Oradea to jedno z najpiękniejszych miast w Rumunii. Zachwyca wielokulturowością i wspaniałą architekturą

Spis treści:

1. Gdzie znajduje się Oradea?
2. Historia Oradei
3. Atrakcje Oradei
4. Ciekawostki o Oradei

O wyjątkowym charakterze Oradei zadecydowała jej burzliwa historia. Na przestrzeni wieków miasto przechodziło z rąk do rąk, raz znajdując się po stronie węgierskiej, a raz po stronie rumuńskiej. Dziś jest jednym z najlepiej rozwiniętych miast w Rumunii i prawdziwym tyglem kulturowym. Spacerując nastrojowymi uliczkami miasta nie sposób nie napawać się jego niezwykłą atmosferą.

Gdzie znajduje się Oradea?

Oardea, stolica historycznej krainy Kriszana, znajduje się w okręgu Bihor, w północno-zachodniej części Rumunii. Miasto rozciąga się nad malowniczym brzegiem rzeki Crișul Repede. Od granicy z Węgrami jest oddalone o 13 km, a od węgierskiego Eger – o około 200 km.

Historia Oradei

Tereny, na których dziś rozpościera się Oradea, były zamieszkane już w starożytności, najpierw przez Celtów, później przez Rzymian. Początków miasta należy jednak upatrywać w średniowieczu.

Rozkwit grodu

Miasto wyrosło wokół klasztoru i twierdzy, wzniesionej przez Władysława I Świętego, węgierskiego króla z dynastii Arpadów. W 1093 roku, z inicjatywy władcy, w Varadinum, bo taką nazwę nosiła wówczas Oradea, powstało biskupstwo. To wydarzenie znacząco przyspieszyło rozwój grodu, który szybko stał się jednym z najważniejszych ośrodków w Królestwie Węgier.

Mongolski najazd i upadek miasta

Czas dobrobytu nie trwał jednak zbyt długo. W 1241 roku miasto najechali Mongołowie. Kwitnący gród upadł. Minęło kilka stuleci, zanim odzyskał dawne znaczenie.

Rządy Habsburgów

W 1541 roku miasto znalazło się w granicach zależnego od Imperium Osmańskiego Wschodniego Królestwa Węgier, które 29 lat później zostało przekształcone w Księstwo Siedmiogrodu. W XVIII stuleciu weszło w skład dóbr należących do imperium Habsburgów. Wówczas Oradea zaczęła zyskiwać na znaczeniu.

Miasto doczekało się kompleksowej przebudowy, za którą odpowiadał Franz Anton Hillebrandt. Wiedeński architekt zaprojektował zespół barokowych zabudowań. Te, które przetrwały, dziś są jedną z najbardziej wyrazistych wizytówek miasta.

Oradea w granicach Rumunii

Gdy doszło do rozpadu Austro-Węgier, miasto znalazło się w granicach Rumunii, ale nie na długo. Oradea była zamieszkana przede wszystkim przez Węgrów, toteż po drugim arbitrażu wiedeńskim z powrotem trafiła w węgierskie ręce. W 1944 roku, po zdobyciu miasta przez czerwonoarmistów, ponownie znalazła się w rumuńskim posiadaniu, co zostało usankcjonowane trzy lata później.

Atrakcje Oradei

Oradea bez cienia wątpliwości jest miejscem niezwykłym. W wieloetnicznym mieście wyraźnie uwidaczniają się wpływy kilku kultur. Doskonale widać to w tamtejszej architekturze, w której barokowe budowle mieszają się z socjalistycznymi bryłami, będącymi skazą na ich tle. Należy jednak podkreślić, że Oradea to przede wszystkim miasto Art Nouveau.

Kolorowe kamienice z bogatą ornamentyką mają w sobie coś abstrakcyjnego, niemal surrealistycznego. Wydaje się, że nieregularne fasady manifestują swój sprzeciw wobec nudnych zasad symetrii. Nic dziwnego, że w rumuńskim mieście gościł nie kto inny, jak sam Salvador Dali.

Już sam spacer ulicami, wzdłuż których wyrastają niezwykłe budowle i miejska zieleń, jest niezwykłym doświadczeniem. Należy jednak wspomnieć, że rumuńskie miasto oferuje więcej atrakcji. Co zobaczyć w Oradei?

Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny

Miejscem, które koniecznie trzeba zobaczyć podczas wizyty w Oradei, jest największa katedra w Rumunii. Wybudowana w XVIII stuleciu, stanowi wspaniały przykład barokowej architektury sakralnej. Inspirowana rzymskim kościołem Najświętszego Imienia Jezus, cechuje się dość lekką w formie fasadą i mrocznym wnętrzem. Przed kościołem znajduje się pomnik króla Władysława I Świętego.

