Najwyższy szczyt Ukrainy jest popularnym celem wycieczek. Kiedyś przebiegała tędy granica Polski

W tym artykule:

1. Ile metrów mierzy Howerla?
2. Gdzie znajduje się najwyższy szczyt Ukrainy?
3. Historia najwyższego szczytu Ukrainy
4. Historia wejść na Howerlę
5. Wejście na Howerlę

Howerla, najwyższy szczyt Ukrainy, to obowiązkowa góra do zdobycia dla wszystkich, którzy chcą „posiąść” Koronę Europy. Nie jest tak wysokim wierzchołkiem jak choćby najwyższy szczyt Niemiec, ale czy należy to rozpatrywać w kategoriach wady? Niekoniecznie. Mniejsza wysokość to łatwiejsze podejście, a to czyni Howerlę bardziej dostępną. Mimo że wierzchołek tylko nieznacznie przekracza granicę dwóch tysięcy metrów, ze szczytu i tak rozpościerają się fantastyczne widoki.

Ile metrów mierzy Howerla?

Howerla jest nie tylko najwyższym szczytem Ukrainy, ale także najwyższym wierzchołkiem Beskidów. Wznosi się na wysokość 2061 m n.p.m. Stoki góry mają ok. 1100 metrów wysokości.

Gdzie znajduje się najwyższy szczyt Ukrainy?

Howerla należy do Beskidów Wschodnich. Znajduje się w północno-zachodniej części pasma Czarnohory (obszar Karpackiego Parku Narodowego). Malownicze zbocza góry są porośnięte lasami bukowymi i iglastymi, powyżej których rozpoczyna się piętro łąk subalpejskich.

Historia najwyższego szczytu Ukrainy

Zanim omówimy szlaki wiodące na sam szczyt Howerli, najpierw rzućmy okiem na bogatą historię góry. W tym miejscu trzeba bowiem wspomnieć, że Howerla przez długi czas stanowiła naturalną granicę.

Pierwsze samotne zimowe pokonanie Trasy Zakarpackiej przez Ukrainkę

14 lutego 2022 r. Alina Kosovska dokonała pierwszego zimowego przejścia w pojedynkę przez największą atrakcję ukraińskich Bieszczadów. Kilka dni później, ruszyła do walki o swój kraj.

Do 1772 roku roku przebiegała tam linia graniczna oddzielająca Koronę Królestwa Polskiego od Królestwa Węgier, a przed II wojną światową obszar ten był naturalną granicą polsko-czechosłowacką. Po aneksji Rusi Podkarpackiej góra była granicą polsko-węgierską, do 28 września 1939 roku (formalnie do 31 grudnia 1945 roku).

Na szlakach do dziś można natknąć się na dawne słupki graniczne.

Historia wejść na Howerlę

Pierwsze udokumentowane wejście na najwyższy szczyt Ukrainy jest datowane na 16 marca 1897 roku. Zdobywcą tej niewymagającej góry był Józef Schneider, pionier narciarstwa w Karpatach Wschodnich. Swoje wejście na szczyt opisał w pierwszym polskim podręczniku narciarstwa.

Wiele zimowych wejść zapisali na swoim koncie także bracia Tadeusz i Marian Smoluchowscy.

Wejście na Howerlę

Istnieje kilka szlaków prowadzących na szczyt, dzięki czemu w drodze powrotnej nie trzeba powtarzać trasy wejścia. Najczęściej wybierane są szlaki zielony i niebieski, ale bardziej wytrwali piechurzy mogą wybrać szlak żółty, który dalej przechodzi w czerwony.

Każdy rozpoczyna bieg przy bazie turystycznej Zaroślak. W 1881 roku stanęło tam schronisko o nazwie „Schronisko w Czarnych Górach pod Howerlą”. W 1909 roku budynek spłonął. Odbudowano go w 1912 roku, ale cztery lata później rozpętał się kolejny pożar. Kolejna odbudowa jest datowana na 1927 rok, jednak w czasie II wojny światowej schronisko kolejny raz zostało strawione przez ogień. Po 1970 roku władze ZSRR utworzyły tam bazę sportową, a obiekt przestał spełniać swoją pierwotną funkcję. Obecnie na miejscu znajdują się domki letniskowe, hotel, a w sezonie działają tam stoiska gastronomiczne i stragany z pamiątkami.

