sarkofag Napoleona Bonapartego

Sarkofag, w którym spoczęło ciało cesarza Francuzów, to prawdziwe dzieło sztuki. Wykonany z fińskiego granitu i zielonego marmuru, zachwyca monumentalnością. Kamienny kolos waży ponad 30 ton! Widnieje na nim tylko jeden napis – „Napoleon”. Więcej nie trzeba, by upamiętnić wielkiego przywódcę i wybitnego żołnierza.

W środku znajduje się pięć trumien – cynowa, dwie mahoniowe, dwie ołowiane i wykonana z kości słoniowej. Nad stylizowanym na antyczny grobowiec sarkofagiem rozpościera się kopulaste sklepienie, które zdobi wspaniały fresk pędzla Charlesa de La Fosse.

Zwiedzanie grobu Napoleona

Paryż oferuje tyle atrakcji, że trudno je zliczyć. Wieża Eiffla, Łuk Triumfalny, Luwr, Wersal, katedra Notre-Dame – przykłady można mnożyć i mnożyć. W planie wycieczki po stolicy Francji warto jednak znaleźć miejsce na wizytę w kościele Inwalidów, by na własne oczy zobaczyć grób Napoleona Bonapartego. Dziś można mieć różne zdanie na temat jego polityki. Wszyscy doceniają jego wkład w tworzenie prawa i podstaw, na których oparto demokratyczną republikę, ale wielu krytykuje jego imperialne zapędy. Nie możemy jednak zapomnieć, że Polska zawdzięcza mu niepodległość.

Grób Napoleona jest dostępny dla zwiedzających przez cały rok. Wstęp do kościoła Inwalidów, gdzie spoczął Bonaparte, jest płatny. Bilety można kupić na miejscu lub w sprzedaży internetowej.

Na koniec warto wspomnieć, że krypta z sarkofagiem Napoleona Bonapartego nie jest jedynym miejscem, które warto tam zwiedzić. Inne ważne miejsca w kościele Inwalidów to:

• kaplica św. Hieronima, gdzie znajdują się groby członków rodziny Bonaparte,
• kaplica św. Augustyna, będąca miejscem spoczynku marszałków Francji.

Warto wejść także do Muzeum Armii, gdzie eksponowane są bogate zbiory militariów. Wspaniale prezentuje się także dziedziniec honorowy, który zdobią armaty i posągi żołnierzy.

Nasz autor

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.