Katedra jest sercem kompleksu, w skład którego wchodzą także wspaniały park i pałac biskupów rzymskokatolickich. Piękny w swojej formie budynek mieści ponad sto pomieszczeń, a jego fasada jest upstrzona 365 oknami.

Kościoły w Oradei

Stwierdzenie, że Oradea jest rajem dla każdego miłośnika architektury sakralnej, w żadnym wypadku nie jest nadużyciem. W średniej wielkości mieście znajduje się ok. 100 kościołów różnych wyzwań. Każdy z nich jest miejscem kultu religijnego, ale także namacalnym świadectwem historii i wielokulturowego charakteru miasta.

Jednym z najciekawszych jest cerkiew p.w. Najświętszej Marii Panny. Jest dość konserwatywna w swojej formie. Nie zachwyca cebulastymi kopułami, mieniącymi się złotem. Zatem co w niej takiego ciekawego? Niewątpliwą atrakcją tej świątyni jest mechanizm odmierzający fazy Księżyca. Z tego względu cerkiew bywa nazywana „Księżycowym Kościołem”.

Cytadela

Średniowieczna cytadela powstała w XI wieku. Obecnie w budowli wzniesionej na planie pięciokąta znajduje się muzeum i Instytut Sztuk Pięknych. W pobliżu znajdują się liczne ścieżki spacerowe, prowadzące wzdłuż jezior i pagórków.

Teatr Miejski

Wybudowany w 1900 roku Teatr Miejski w Oradei (Regina Maria) zachwyca nie tylko repertuarem, na który składają się klasyczne dzieła i nowoczesne adaptacje. Budynek zaprojektowany przez słynne biuro projektowe Fellner & Helmer zachwyca wspaniałą, neobarokową fasadą i wnętrzem ociekającym kunsztownymi zdobieniami.

Pałac Czarnego Orła

Pałac Czarnego Orła to bez wątpienia jeden z najbardziej rozpoznawalnych zabytków Oradei. Zaprojektowany w stylu secesyjnym budynek zachwyca wspaniałą bryłą, pięknymi zdobieniami i kunsztownymi witrażami. Dziś ten koronny przykład architektury Art Nouveau mieści centrum handlowe z licznymi pubami, restauracjami i butikami. Organizowane są tam także wydarzenia kulturalne, przede wszystkim koncerty i wystawy.

Dom Darvasa-La Roche

Kolejną architektoniczną perełką Oradei jest Dom Darvasa-La Roche. Budynek zachwycający oryginalną, utrzymaną w stylu secesyjnym formą i pięknymi witrażami dziś jest siedzibą Muzeum Art Nouveau.

Calea Republicii

Ta ulica jest głównym ośrodkiem handlu i rozrywki w mieście. Przyciąga nie tylko nastrojowymi kawiarniami, cenionymi restauracjami i butikami, ale także niezwykle klimatyczną zabudową.

Bulwary

Bulwary nad rzeką Crișul Repede to miejsce o dwóch obliczach, gdzie bujna zieleń przeplata się z miejskimi zabudowaniami. Parkowa przyroda tworzy wspaniałą atmosferę, sprzyjającą odpoczynkowi i relaksowi, podobnie jak panująca wokół cisza.

Ciekawostki o Oradei

Na koniec zostawiliśmy kilka ciekawych informacji na temat jednego z najpiękniejszych miast w Rumunii.

• Jak głosi legenda, król Władysław wybudował klasztor, wokół którego powstała twierdza, na polecenie Matki Boskiej. Maryja podobno ukazała mu się we śnie.
• W 1461 roku w Oradei wyznaczono jeden z najstarszych w Europie południków zerowych. Dokonał tego Johannes Muller, austriacki astronom, który opracował tablice astronomiczne „Tabula Varadiensis”. Korzystali z nich między innymi Krzysztof Kolumb i Amerigo Vespucci, na ich podstawie wyznaczając kurs do Nowego Świata, a Johannes Kepler i Tycho Brache używali ich do obserwacji astronomicznych.
• Monumentalne organy, które rozbrzmiewają w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, były podarunkiem od samej cesarzowej Marii Teresy.
• Telefony dotarły do Oradei w XX wieku. Pod względem długości linii, miasto przebiło Budapeszt.
• XX wiek był w Oradei czasem inwestycji budowlanych. Za większość odpowiedzialni byli żydowscy kupcy. Żeby sfinansować swoje przedsięwzięcia, założyli własny bank. Budulec pozyskiwali z własnego kamieniołomu.
• Oradea jest znana między innymi z kompleksów basenów termalnych. W tamtejszych uzdrowiskach gościło wiele znakomitych osobistości. W tym miejscu należy wskazać między innymi na Salvadora Dalego i Chrlesa de Gaulle'a.
• Nazwa „Crișul Repede” oznacza „Szybki Keresz”. W Oradei nabiera ona nieco ironicznego wydźwięku, bo rzeka przepływa przez miasto wyjątkowo leniwym nurtem.