Skopje wzbudza skrajne emocje. Dlaczego jedni je kochają, a inni uznają za kiczowate? [PRZEWODNIK]

W tym artykule:

1. Historia Skopje
2. Atrakcje i zabytki Skopje
3. Zwiedzanie Skopje
4. Kiedy jechać do Skopje i na ile?
5. Skopje - ciekawostki
6. Okoliczne atrakcje Skopje

Nazwa Skopje jest dość niejednoznaczna. Przyjmuje się, że ma ona związek z greckimi posterunkami wojskowymi, jednak niektórzy historycy i językoznawcy są zdania, że słowo to wywodzi się z mowy Pajonów, gdzie oznacza "dom". Zamieszanie związane z nazwą stolicy Macedonii Północnej idealnie pasuje do jej charakteru. Trudno bowiem pozbyć się wrażenia, chaos to określenie najtrafniej charakteryzujące styl Skopje. Nie można jednak stwierdzić, że nie ma w tym pewnego uroku, ale po kolei.

Historia Skopje

Początki osadnictwa na terenach dzisiejszego Skopje sięgają 4000 lat p.n.e. Pozostałości po pierwszej osadzie zostały odnalezione w miejscu, w którym dziś możemy podziwiać słynną twierdzę. Ślady kolejnej osady, pochodzące z epoki brązu, odkryto w okolicy wzgórza Zajčev Rid, nad brzegiem rzeki Wardar.

Gdy okres panowania Pajonów dobiegł końca, tamtejsze ziemie przejęli Dardanowie, a następnie - Rzymianie. W czasach cesarskich, na terenie Skopje stacjonowały rzymskie legiony. To pociągnęło za sobą dynamiczny rozwój miasta, gdzie zlokalizowano wiele obiektów użyteczności publicznej. Czasy świetności trwały aż od VI wieku. W tamtym czasie miasto uległo zniszczeniu w następstwie najazdów barbarzyńskich plemion i trzęsienia ziemi, a cesarz Justynian nakazał jego porzucenie i przeniesienie kluczowych obiektów w okolice, gdzie dziś wznosi się twierdza.

Kolejne stulecia upływały pod znakiem zmiany władzy, ale dopiero panowanie Serbów przyniosło intensywny rozwój. Jeszcze większą świetność zapewniły miastu rządy osmańskie - w XVII wieku mieszkało tam kilkadziesiąt tysięcy osób.

Upadek miasta datowany jest na rok 1689, kiedy do Skopje wkroczyły wojska Austriackie. Powstanie stłumiono, ale doszczętnie spalone miasto, dodatkowo nękane epidemią cholery, straciło na znaczeniu. Ożywienie nastąpiło dopiero w XIX wieku.

W 1963 roku miasto nawiedziło kolejne wielkie trzęsienie ziemi, które zniszczyło aż 75 proc. jego powierzchni. Życie straciło wówczas ponad tysiąc osób. Usuwanie skutków katastrofy trwało wiele dziesięcioleci, a niektóre są widoczne do dziś. W 1991 roku miasto zostało ogłoszone stolicą Republiki Macedonii.

Atrakcje i zabytki Skopje

Skopje przeważnie oceniane jest przez pryzmat centralnej części miasta - dzielnicy pomników i budynków utrzymanych w antycznej stylistyce, które miejscami kontrastują z socjalistycznymi okazami architektury brutalistycznej. To efekt programu "Skopje 2014", który zakładał przywrócenie miastu jego dawnego blasku. Czy architektoniczny miszmasz może się podobać? To każdy musi ocenić we własnym zakresie, jednak stolicy Macedonii Północnej nie można oceniać wyłącznie przez pryzmat przebudowanego centrum, bo znajdziemy tam wiele innych interesujących obiektów. Bałkany to fascynujący region, a Skopje nie stanowi tu wyjątku.

Twierdza

W miejscu, gdzie wznosi się twierdza, rozpoczęła się historia osadnictwa na tych ziemiach. Obiekt powstał w czasach panowania cesarza Justyniana. Później był wielokrotnie przebudowywany. Największa modernizacja miała miejsce w czasach osmańskich. Wielkie trzęsienie ziemi doprowadziło do istotnego uszkodzenia zabytku. Zniszczeń nie usunięto do dziś.

