Największe jaskinie na świecie. Gdzie się znajdują, z czego słyną, które z nich można zwiedzać?

W tym artykule:

1. Jaskinie krasowe na świecie
2. Największe jaskinie świata
3. Największe jaskinie Europy
4. Największa jaskinia w Polsce

Kiedyś służyły naszym praprzodkom za schronienie. Dziś jaskinie budzą ciekawość speleologów i przyciągają turystów. Szczególną sławą cieszą się największe jaskinie na świecie. Sieci ich podziemnych korytarzy liczą setki kilometrów!

Jaskinie krasowe na świecie

Wiele największych jaskiń powstało w wyniku tzw. procesów krasowych. Mają one miejsce, gdy woda dostaje się pod ziemię przez dziury i pęknięcia, a następnie przemieszcza się coraz głębiej, powoli rozpuszczając miękkie skały. Krasowieniu podlegają głównie wapienie, ale też dolomity, margle, gips, anhydryt, a także halit, czyli sól kamienna.

Pod wpływem krasowienia powstają m.in. szczeliny i jamy, łączące się w jaskinie krasowe. Stanowią one aż 90% jaskiń na świecie. Gdy rozpuszczone w wodzie minerały wytrącają się, powstają charakterystyczne nacieki. Ich przykłady to stalaktyty, stalagmity i stalagnaty. W ten sposób formowały się najpiękniejsze jaskinie na świecie.

8 najpiękniejszych jaskiń. Miejsca jak nie z tej Ziemi

Korytarze iskrzące się stalaktytami i stalagmitami prowadzą do podziemnej rzeki (jej lustro znajduje się 20 m poniżej wejścia do jaskini). Stąd łódź zabiera turystów na 45-minutową prze...

Także inne procesy mogą prowadzić do powstania jaskiń. Ze względu na mechanizm powstania wyróżniamy:

• jaskinie pseudokrasowe – powstałe wskutek wymywania materiału skalnego,
• jaskinie wietrzeniowo-erozyjne – efekt procesów wietrzenia i erozji,
• jaskinie lawowe – puste przestrzenie po dużych pęcherzach gazów wulkanicznych,
• jaskinie tektoniczne – są efektem ruchów skorupy ziemskiej,
• jaskinie grawitacyjne – powstają, gdy materiał skalny przemieszcza się pod wpływem grawitacji, np. osuwa się,
• jaskinie lodowcowe – powstałe w wyniku działania wód podlodowcowych.

Największe jaskinie świata

Które jaskinie są największe na świecie? W rankingach zwykle bierze się pod uwagę łączną długość wszystkich korytarzy podziemnego systemu. Oto lista obejmująca największe jaskinie świata pod względem długości:

1. Jaskinia Mamucia (USA) – 686 km,
2. system San Actun / Dos Ojos (Meksyk) – 377 km,
3. Jewel Cave (USA) – 346 km,
4. system Ox Bel Ha (Meksyk) – 318 km,
5. system Shuanghedong (Chiny) – 321 km,
6. Jaskinia Optymistyczna (Ukraina) – 265 km,
7. Wind Cave (USA) – 260 km,
8. Lechuguilla Cave (USA) – 242 km,
9. system Gua Air Jernih, inaczej Clearwater Cave (Malezja) – 238 km,
10. system Fisher Ridge Cave (USA) – 212 km.

Jaskinia Mamucia

Liderka zestawienia, Jaskinia Mamucia (Mammoth Cave), znajduje się w amerykańskim stanie Kentucky, ok. 160 km na południe od Louisville. Jej długość to 686 km, czyli mniej więcej tyle, co cała Polska mierzona wszerz na linii wschód-zachód.

To jaskinia krasowa. Jej ściany i nacieki są bajecznie kolorowe i przybierają fantastyczne kształty. W Jaskini Mamuciej znajduje się kilka jezior, rzek i wodospadów. 19 km korytarzy znajdujących się na pięciu poziomach udostępniono turystom do zwiedzania.

