Mala Fatra to jeden z największych skarbów Słowacji. Widoki z tamtejszych szczytów zapierają dech w piersiach

Spis treści:

1. Informacje o Malej Fatrze
2. Przyroda Malej Fatry
3. Turystyka w Malej Fatrze

Górskie krajobrazy na Słowacji wprawiają w autentyczny zachwyt, a zdaniem niektórych – nie mają sobie równych. Będąc z wizytą u naszych południowych sąsiadów, nie trzeba odjeżdżać daleko od granicy z Polską, by znaleźć miejsca, z których rozpościera się zapierająca dech w piersiach panorama. Wystarczy wskazać choćby na słynny Słowacki Raj, ale nie tylko. To urokliwe miejsce ma mocną konkurencję. Mala Fatra, bo o tym pasmie mowa, cieszy się ogromną popularnością wśród turystów z Polski. Nie ma w tym niczego dziwnego. To bez wątpienia jeden z największych skarbów Słowacji.

Informacje o Malej Fatrze

Mala Fatra jest pasmem górskim w Karpatach Zachodnich, mierzącym około 52 km długości i około 17 km szerokości. Sama nazwa sugeruje, że Mala Fatra jest mniejsza od sąsiadującej z nią Wielkiej Fatry. Nic bardziej mylnego. Słowo „fatra” w obu nazwach odnosi się do tamtejszych pastwisk. Te w Wielkiej Fatrze są większe i bardziej dostępne, ale samo pasmo mierzy około 40 km długości, a jego najwyższy szczyt, Ostredok, wznosi się na „zaledwie” 1592 m. Zatem, w tej parze to Mala Fatra jest tą większą.

Najwyższy szczyt Malej Fatry

Pasmo o kształcie nieregularnej elipsy jest czwartym najwyższym w Karpatach Zachodnich. Wyżej wznoszą się tylko Tatry, Niżne Tatry i Beskid Żywiecki. Najwyższym szczytem Malej Fatry jest Wielki Krywań. Masyw mierzący 1709 m n.p.m. znajduje się w głównej grani pasma, pomiędzy Pekelnikiem (1609 m n.p.m.) i przełęczą Snilovské sedlo (1524 m n.p.m.), która oddziela go od Chleba (1646 m n.p.m.). Należy podkreślić, że główny wierzchołek jest wysunięty o około 200 m (na południe) od grani głównej. W obszarze grzbietu mieści się przedwierzchołek.

Podział Malej Fatry

W obszarze Streczniańskiego Przesmyku, gdzie gdzie znajduje się przełom rzeki Wag, Mala Fatra dzieli się na dwie części: Malą Fatrę Luczańską (na południowym zachodzie) i Malą Fatrę Krywańską (na południowym wschodzie).

W obrębie części Luczańskiej wyróżnia się mniejsze jednostki: Luczańskie Veterné hole, Kýčery, Kľak, Kotlina Vrícka i Przedgórze Martińskie. Najwyższy z tamtejszych szczytów, Veľká lúka (Wielka Łąka), wznosi się na 1476 m n.p.m.

Z kolei w Malej Fatrze Krywańskiej wyróżnia się następujące jednostki: Rozsutce, Kotlina Stefanowska, Krywańskie Veterné hole i Osnica. Najwyższym szczytem tej części pasma jest wspomniany wcześniej Wielki Krywań. Druga pod względem wysokości góra, Mały Krywań, osiąga wysokość 1671 m n.p.m.

Rzeźba terenu

W rzeźbie terenu Malej Fatry wyróżniają się przede wszystkim dolomitowe i wapienne utwory skalne – masywy ze skalnymi wychodniami i urwiskami oraz skaliste szczyty. Nie brakuje tam jaskiń i głębokich wąwozów, których dno przecinają potoki. Pod względem widokowym, najatrakcyjniejsze są długie odcinki graniowe, po bokach których rozciągają się rozległe hale i głębokie doliny.

Na tamtejszych potokach nie brakuje atrakcyjnych wodospadów. Najliczniej występują w obszarze dolin pomiędzy masywami Małego i Wielkiego Rozsutca i Bobotów (Diery), w Krywańskiej części pasma. Największy, osiągający 38 m Wodospad Szutowski, znajduje się w Dolinie Szutowskiej.