Kamienny Most

Łączący starą i nową część miasta most, który możemy dziś podziwiać, pochodzi z czasów osmańskich. Oprócz roli łącznika, obiekt pełnił też funkcję miejsca, w którym wykonywano egzekucje.

Stara Čaršija

Stary Bazar skupia wszystkie najważniejsze budowle z czasów osmańskich. Warto więc odwiedzić to miejsce, nie tylko po to, by zrobić zakupy. Spore wrażenie robię dwie zachowane łaźnie tureckie i trzy karawanseraje - Kapan An, Suli An i Kurshumli An.

Dom Pamięci Matki Teresy

Prawdziwy dom Matki Teresy nie przetrwał trzęsienia ziemi. Obiekt, który możemy zwiedzić, to muzeum wybudowane w 2009 roku. Budynek stanowi połączenie stylu nowoczesnego i tradycyjnej architektury macedońskiej.

Cerkiew Wniebowstąpienia Jezusa

To jeden z najcenniejszych zabytków w mieście. Sam budynek nie jest specjalnie okazały. Jego wnętrze skrywa natomiast wspaniałe ikony i ikonostas z kunsztownymi rzeźbieniami.

Zwiedzanie Skopje

Skopje to dość duże miasto, a poszczególne atrakcje są od siebie oddalone. Należy jednak podkreślić, że do każdej części stolicy Macedonii dotrzemy autobusem - komunikacji publicznej lub przewozem prywatnym. Można też zdecydować się na taksówki, które z pewnością nie nadwyrężą naszego budżetu.

Osoby chcące zwiedzać Skopje samochodem muszą pamiętać, że tamtejsze uliczki tworzą istny labirynt. Łatwo się zgubić, tym bardziej, że na ulicach panuje spore zamieszanie. GPS z dobrą mapą jest zatem podstawą.

Kiedy jechać do Skopje i na ile?

Wiele osób decyduje się na wycieczkę do Skopje w sezonie letnim. Zwiedzanie nie jest wówczas zbyt łatwe - z nieba leje się żar, a wszechobecny beton potęguje wrażenie gorąca. Jeżeli liczymy nie na upał, a na przyjemne ciepło, do stolicy Macedonii Północnej warto wybrać się w maju lub we wrześniu.

Skopje nie jest destynacją, w której zatrzymujemy się na dłużej. To raczej miejsce idealne na "city break". Nie można jednak powiedzieć, że w jeden dzień uda się poznać wszystkie jego atrakcje. 2-3 dni to absolutne minimum, tym bardziej, że ciekawe obiekty architektoniczne to nie wszystko, co miasto ma do zaoferowania.

Skopje - ciekawostki

W Skopje urodziła się Matka Teresa z Kalkuty.

Skopje to niezwykle tolerancyjne miasto. Tuż obok siebie współistnieją wyznawcy chrześcijaństwa w odmianie prawosławnej oraz wschodniego islamu.

W 2010 roku wprowadzono program "Skopje 2014", który miał przywrócić dawny styl zniszczonemu przez trzęsienie ziemi miastu.

Do 2008 roku, w mieście działał tylko jeden hostel. Obecnie baza noclegowa jest znacznie bardziej rozbudowana.

W Skopje, jak i w całej Macedonii, obowiązuje zakaz fotografowania budynków rządowych.

Okoliczne atrakcje Skopje

Poszukując ciekawych atrakcji, warto odwiedzić bliskie okolice miasta.

Kanion Matka

Tuż za miastem znajduje się piękny kanion z malowniczym jeziorem. Znajdziemy tam głębokie jaskinie i kilka wspaniałych zabytków architektury sakralnej. Tuż przy jeziorze mieści się restauracja z obszernym tarasem.

Rekonstrukcja osady Tumba Madżarki

Na przedmieściach Skopje mieści się interesująca wystawa. Przyjezdni mogą podziwiać rekonstrukcję neolitycznej osady Tumba Madżarki. Sama wystawa nie jest zbyt okazała, ale robi spore wrażenie.