Rudawski Park Krajobrazowy to jeden z największych skarbów Dolnego Śląska. Te góry trzeba zobaczyć!

W tym artykule:

1. Gdzie znajduje się Rudawski Park Krajobrazowy?
2. Charakterystyka Rudawskiego Parku Krajobrazowego
3. Ochrona przyrody w Rudawskim Parku Krajobrazowym
4. Fauna i flora Rudawskiego Parku Krajobrazowego
5. Co warto zobaczyć w Rudawskim Parku Krajobrazowym?

Gdy mowa o górskich atrakcjach Dolnego Śląska, wielu osobom w pierwszej kolejności na myśl przychodzą Karkonosze. O ile nie sposób nie zgodzić się, że najwyższe pasmo Sudetów to idealne miejsce na pieszą wędrówkę, to nie należy zapominać, że wiele atrakcji oferuje także Rudawski Park Krajobrazowy. Obszar położony na pograniczu łańcucha Sudetów Środkowych i Zachodnich to istna gratka dla miłośników wspaniałych widoków, zachwycającej przyrody i obiektów o wartości historycznej.

Gdzie znajduje się Rudawski Park Krajobrazowy?

Rudawski Park Krajobrazowy został utworzony w 1989 roku, czyli w tym samym, w którym powołano Wigierski Park Narodowy. Znajduje się w południowej części województwa dolnośląskiego, na terenie pięciu gmin (Bolków, Janowice Wielkie, Kamienna Góra, Marciszów i Mysłakowice) i trzech nadleśnictw („Śnieżki”, Kamiennej Góry i Nadleśnictwa Jawor).

Swoim zasięgiem obejmuje malowniczy masyw Rudaw Janowickich z Górami Sokolimi i Wzgórzami Karpnickimi, a także Góry Ołowiane (grzbiet górski zaliczany do Gór Kaczawskich) i Góry Lisie (południowo-zachodni fragment Kotliny Marciszowskiej).

Charakterystyka Rudawskiego Parku Krajobrazowego

Rudawski Park Krajobrazowy został powołany w celu ochrony górskich i rzecznych geokompleksów przyrodniczych. Na jego obszarze można podziwiać wiele fantazyjnych form skalnych (granitowych, gnejsowych, zieleńcowych, amfibolitowych i zlepieńcowych, a także rozległe obszary łąkowe. W obszarze parku znajduje się przełom rzeki Bóbr.

Rezerwat Stawy Milickie to klejnot Dolnego Śląska. Tu można zaznać świętego spokoju

Ten rezerwat ma powierzchnię sporo ponad 5 tys. ha. Stawy Milickie zachwycają bogactwem dzikiej przyrody.

Powierzchnia Rudawskiego Parku Krajobrazowego

Rudawski Park Krajobrazowy rozciąga się na obszarze 15705 ha, czyli czyli na niemal dwukrotnie większej od zajmowanej przez Roztoczański Park Narodowy. Z kolei otulina parku mierzy 6600 ha. Ponad połowę jego terenu (dokładnie 8884 ha) pokrywają lasy.

Ochrona przyrody w Rudawskim Parku Krajobrazowym

Na terenie parku nie wyznaczono rezerwatów przyrody. Jednak mówiąc o ochronie tamtejszej flory i fauny, należy wspomnieć o specjalnych obszarach ochrony siedlisk. Status ten został nadany (w ramach programu Natura 2000) czterem terenom. wspomniane obszary to:

• „Góry i Pogórze Kaczawskie” (PLH020037),
• „Rudawy Janowickie” (PLH020011),
• „Stawy Karpnickie” (PLH020075),
• „Trzcińskie Mokradła” (PLH020105).

Trzeba też wspomnieć o stanowisku dokumentacyjnym „Sztolnia Wapienna w Ciechanowicach”, zlokalizowanym na terenie Gór Ołowianych (w północnej części parku). Ustanowiono je w celu ochrony dawnego wyrobiska w żyle kwarcowej, które dziś jest ostoją dla rzadkich gatunków grzybów i zimujących nietoperzy.

Fauna i flora Rudawskiego Parku Krajobrazowego

Rudawski Park Krajobrazowy zachwyca mnogością gatunkową kręgowców. Na tym jednak nie kończą się przyrodnicze walory tego niezwykłego miejsca. Trzeba bowiem wspomnieć, że największym skarbem parku jest jego szata roślinna.

Zwierzęta w Rudawskim Parku Krajobrazowym

Na obszarze parku i otuliny stwierdzono występowanie 203 gatunków kręgowców. Aż 63 proc. tej liczny stanowią ptaki. Awifauna parku jest reprezentowana przez 127 gatunków. Ssaki, reprezentowane przez 43 gatunki, stanowią 21 proc. fauny parku, ryby (16 gatunków) – 8 proc., płazy (10 gatunków) – 5 proc., gady (5 gatunków) – 3 proc., natomiast kręgouste (1 gatunek) – 0,5 proc.

W tej okazałej gromadzie można spotkać wiele rzadkich i/lub chronionych zwierząt, takich jak:

• minóg strumieniowy,
• salamandra plamista,
• traszka grzebieniasta,
• głowacz białopłetwy,
• bocian czarny
• sokół wędrowny.

