Opuszczone pałace w Polsce. Jakie kryją tajemnice?

W tym artykule:

1. Opuszczony pałac w Pruszkowie
2. Opuszczony pałac w Mokrzeszowie
3. Opuszczony pałac Sybilli w Szczodrem
4. Opuszczony pałac w Rząśniku
5. Opuszczony pałac Kępalskich w Woli Boglewskiej
6. Opuszczony pałac w Bratoszewicach

Na przestrzeni wieków na terenie Polski wybudowano kilka tysięcy pałaców, w których mieszkali książęta, arystokraci, a nawet bogaci mieszczanie. Zniszczenia wojenne, wywłaszczenia z czasów PRL-u czy brak zainteresowania ze strony właścicieli sprawiły, że część z nich popadła w ruinę. Dziś opuszczone pałace stanowią atrakcję przede wszystkim dla fotografów i wielbicieli mocnych wrażeń, którzy lubią scenerie rodem z horrorów.

Oto 6 najciekawszych opuszczonych pałaców z całej Polski, z którymi wiążą się niesamowite opowieści i legendy.

Opuszczony pałac w Pruszkowie

Znajdujący się w Pruszkowie pod Warszawą ceglany pałac został wybudowany w 1908 roku jako szpital dla robotników okolicznych Warsztatów Kolejowych. Latem 1915 roku został jednak zajęty przez rosyjskie wojska. Bolszewicka armia – jak to miała w zwyczaju – doszczętnie rozgrabiła budynek, a same Warsztaty Kolejowe wysadziły w powietrze.

W niepodległej Polsce w pałacu mieściła się szkoła powszechna zwana „Kolejówką”, której patronką została pod koniec lat 30. Maria Skłodowska-Curie. Podczas II wojny światowej budynek przejęli Niemcy, lecz zachowali funkcję oświatową placówki. Wyrzucili z pałacu polskich nauczycieli i uczniów, a następnie zapełnili go niemieckimi dziećmi ze szkoły ewangelickiej, dla których stworzyli internat. W okresie PRL-u w pruszkowskim pałacu mieściła się z kolei Szkoła Podstawowa nr 5, lecz tylko do 1974 r.

W latach 80. i 90. XX wieku pałac stanowił siedzibę schroniska turystycznego „Tramp”. Następnie przeszedł w ręce polsko-greckiej spółki i od tego czasu zaczął popadać w ruinę. Obecnie opuszczony pałac stanowi atrakcję dla miłośników filmów grozy i… miejsce spotkań satanistów. W jednym z pomieszczeń budynku można odnaleźć narysowany na podłodze pentagram, świece i łacińskie napisy, wskazujące na to, że pruszkowski pałac był miejscem odprawiania czarnych mszy.

Nawiedzone lasy w Polsce i na świecie. Jakie tajemnice skrywają?

Nawiedzone lasy wzbudzają spore zainteresowanie wśród turystów, których przyciągają mroczne miejsca na świecie. Nic dziwnego – tajemnicza aura lasów przyciąga poszukiwaczy przygód. Cz...

Opuszczony pałac w Mokrzeszowie

Pałac w Mokrzeszowie na Dolnym Śląsku wybudowano w latach 1860–1880 jako szpital Zakonu Kawalerów Maltańskich. Podczas I wojny światowej był lazaretem dla niemieckich lotników, a następnie pełnił funkcję sanatorium. W 1926 roku zakonnicy sprzedali budynek żydowskiemu przedsiębiorcy, lecz po dojściu Adolfa Hitlera do władzy w III Rzeszy przedsiębiorca musiał opuścić pałac. Wówczas zaczęła się najmroczniejsza karta w historii budynku. Pałac stanowił bowiem miejsce, w którym realizowana była hitlerowska polityka Lebensborn. Od 1938 r. działał tu Dom Matek, będący de facto „fabryką dzieci aryjskich”. Wyselekcjonowani Niemcy współżyli tu z kobietami, aby rodziły one potomków „czystej rasy niemieckiej”.

