Największe jeziora na świecie. Gdzie się znajdują i ile wody gromadzą?

W tym artykule:

1. Największe jeziora na Ziemi
2. Największe jezioro słone na świecie
3. Największe jezioro słodkowodne na świecie
4. Najgłębsze jezioro na Ziemi
5. Największe jezioro podlodowcowe
6. Największe jezioro w Europie
7. Najbardziej słone jezioro na świecie
8. Najniżej i najwyżej położone jezioro na Ziemi

Mogłoby się wydawać, że różnica między morzem a jeziorem dotyczy przede wszystkim wielkości. To jednak błąd. Zgodnie z definicją, jezioro to naturalny śródlądowy zbiornik wodny, który nie ma bezpośredniego połączenia z ziemskimi oceanami.

Oznacza to, że akweny takie jak Morze Kaspijskie lub Morze Martwe nie są, wbrew nazwie, morzami. To po prostu duże słone jeziora. Jeziorem był też kiedyś Bałtyk – gdy nie miał połączenia z Morzem Północnym. Taka sytuacja może się zresztą powtórzyć w przyszłości. Wówczas Morze Bałtyckie byłoby zapewne największym jeziorem na świecie.

Największe jeziora na Ziemi

Polskie Śniardwy mają 113 km kw. powierzchni. Są nazywane „mazurskim morzem”. Daleko im jednak do światowej czołówki wielkich jezior. Oto największe jeziora na świecie pod względem powierzchni:

10 najpiękniejszych jezior w Polsce

Gdzie znajdują się najpiękniejsze jeziora w Polsce? Choć wybór nie był łatwy, wybraliśmy TOP 10 polskich jezior, które naszym zdaniem zasługują na miano najpiękniejszych.

1. Morze Kaspijskie – 371 800 km kw.
2. Jezioro Górne – 82 410 km kw.
3. Jezioro Wiktorii – 68 800 km kw.
4. Jezioro Huron – 59 596 km kw.
5. Jezioro Michigan – 57 850 km kw.
6. Jezioro Tanganika – 32 893 km kw.
7. Jezioro Bajkał – 31 500 km kw.
8. Wielkie Jezioro Niedźwiedzie – 31 080 km kw.
9. Jezioro Niasa – 30 800 km kw.
10. Wielkie Jezioro Niewolnicze – 28 919 km kw.

Największe jezioro słone na świecie

Znajdujące się na pierwszym miejscu rankingu Morze Kaspijskie jest, jak już wyjaśnialiśmy, ogromnym słonym jeziorem. Tak jak Morze Śródziemne i Morze Czarne, jest pozostałością po dawnym megajeziorze o nazwie Paratetyda. Geograficznie Morze Kaspijskie znajduje się w Azji, a jego północna część – w Europie.

Morze Kaspijskie zasilają rzeki Kura, Ural i Wołga. Poziom wody zmienia się, co wpływa na powierzchnię jeziora. W 1930 roku wynosiła ona 442 tys. km kw. Obecnie jest o 50 tys. km kw. mniejsza i ma tendencję do dalszego zmniejszania się. Warto jednak pamiętać, że Morze Kaspijskie ma dziś powierzchnię niewiele mniejszą od Morza Bałtyckiego.

Region Morza Kaspijskiego jest ważny dla światowej gospodarki ze względu na znajdujące się na jego dnie duże złoża ropy naftowej. Stało się to przyczyną sporu między nadbrzeżnymi państwami. Do Morza Kaspijskiego dostęp mają:

• Kazachstan,
• Rosja,
• Turkmenistan,
• Iran,
• Azerbejdżan.

Największe jezioro słodkowodne na świecie

Wśród zbiorników słodkiej wody największą powierzchnię ma Jezioro Górne. Rdzenni mieszkańcy Ameryki nazywali je Kitchi-gummi, co oznacza Wielkie Jezioro. To największe jezioro słodkowodne na świecie znajduje się w kompleksie pięciu Wielkich Jezior Ameryki Północnej, na pograniczu USA i Kanady.

Jego powierzchnia to ponad 82 tys. km kw. To mniej więcej tyle, co jedna piąta Bałtyku. Linia brzegowa Jeziora Górnego ma długość 4385 km. Długość samego jeziora wynosi 563 km, a szerokość 257 km. Jest natomiast dość płytkie – jego średnia głębokość to 147 m, z maksymalną głębiną 406 m.

Jezioro Górne ma najczystszą wodę ze wszystkich Wielkich Jezior. Woda wpływa do jeziora 1525 dopływami. Na wschodzie jest ono połączone z jeziorem Huron poprze rzekę St. Marys, stanowiącą główny odpływ.

Najgłębsze jezioro na Ziemi

Jezioro Bajkał znajduje się dopiero na siódmym miejscu pod względem powierzchni. Wynosi ona 31,5 tys. km kw. Jednak położony w Azji Bajkał może się poszczycić innymi rekordami.

Przede wszystkim to najgłębsze jezioro na Ziemi. Jego średnia głębokość wynosi 730 m, a maksymalna – 1642 m. Dno Bajkału znajduje się na głębokości 1186,5 m pod poziomem morza.