Rośliny w Rudawskim Parku Krajobrazowym

We florze parku wyróżnia się 390 gatunków roślin naczyniowych, z czego 54 podlega ochronie. 8884 ha obszaru pokrywają lasy, ale o florystycznym bogactwie tego obszaru stanowią przede wszystkim ekosystemy nieleśne, wśród których należy wymienić:

• zbiorowiska naskalne,
• zbiorowiska źródliskowe,
• zbiorowiska szuwarowe,
• zbiorowiska zrębów,
• zbiorowiska terenów ruderalnych,
• zbiorowiska pól uprawnych,
• zbiorowiska łąkowe,
• zbiorowiska pastwiskowe.

Oprócz wyżej wymienionych w parku wyróżniają się także zbiorowiska ziołorośli, ciepłolubne okrajkowe, ubogich muraw bliźniczkowych i torfowiskowe. Do najszerzej rozpowszechnionych należą tereny łąkowe i pastwiskowe, o charakterze antropogenicznym i półnaturalnym. To właśnie one charakteryzują się najbardziej zróżnicowaną szatą roślinną.

Gdzie szukać najciekawszych zbiorowisk łąkowych?

Jeden z największych kompleksów łąkowych jest zlokalizowany powyżej Hali Krzyżowej, na wysokości ok. 700 m n.p.m. Na interesujące tereny można natrafić też w okolicach Ogorzelca, Raszowa, Rędzin i Pisarzowic.

Rzadkie rośliny na terenie parku

Różnorodność florystyczna Rudawskiego Parku Krajobrazowego jest imponująca. Najrzadsze i najciekawsze gatunki, na które można się tam natknąć, to między innymi:

• dziewięciornik błotny,
• żywiec dziewięciolistny,
• kruszczyk błotny,
• turzyca Davalla,
• świbka błotna,
• storczyk bzowy,
• zanokcica serpentynowa.

Lasy Rudawskiego Parku Krajobrazowego

Pierwotnie obszar zajmowany przez park porastały rozległe kompleksy leśne z dominacją jodły i buka. Dziś niewiele już zostało z dawnej szaty leśnej. W XVI i XVII wieku na terenie Rudaw nastąpił rozwój górnictwa i hutnictwa. Naturalne lasy zostały wytrzebione i zastąpione nasadzeniami świerkowymi. To właśnie świerk ma obecnie największy udział w drzewostanie parku. Za nim plasują się m.in. brzozy, buki, modrzewie, sosny, jawory i jesiony.

Co warto zobaczyć w Rudawskim Parku Krajobrazowym?

Rudawski Park Krajobrazowy jest idealnym miejscem do uprawiania pieszej turystyki. Na jego obszarze wytyczono ponad 150 km szlaków turystycznych. Miłośnicy hikingu powinni wybrać się na wierzchołek Skalnika. Mierząca 945 m n.p.m. góra jest najwyższym szczytem Rudaw Janowickich. Co prawda kopuła szczytowa jest zalesiona, więc o pięknych widokach można zapomnieć, ale sama wycieczka stanowi niemałą atrakcję. Wspaniałą panoramę Sudetów można jednak podziwiać z platformy widokowej na Ostrej Małej, która jest uznawana za drugi wierzchołek Skalnika.

Dolny Śląsk na weekend. Propozycje z całego regionu dla każdego

Dolny Śląsk przez wielu uznawany jest za najpiękniejszy region w Polsce. Nieprzypadkowo, w tej części kraju na turystów czeka masa atrakcji i ciekawych miejsc do zwiedzenia.

Wspaniała przyroda i górskie szczyty bez wątpienia są największym bogactwem parku. Największym, ale nie jedynym. Poniżej wymieniamy kilka najciekawszych atrakcji, którymi warto się zainteresować.

Kolorowe jeziorka

Słynne cztery stawy – Żółte, Purpurowe, Błękitne i Zielone Jeziorko – u podnóża Wielkiej Kopy warto uczynić obowiązkowym punktem wycieczki. Powstały w miejscu, w którym do 1925 roku działała kopalnia pirytu. Niezwykłe kolory wody wynikają ze składu chemicznego podłoża.

Zamek Bolczów

Dobrze zachowane ruiny XIV-wiecznego zamku znajdują się w Janowicach Wielkich, w odległości ok. 15 km od Jeleniej Góry. Twierdza, której integralną częścią są dwie granitowe skały, wielokrotnie zmieniała właścicieli i podlegała licznym przebudowom. Upadła w czasie potopu szwedzkiego. Od tamtego czasu pozostaje ruiną.

Formacje skalne

Na szczycie Lwiej Góry znajduje się wspaniała formacja, tworząca niewielkie skalne miasteczko. Wśród skał o wysokości przekraczającej 20 m nie brakuje wąskich przejść, skalnych półek, iglic i filarów. Znajduje się tam także punkt widokowy.

Inna ciekawa formacja to Skalny Most. Znajduje się przy trasie łączącej zamek Bolczów ze Starościńskimi Skałami. Ponad 20-metrowa skała przedzielona głębokim pęknięciem prezentuje się fantastycznie. Nic dziwnego, że jest jednym z najchętniej fotografowanych obiektów w parku.

Pałac w Ciechanowicach

Zabytkowy pałac został wybudowany w XVI wieku, jako renesansowy dwór. W XVIII stuleciu doczekał się przebudowy na styl barokowy. Od 1970 roku mieścił się w nim dom dziecka. Następnie budynek zaadaptowano na szkołę. W 2008 roku został sprzedany i wyremontowany. W trakcie prac na jego ścianach odkryto wspaniałe XVI-wieczne freski.

Nasz ekspert

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.