Opisując rzeźbę terenu Malej Fatry, nie sposób uniknąć porównań do innych obszarów górskich. Nie brakuje tam dolin bliźniaczo podobnych do tych, które można znaleźć w Słowackim Raju, gdzie teren pokonuje się kładkami, mostkami i drabinkami. Z drugiej strony jest tam sporo stromych podejść, na których trzeba korzystać ze sztucznych udogodnień w postaci łańcuchów, zupełnie jak w Tatrach.

Przyroda Malej Fatry

Mala Fatra słynie nie tylko z niesamowitych krajobrazów, ale także ze wspaniałej przyrody. Większość obszaru Krywańskiej części jest objęta ochroną w ramach Parku Narodowego Mała Fatra. W jego granicach wyznaczono 13 narodowych rezerwatów przyrody, 6 rezerwatów przyrody i 4 pomniki przyrody.

Fauna Malej Fatry

Pasmo górskie jest domem dla około 120 gniazdujących tam gatunków ptaków. Wśród nich należy wymienić rzadkie okazy, które można spotkać w szczytowych partiach, takie jak: krogulec, orlik krzykliwy, pomurnik, sokół wędrowny i orzeł przedni.

Nie brakuje tam także rzadkich ssaków. Oprócz dość pospolitych jeleni, w obszarze Malej Fatry występują cenne drapieżniki, w tym rysie, wilki szare i niedźwiedzie brunatne.

Flora Malej Fatry

Należy podkreślić, że pod względem florystycznym, Mala Fatra należy do najbogatszych regionów w całych Karpatach. Liczebność roślin kwiatowych jest tam określana na około 600 gatunków. Wśród nich nie brakuje endemitów zachodniokarpackich, takich jak sasanka słowacka, kostrzewa tatrzańska, skalnica tatrzańska, goździk lśniący czy sesleria tatrzańska.

W tamtejszych lasach najliczniej występuje buk zwyczajny i świerk pospolity. Nieco mniej licznie rośnie jodła pospolita. Można się tam natknąć także na jawory, sosny pospolite i wiązy. W partiach szczytowych występuje kosodrzewina.

Warto podkreślić, że wiele tamtejszych lasów zachowało swój pierwotny charakter. Inne występujące tam siedliska to górskie łąki, torfowiska i zespoły roślinności naskalnej.

Turystyka w Malej Fatrze

Pod względem widokowym, Mala Fatra bez wątpienia nie ustępuje ani Tatrom, ani Słowackiemu Rajowi. Należy jednak podkreślić, że jest mniej oblegana przez turystów. Na szczęście nieco mniejsze zainteresowanie nie przekłada się na mniejszą jakość zaplecza turystycznego, które jest tam znakomicie rozbudowane. Bogata baza noclegowa obejmuje hotele, kwatery prywatne, domy wycieczkowe i kempingi. Łączna długość szlaków turystycznych przekracza 150 km. Niektóre są wymagające, przede wszystkim kondycyjnie, ale także technicznie. Nie brakuje też łatwiejszych ścieżek, odpowiednich dla osób bez doświadczenia i rodzin z dziećmi. Najtłumniej oblegany jest czerwony szlak, wiodący główną granią. Turyści wybierają tę ścieżkę przede wszystkim ze względu na jej niesamowite walory krajobrazowe.

Najpiękniejsze zakątki Malej Fatry

Większość osób odwiedzających to malownicze pasmo obiera sobie za cel Wielki Rozsutec. Nic dziwnego. Mimo że nie jest to najwyższy szczyt Malej Fatry (mierzy 1610 m n.p.m.), to przez wielu jest uznawany za najpiękniejszy na Słowacji. Z wierzchołka rozpościera się fantastyczny widok, obejmujący między innymi Wielki Chocz, Wielką Fatrę, Tatry, Niżne Tatry i Beskidy. Droga prowadząca na szczyt jest męcząca. Trzeba zmierzyć się nie tylko z przewyższeniami, ale także z łańcuchami. Warto jednak podjąć ten trud, by sięgnąć po upragnioną nagrodę – niesamowitą panoramę.

Inne miejsca, które warto wpisać na listę „do odwiedzenia”, to między innymi:

• Mały Rozsutec (szlak jest trudniejszy niż prowadzący na Wielki Rozsutec),
• Janosikowe Diery,
• Stoh,
• Chleb,
• Wielki Krywań.

To zaledwie kilka pozycji z długiej listy atrakcji Malej Fatry. W tym malowniczym pasmie nie ma mowy o chybionych wyborach. Można wybrać pierwszy lepszy szlak, prowadzący na pierwszy lepszy szczyt, a i tak dotrze się w niezwykle atrakcyjne widokowo miejsce.

Nasz autor

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.