W latach 1945–1947 pałac był w posiadaniu sowieckich żołnierzy, którzy urządzili w nim koszary. W kolejnych latach znajdowały się tu m.in. Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Wincentego Witosa i Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Kadr Administracji Państwowej. W 1995 roku pojawiła się nadzieja na wielki remont budynku. Pałac przejęła niemiecka rodzina i planowała otwarcie w Mokrzeszowie luksusowego hotelu. Na obietnicach się jednak skończyło. Nowi właściciele zniknęli, a obiekt przejął świdnicki starosta, który na razie nie planuje jego renowacji.

Opuszczony pałac Sybilli w Szczodrem

Pałac w Szczodrem na Dolnym Śląsku powstał w latach 1685–1692 na polecenie księcia oleśnickiego Chrystiana Ulryka I z dynastii Wirtembergów. Była to letnia rezydencja drugiej żony księcia – Sybilli Marii von Sachsen-Merseburg. Stąd nazwa – pałac Sybilli. Syn pary Karol Fryderyk oddał go w dzierżawę, lecz dzierżawcy zupełnie zaniedbali budynek. W 1715 roku nie nadawał się on już do zamieszkania.

Pod koniec XVIII wieku posiadłość przejęli książęta z dynastii Welfów, którzy doprowadzili do restauracji pałacu i jego solidnej rozbudowy (m.in. o cztery boczne skrzydła i dwie wieże z kopułami). Do kolejnej przebudowy budynku w stylu gotyku angielskiego doszło w latach 1851–1857. Od tego czasu nazywano go „śląskim Windsorem”. W 1884 roku pałac przeszedł na własność dynastii Wettynów, której przedstawiciele zgromadzili bogatą kolekcję porcelany miśnieńskiej. Po śmierci ostatniego króla Saksonii Fryderyka Augusta III w 1932 roku, znaczna część pałacowego wyposażenia została zlicytowana lub przewieziona do innych posiadłości.

Opuszczone kościoły. Zbezczeszczone, zrujnowane i zapomniane świątynie w Polsce i w Europie

Zwiedzając Polskę i inne europejskie kraje, można trafić na opuszczone kościoły, które przez lata stopniowo popadają w ruinę. Nierzadko wiążą się z nimi niezwykłe historie i mroczne t...

Podczas II wojny światowej pałac Sybilli stanowił magazyn dla żołnierzy Wehrmachtu. W 1945 roku został podpalony. Częściowo zniszczony budynek przejął Urząd Bezpieczeństwa, który stworzył w nim ośrodek wypoczynkowy dla funkcjonariuszy UB. Od lat 50. do lat 80. XX wieku stopniowo rozbierano budynek. W 1990 roku jego pozostałości (skrzydło pałacu, oficyna, park i ogrodzenie) wpisano do rejestru zabytków. Od 2001 roku obiekt jest własnością osoby prywatnej, lecz nie zanosi się na to, by został odnowiony.

Opuszczony pałac w Rząśniku

Pałac w Rząśniku na Dolnym Śląsku budowany był ponad pół wieku. Prace budowlane rozpoczęto w 1734 roku, lecz zakończyły się one dopiero pod koniec XVIII wieku. Inicjatorem budowy był kupiec z Jeleniej Góry Johann Bernard Holzhausen, a za projekt odpowiadał wybitny architekt Martin Frantz. W 1830 roku pałac przeszedł w ręce Johanna Gottlieba Müllera, a następnie rodu Voglerów, którego własność stanowił aż do końca II wojny światowej. Już w XIX wieku pałac poddano pracom restauracyjnym, a u progu kolejnego stulecia przeprowadzono jego gruntowny remont.

Podczas II wojny światowej na terenie obiektu znajdowała się siedziba sądu polowego Wehrmachtu, który wydawał wyroki – głównie śmierci – na niemieckich dezerterach. Byli oni następnie chowani w grobach, które sami wykopywali sobie przed egzekucją. W czasach PRL-u pałac w Rząśniku stanowił miejsce zamieszkania pracowników PGR-u, a do pogarszającego się stanu budynku nie przywiązywano większej wagi. Poza drobnym remontem dachu na początku lat 60. XX wieku nie zrobiono nic, by uchronić go przed popadnięciem w ruinę.

Dzisiaj pałac w Rząśniku stanowi opuszczoną posiadłość, skrytą pośród bujnej roślinności. Choć od 2014 roku jest w posiadaniu prywatnego inwestora, nie zanosi się na to, by jego sytuacja prędko uległa poprawie.