System San Actun / Dos Ojos

Na drugim miejscu znajduje się Sac Actun (Biała Jaskinia). Jest położona na półwyspie Jukatan w Meksyku, na północny wschód od miasta Tulum. Wraz z jaskinią Dos Ojos tworzy system o łącznej długości 377 km. To najdłuższa podwodna jaskinia na świecie.

Jewel Cave

Ostatnie miejsce na podium zajmuje amerykańska Jewel Cave (Jaskinia Klejnot). Znajduje się w Dakocie Południowej, niedaleko miasta Custer. Jej korytarze mierzą łącznie 346 km, głębokość wynosi 253,6 m. Swą nazwę zawdzięcza licznym kryształom kalcytu i gipsu, zdobiącym jej ściany. Jaskinia znajduje się na terenie parku narodowego i jest dostępna dla turystów.

Największe jaskinie Europy

Największą jaskinią Europy jest Jaskinia Optymistyczna o długości 265 km. Znajduje się ona w pobliżu ukraińskiej wsi Korolówka, w obwodzie tarnopolskim. Co ciekawe, gdy speleolodzy odkryli ją w 1966 r., uznali, że ma ona najwyżej 3 km długości. Tymczasem jest to największy system jaskiniowy Eurazji i piąta na liście największych jaskiń świata.

Marmurowe jaskinie w Chile. Jak powstały fenomenalne groty z marmuru?

Majestatyczne błękitno-szare zespoły jaskiń znajdują się na granicy Chile i Argentyny. Swoją niezwykłą barwę zawdzięczają marmurowi, którego złóż w tej okolicy jest najwięcej na ś...

Optymistyczna jest jaskinią gipsową i zarazem największą tego typu formacją na świecie. Powstała wskutek procesów tektonicznych i krasowych. Zajmuje powierzchnię zaledwie 2 km kw. Jej korytarze tworzą gęsty, wielopoziomowy labirynt.

Niedaleko Optymistycznej znajduje się – również gipsowa – Jaskinia Jeziorna, mierząca 142 km. Daje jej to 16. pozycję na liście największych jaskiń świata i siódme miejsce w Europie. Spekuluje się, że Optymistyczna i Jeziorna mogą być połączone. Jeśli tak, tworzyłby system o łącznej długości aż 407 km. Znalazłby się on na drugim miejscu listy największych jaskiń świata.

Druga co do wielkości jaskinia Europy to Hölloch. Znajduje się w Szwajcarii i mierzy 208 km. Daje jej to 11. miejsce na świecie. Na trzecim miejscu w Europie lokuje się Sistema del Alto Tejuelo w Hiszpanii (178 km, 12. miejsce na światowej liście).

Największa jaskinia w Polsce

Jaskinie w Polsce nie są tak długie, jak światowe rekordzistki. Jeśli jednak zwiedzacie jaskinie w Zakopanem, na pewno usłyszycie o Jaskini Wielkiej Śnieżnej.

To najgłębsza i najdłuższa jaskinia Polski oraz najgłębsza jaskinia Tatr. W niezwykłym systemie Jaskini Wielkiej Śnieżnej odkryto dotychczas ponad 23 km korytarzy.

Jaskinia Wielka Śnieżna jest określeniem obejmującym pięć jaskiń poznawanych niezależnie od siebie. Wspólnie nazywamy je Systemem Jaskiniowym Nad Kotlinami-Śnieżna. W jego skład wchodzą:

• Jaskinia Śnieżna,
• Jaskinia Wielka Litworowa,
• Jaskinia nad Kotlinami,
• Jasny Awen,
• Jaskinia Wilcza.

Najciekawsze w Europie jaskinie. Czechy mają powody do dumy

Jaskinie w Czechach uchodzą za jedne z najpiękniejszych i najciekawszych w Europie. Ich duży plus to też odległość od Polski. Zobacz, co warto zobaczyć podczas krótkiego wypadu do Czech.

Deniwelacja systemu, czyli różnica między punktami położonymi najniżej i najwyżej wynosi 824 metry. Do Jaskini Wielkiej Śnieżnej mogą dostać się jedynie osoby z uprawnieniami taternika jaskiniowego. Wejście do niej znajduje się w Wyżniej Świstówce w Dolinie Małej Łąki.