Ciekawostki o Litwie – poznaj mało znane fakty na temat naszego sąsiada

W tym artykule:

1. Informacje o Litwie
2. Ciekawostki o Litwie
3. Ile miast jest na Litwie?

„Litwo, Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie; Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, Kto cię stracił” – pisał największy polski wieszcz w historii Adam Mickiewicz w epopeji narodowej „Pan Tadeusz”. Polska i Litwa – na mocy zawartej w Krewie i Lublinie unii – przez lata tworzyły jedno z największych państw w Europie. Dziś, już jako dwa osobne państwa, nadal pielęgnują wielonarodowe tradycje, ściśle współpracują na wielu płaszczyznach, a także należą do Unii Europejskiej i NATO.

Z czego znana jest Litwa? Poniżej przedstawiamy garść najważniejszych informacji i ciekawostek na temat tego nadbałtyckiego kraju graniczącego z Polską.

Informacje o Litwie

1. Stolicą, a zarazem największym miastem Litwy, jest Wilno (lit. Vilnius). Jedną z najchętniej odwiedzanych nadbałtyckich metropolii zamieszkuje ponad pół miliona osób (556,1 tys. w 2021 roku). Z kolei jej powierzchnia wynosi 401 km kw. [Wilno na weekend. Podpowiadamy, co warto zobaczyć].
2. Na początku 2021 roku na Litwie mieszkało 2,81 mln ludzi – 1,5 mln kobiet i 1,3 mężczyzn. Najliczniejszą mniejszość narodową stanowią niezmiennie Polacy – 6,5% ogółu społeczeństwa.
3. Powierzchnia Litwy wynosi 65 302 km kw. Pod tym względem wyprzedza zarówno Łotwę, jak i Estonię, czyli dwa inne kraje bałtyckie. W porównaniu z Polską jest pięć razy mniejsza [Ciekawostki o Polsce – odkryj zaskakujące fakty].
4. Jaka jest waluta na Litwie? 1 stycznia 2015 roku Litwa – jako ostatnia spośród krajów bałtyckich – dołączyła do strefy euro, stając się jej 19. członkiem. Wraz z wprowadzeniem unijnej waluty u naszych południowo-wschodnich sąsiadów z obiegu wycofano lita litewskiego (LTL).
5. Językiem urzędowym na Litwie jest język litewski, który jest uważany za jeden z najstarszych na świecie. Ale na ulicach Wilna, Kowna czy innych litewskich miast można usłyszeć także język polski, rosyjski i białoruski.
6. Litwa była pierwszą republiką ZSRR, która ogłosiła niepodległość. Miało to miejsce 11 marca 1990 roku. Co ciekawe, Litwini odzyskanie niepodległości świętują także 16 lutego.
7. Najważniejszą osobą w państwie jest prezydent, wybierany na 5-letnią kadencję w wyborach powszechnych. Od 2019 roku funkcję tę sprawuje Gitanas Nausėda, który zastąpił pierwszą kobietę na tym stanowisku, Dalię Grybauskaitė, urzędującą od 2009 r.
8. Dominującą religią na Litwie jest chrześcijaństwo – prawie 80% populacji to katolicy. Przypomnijmy, że Litwa była ostatnim krajem w Europie, która przyjęła chrzest (w 1387 roku).
9. Flaga Litwy składa się z trzech poziomych pasów: żółtego, zielonego i czerwonego. Żółty i zielony nawiązują do litewskiego krajobrazu, natomiast kolor czerwony symbolizuje krew przelaną za ojczyznę.

Litwa idealna na weekend: Karaimi, lot balonem i street art

Kiedy dowiedziałem się, że drugi raz w tym roku mogę pojechać na Litwę, nie myślałem długo. W Wilnie byłem już latem i wyjechałem z dużym niedosytem. Czas nadrobić zaległości i zoba...

Ciekawostki o Litwie

1. Lot balonem to jedna z największych atrakcji turystycznych Litwy, która rocznie przyciąga do kraju masę turystów z całej Europy. Wilno jest jedyną stolicą na Starym Kontynencie, gdzie można latać balonem [5 miejsc na lot balonem. Przygotuj się na niesamowite widoki].
2. Za najbardziej tradycyjne litewskie danie uznaje się cepeliny, czyli pyzy ziemniaczane z mięsnym nadzieniem. Z Litwy pochodzi także popularna w Polsce długo dojrzewająca wędlina – kindziuk.
3. Najpopularniejszym sportem na Litwie – w przeciwieństwie do większości państw świata – jest koszykówka. Męska reprezentacja Litwy w swoim dorobku ma trzy medale igrzysk olimpijskich (1992, 1996, 2000), trzy tytuły mistrzów Europy (1937, 1939, 2003) oraz brązowy medal mistrzostw świata z 2010 roku.
4. Na Litwie znajduje się jedno z najstarszych drzew w Europie. Dąb w Stalmujży ma ok. 2000 lat i jest uznany za pomnik przyrody. Dąb to narodowe drzewo Litwinów.
5. Litwini mają swoje narodowe perfumy – Lietuvos Kvapas. Kompozycja łączy w sobie charakterystyczne dla kraju zapachy palonego drewna, mchu, polnych kwiatów i malin.
6. W 2015 roku Litwa wprowadziła zakaz sprzedaży napojów energetycznych osobom poniżej 18. roku życia.
7. W litewskich sklepach alkohol można kupić tylko między 10 a 20 (w niedzielę od 10 do 15).
8. Litwa należy do europejskiej czołówki pod względem spożycia alkoholu. Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi kierowcy to 0,4 promila.
9. Do największych zabytków Litwy zalicza się: Stare Miasto w Wilnie, wileńską bazylikę archikatedralną pw. św. Biskupa Stanisława i św. Władysława, Ostrą Bramę, Górę Krzyży pod Szawlami, Zamek w Trokach, Klasztor Kamedułów w Kownie oraz Starówkę w Kłajpedzie.
10. Największy budynek na Litwie – wieżowiec Europa – mierzy 148 m. Polski rekordzista, a zarazem największy drapacz chmur w Unii Europejskiej, czyli warszawski biurowiec Varso Tower, mierzy 310 m [Najwyższe budynki świata. Odkryj 8 najwyższych drapaczy chmur].
11. Na Litwie istnieje pięć regionów etnograficznych. Są to: Auksztota, Dzukia, Kraj Kłajpedzki, Suwalszczyzna oraz Żmudź.
12. Niespełna 30 km na północ od Wilna umiejscowiony jest jeden z geometrycznych środków Europy.

„To najpiękniejsze miejsce nad Bałtykiem”. Litwa od strony Mierzei Kurońskiej

Niezatłoczone plaże, stylowi plażowicze i pamiątki po nobliście. Litewską część Mierzei Kurońskiej można określić trzema słowami: dziko, pusto, pięknie.

Ile miast jest na Litwie?

Na Litwie status miasta ma ponad 103 miejscowości. Jak już zostało wspomniane, największym miastem, a zarazem stolicą, jest Wilno, które zamieszkuje 20% całej populacji kraju. Inne duże miasta – z liczbą mieszkańców przekraczającą 50 tysięcy – to Kowno, Kłajpeda, Szawle, Poniewież i Olita.

Z przeprowadzonego w 2021 roku powszechnego spisu ludności wynika, że 68,2% Litwinów mieszka w miastach.