Zdjęcia Titanica, jakich nigdy wcześniej nie widziano. Wideo w jakości 8K ujawniło niektóre tajemnice wraku

Na niespełna minutowym nagraniu filmowym widać dokładnie, jak wygląda wrak słynnego Titanica po 110 latach od zatonięcia. Na zdjęciach widać również pewien szczegół, którego nigdy wcze...

Opuszczony pałac Kępalskich w Woli Boglewskiej

Stosunkowo nowym miejscem na mapie opuszczonych pałaców jest pałac w Woli Boglewskiej na Mazowszu, w którym jeszcze do 2008 roku mieściła się szkoła podstawowa. Budynek został wybudowany ok. 1900 roku według projektu architekta Apoloniusza Pawła Nieniewskiego jako rezydencja rodu Kępalskich. W kolejnych latach zamieszkiwała tam spowinowacona z Kępalskimi rodzina Bęskich, a w latach 60. XX wieku pałac stanowił własność Stanisława Ucinka.

Po wojnie w budynku pojawili się nauczyciele i uczniowie, lecz od kilku lat pałac w Woli Boglewskiej stopniowo niszczeje i pogrąża się w ruinie. Upominała się o niego rodzina Bęskich, lecz jej starania o zwrot majątku zakończyły się niepowodzeniem. Miłośników opuszczonych miejsc przyciąga tu nie tylko pozostałe w obiekcie wyposażenie szkoły. Według legendy w pałacu w Woli Boglewskiej znajduje się skarb, który został zakopany w pałacowych ogrodach i do dziś czeka na odnalezienie.

Opuszczony pałac w Bratoszewicach

Położony we wsi Bratoszewice w województwie łódzkim dziś opuszczony pałac powstał w latach 1921–1922 według projektu cenionego architekta Juliusza Nagórskiego na zlecenie hrabiego Kazimierza Rzewuskiego. Rzewuski, na stałe mieszkający w Warszawie, chciał stworzyć dla siebie i swojej rodziny okazałą letnią rezydencję.

Podczas II wojny światowej Rzewuscy musieli opuścić pałac. Po wojnie został on przejęty przez władze i stworzono na jego terenie szkołę rolniczą. W latach 70. i 80. XX wieku mieszkali w nim i posiadali swoje biura pracownicy szkoły, lecz po pożarze w 1985 roku opuścili budynek i od tego czasu pałac zaczął coraz bardziej niszczeć.

Jeszcze kilka lat temu pałac w Bratoszewicach był chętnie fotografowany przez miłośników architektury i opuszczonych miejsc, których szczególną uwagę przykuwał znajdujący się wewnątrz obiektu stary zniszczony fortepian. Obecnie pałac znów jest w posiadaniu potomków rodziny Rzewuskich, którzy rozpoczęli renowację budynku i planują przywrócić go do dawnej świetności.

Źródła:

1. Kotecki Robert, Ruiny pałacu w Rząśniku – Mroczna tajemnica II wojny światowej, karkonoszego.pl,
2. Opuszczony Pałac Kępalskich w Woli Boglewskiej, thingstomakeanddo.pl,
3. Opuszczony pałac w Pruszkowie: Historia, informacje, intotheshadows.pl,
4. Skupin Weronika, Pałac Rzewuskich w Bratoszewicach – został fortepian, polskazachwyca.pl,
5. Skupin Weronika, Pałac Sybilli w Szczodrem – Śląski Windsor, który zniszczono z zimną krwią, polskazachwyca.pl,
6. Wesołowski Wojtek, Opuszczony „pałac” w Mokrzeszowie. Tajemnica nazistowskiego „Źródła życia”, gorskiewyrypy.pl

Nasz ekspert

Marek Teler

Dziennikarz, popularyzator historii, bloger. Absolwent Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego. Autor książek „Kobiety króla Kazimierza III Wielkiego", „Zapomniani artyści II Rzeczypospolitej", „Zagadka Iny Benity". „ AK-torzy kontra kolaboranci" (Nagroda Klio III stopnia w kategorii varsaviana) i „Upadły amant. Historia Igo Syma". Publikował na łamach magazynów „Focus Historia” i „Skarpa Warszawska” oraz na portalu historycznym Histmag.org.