Dojazd do Zaroślaka

Do bazy turystycznej, będącej punktem wypadowym do dalszej wędrówki, bez problemu można dojechać samochodem. Wystarczy tylko uiścić opłatę za wjazd do Karpackiego Parku Narodowego. Wypada jednak wspomnieć, że droga prowadząca na parking pod Zaroślakiem jest w fatalnym stanie. Dla niżej zawieszonych pojazdów końcowy odcinek może okazać się zbyt dużym wyzwaniem, warto o tym pamiętać.

Punkt, w którym uiszcza się opłatę, jest zlokalizowany w miejscowości Zawojela. Przed wjazdem, strażnik spisuje numer rejestracyjny auta i liczbę podróżujących w nim osób. Udziela też ostrzeżenia o ewentualnych utrudnieniach i zagrożeniach, jakie można napotkać na szlakach (zimą szlak zielony często jest zamykany ze względu na zagrożenie lawinowe).

Szlak żółty i czerwony

Ścieżka oznaczona kolorem żółtym rozpoczyna się przy Zaroślaku i prowadzi w stronę Jeziora Niesamowitego. Polodowcowy zbiornik rozlewa się na wysokości 1750 m n.p.m. Do samego jeziora droga wiedzie gęstym lasem. Nie ma tam stromych podejść, ale też nie da się podziwiać górskich widoków. Na szczęście dalej szlak żółty zmienia się w czerwony i prowadzi granią masywu.

Po drodze na Howerlę trzeba zdobyć kilka wysokich szczytów. Pierwszym jest wznoszący się na 1933 m n.p.m. Turkuł. Dalej grzbiet prowadzi na wierzchołek Dancerza (1855 m n.p.m.). Kolejna góra to Pożyżewska (1822 m n.p.m.). Następny punkt na mapie to Breskuł (1911 m n.p.m.). Dalej szlak prowadzi prosto na szczyt Howerli.

Szlak zielony

Szlak oznaczony kolorem zielonym jest nieco dłuższy od niebieskiego, ale za to łagodniejszy. Początkowo obie trasy biegną jedną drogą. Początkowy odcinek wiedzie lasem świerkowym. Nie powinno to jednak nikogo zniechęcać, bo już po kilkunastu minutach gęste zarośla ustępują polanie. Stamtąd wychodzi się na niczym nieosłoniętą grań.

To nie scena z bajki - tak wygląda jedno z kijowskich osiedli

Comfort Town w Kijowie to przykład, jak można w ciekawy sposób odświeżyć radziecką architekturę. Jedni uważają, że budynki przypominają klocki Lego, a inni porównują kijowskie osiedle...

Pod Małą Howerlą (1762 m n.p.m.) niewymagające dotąd podejście staje się coraz bardziej strome. Za przedwierzchołkiem droga nieco wypłaszcza się, ale ostatni odcinek to kolejna stromizna. To jednak ostatni wysiłek bo stamtąd jest już niedaleko do szczytu. Wejście szlakiem niebieskim powinno zająć około dwie i pół godziny.

Szlak niebieski

Nieco krótszy, za to bardziej stromy i mniej widokowy szlak niebieski także przebiega północnym grzbietem Howerli. Ta trasa jest bardziej wymagająca, więc nadaje się dla osób z nieco lepszą kondycją. Droga omija Małą Howerlę, a w zamian prowadzi przez Plecze.

Na szczycie Howerli

Wierzchołek najwyższego szczytu Ukrainy jest płaski i rozległy, więc nawet przy dużym ruchu turystycznym nie jest tam ciasno. Stoi tam metalowy krzyż, na miejscu którego do 1991 roku stał słup z tablicą poświęconą pamięci czerwonoarmistów (zlikwidowany przez organizację społeczną „RUCH”). Ustawiono tam także kilka obelisków.

Nasz ekspert

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.