Kolejny rekord to objętość jeziora. Zasoby wodne Bajkału wynoszą 23 tys. kilometrów sześciennych (to objętość większa niż ma całe Morze Bałtyckie). To największy zbiornik słodkiej wody na powierzchni Ziemi. Bajkał zawiera aż jedną piątą światowych zasobów powierzchniowej wody słodkiej.

Większość jezior na Ziemi powstała wskutek działania lodowców przed dziesiątkami tysięcy lat. Bajkał jest inny. Powstał wskutek ruchów płyt tektonicznych przed dziesiątkami milionów lat. Wskutek tego Bajkał jest najstarszym jeziorem na Ziemi. Naukowcy szacują, że istnieje od co najmniej 25 mln lat.

Na drugim miejscu pod względem głębokości znajduje się afrykańskie Jezioro Tanganika. Jego średnia głębokość wynosi 570 m, zaś maksymalna to 1435 m. Zajmuje też drugie miejsce pod względem objętości wśród jezior słodkowodnych. Mieści prawie 19 tys. kilometrów sześciennych wody.

Jezioro Tanganika zaczęło się formować 9–12 mln lat temu. To sprawia, że jest drugim najstarszym jeziorem na Ziemi. Tanganika jest też najdłuższym słodkowodnym jeziorem na świecie. Mierzy aż 670 km długości. To mniej więcej tyle, co odległość między Rzeszowem a Międzyzdrojami.

Dostęp do Jeziora Tanganika mają:

• Zambia,
• Demokratyczna Republika Konga,
• Burundi,
• Tanzania.

Gdyby jednak potraktować Wielkie Jeziora Ameryki Północnej jak jeden zbiornik wodny, byłby on na drugim miejscu na świecie pod względem objętości. Ta bowiem wynosi ponad 21 tys. kilometrów sześciennych. Łączna powierzchnia Wielkich Jezior to 244 tys. km kw.

Największe jezioro podlodowcowe

Nie wszystkie jeziora można łatwo dostrzec. Niektóre są ukryte pod warstwą lodu. Takie jeziora podlodowcowe występują przede wszystkim na Antarktydzie.

Turkus, róż czy lazur? Wyjątkowe jeziora świata

Ranking najbardziej wyjątkowych jezior w różnych zakątkach świata.

Największym z nich jest jezioro Wostok. Ma 16 tys. km kw. powierzchni, co daje mu 16. miejsce na świecie. Mierzy 250 km długości i 50 km szerokości. Jego objętość szacuje się na 5400 kilometrów sześciennych. Powierzchnia jeziora Wostok jest przykryta warstwą lodu o grubości ok. 4 km.

Woda zawarta w jeziorze prawdopodobnie liczy sobie milion lat. Jej średnia temperatura to minus 3 stopnie Celsjusza. Woda jest w stanie płynnym, ponieważ znajdujący się nad nią lód wywiera ogromne ciśnienie, obniżając temperaturę zamarzania. Dodatkowo od spodu jezioro ogrzewa ciepło geotermalne.

Największe jezioro w Europie

Stary Kontynent nie może się poszczycić bardzo dużymi jeziorami. Największe jezioro w Europie to Ładoga, położona w Rosji. Ma powierzchnię ok. 18 tys. km kw., czyli 158 razy większą niż Śniardwy. Daje jej to 14. pozycję na liście największych jezior na świecie.

Jest to zarazem największe europejskie jezioro pod względem objętości. Mieści ok. 838 kilometrów sześciennych słodkiej wody. Średnia głębokość Ładogi to 50 m. Do jeziora wpływają 32 rzeki, największe z nich to Świr, Wołchow i Vuoksi. Odpływem Ładogi jest rzeka Newa, uchodząca do Zatoki Fińskiej.

Najbardziej słone jezioro na świecie

Niektóre jeziora zawierają dużo rozpuszczonych w wodzie soli mineralnych. Słynie z tego Morze Martwe, położone na terytorium Izraela, Palestyny i Jordanii. Jego zasolenie sięga 34%. To prawie 10 razy tyle, co średnie zasolenie wody oceanicznej.

Historia i tajemnica Jeziora Aralskiego. Dlaczego musiało zaniknąć?

Jezioro Aralskie jeszcze w latach 60. ubiegłego wieku znajdowało się w czołówce największych śródlądowych zbiorników wodnych na Ziemi. Obecnie jest pustynią, utożsamianą z jedną z naj...

Nie jest to jednak światowy rekord. Ten należy do Gaet’ale Pond położonego w Etiopii. Jego woda zawiera aż 43% soli. To najbardziej słony zbiornik wodny na świecie. Woda, która go wypełnia zawiera głównie chlorki wapnia i magnezu.

Najniżej i najwyżej położone jezioro na Ziemi

Wspomniane wcześniej Morze Martwe jest znane z jeszcze jednego powodu. Znajduje się aż 433 metrów poniżej poziomu morza. To największa depresja, czyli najniżej położony punkt na ziemskim lądzie.

Jakie jest natomiast najwyżej położone jezioro na Ziemi? Jeśli chodzi o żeglowne zbiorniki wodne, tytuł ten przypada Jezioru Titicaca. Znajduje się ono w Andach, na terenie Peru i Boliwii. Jezioro Titicaca znajduje się na wysokości 3812 m n.p.m. Ma powierzchnię 8372 km kw., czyli prawie 74 razy większą niż Śniardwy.