Stobrawski Park Krajobrazowy to perła Opolszczyzny. Ma szczególną wartość przyrodniczą i kulturową

Spis treści:

1. Gdzie znajduje się Stobrawski Park Krajobrazowy?
2. Charakterystyka Stobrawskiego Parku Krajobrazowego
3. Przyroda Stobrawskiego Parku Krajobrazowego
4. Co warto zobaczyć w Stobrawskim Parku Krajobrazowym?

Najstarszy PK w Polsce – Suwalski Park Krajobrazowy – powstał 12 stycznia 1976 roku. Pierwszy tego typu obszar ochrony przyrody w województwie opolskim wyznaczono dopiero 12 lat później. Mowa o Parku Krajobrazowym „Góra św. Anny”. Stobrawski Park Krajobrazowy jest jednym z trzech parków krajobrazowych, których obszar w całości rozciąga się na terenie samorządu opolskiego. Został utworzony 28 września 1999 roku. Mówimy tu zatem o jednym z najmłodszych obszarów ochrony przyrody w kraju.

Gdzie znajduje się Stobrawski Park Krajobrazowy?

Stobrawski Park Krajobrazowy swoimi granicami obejmuje północną część województwa opolskiego. Znajduje się w dorzeczu Stobrawy, Budkowiczanki, Bogacicy, Brynicy i Smortawy. Jego południową granicę wyznaczają Odra i Nysa Kłodzka. Swoim zasięgiem obejmuje gminy:

• Dobrzeń Wielki,
• Dąbrowa,
• Kluczbork,
• Laskowice Wielkie,
• Lewin Brzeski,
• Lubsza,
• Łubniany,
• Murów,
• Pokój,
• Popielów,
• Świerczów,
• Wołczyn.

Charakterystyka Stobrawskiego Parku Krajobrazowego

Lwią część parku, bo aż 80 proc. jego powierzchni, porastają bory sosnowe, dla których doskonałe warunki stwarzają tamtejsze wydmy. Lasy liściaste występują przede wszystkim w dolinach rzek.

Najcenniejsze przyrodniczo obszary Stobrawskiego Parku Krajobrazowego znajdują się przy jego południowej granicy, wzdłuż Odry i Nysy Kłodzkiej. Mowa o lasach łęgowych i grądowych, podmokłych łąkach i starorzeczach obficie porośniętych roślinnością wodną i bagienną. Tereny te są ostoją wielu rzadkich gatunków zwierząt. Krajobraz pozostałych dolin rzecznych jest zdominowany przez kępy krzewów, zadrzewienia, łąki, pola uprawne, kanały melioracyjne i stawy hodowlane.

Powierzchnia Stobrawskiego Parku Krajobrazowego

Stobrawski Park Krajobrazowy należy do największych tego typu obszarów w Polsce. Rozciąga się na powierzchni 52636 ha. Dla porównania, zlokalizowany w województwie mazowieckim Chojnowski Park Krajobrazowy zajmuje obszar 6796 ha, a Załęczański Park Krajobrazowy, jeden z najbardziej malowniczych obszarów województwa łódzkiego, swoimi granicami obejmuje obszar o powierzchni 14750 ha.

Rezerwaty przyrody w Stobrawskim Parku Krajobrazowym

Na obszarze parku wyznaczono cztery rezerwaty przyrody:

• „Barucice” – leśny rezerwat przyrody na terenie gminy Lubsza, drugi pod względem wielkości obszar chroniony w województwie opolskim. Został utworzony w celu ochrony grądowych i łęgowych zbiorowisk leśnych;
• „Leśna Woda” – leśny rezerwat przyrody w gminie Lubsza, zlokalizowany prze granicy z województwem dolnośląskim. Chroni naturalny starodrzew lasu mieszanego z dużym udziałem modrzewia europejskiego i buka;
• „Lubsza” – leśny rezerwat przyrody w gminie Lubsza, zlokalizowany przy drodze do Rogalic. Jego zadaniem jest zachowanie pozostałości naturalnego lasu mieszanego z udziałem dębu i buka;
• „Rogalice” – rezerwat przyrody w gminie Lubsza, zlokalizowany na północny wschód od wsi Rogalice. Utworzony w celu zachowania naturalnego drzewostanu olszy czarnej.

Do 2010 roku na terenie parku istniał piąty rezerwat, „Śmiechowice”.

Przyroda Stobrawskiego Parku Krajobrazowego

Pod względem przyrodniczym, Stobrawski Park Krajobrazowy jest niezwykle cennym obszarem. Stwierdzono tam występowanie ponad 60 gatunków roślin objętych ochroną, z czego kilkanaście znajduje się na „Polskiej czerwonej liście”. Na tle innych cennych przyrodniczo obszarów woj. opolskiego park wyróżnia się także pod względem różnorodności fauny. Około 250 występujących tam gatunków podlega prawnej ochronie.

Flora parku

W parku zidentyfikowano ponad 1000 stanowisk roślin rzadkich i chronionych, a każdego roku odnajdywane są nowe. Gatunki podlegające ochronie ścisłej to między innymi:

• fiołek mokradłowy,
• długosz królewski,
• kruszczyk siny,
• kotewka orzech wodny,
• lilia złotogłów,
• lindernia mułowa,
• rosiczka okrągłolistna.

Nie brakuje tam także gatunków objętych ochroną częściową. Należą do nich:

• bobrek trójlistkowy,
• centuria pospolita,
• czosnek kątowy,
• czosnek niedźwiedzi,
• dzięgiel litwor,
• kruszczyk szerokolistny,
• naparstnica zwyczajna,
• wawrzynek wilczełyko.

Fauna parku

O bogactwie fauny parku decyduje pokrywa leśna, która składa się nie tylko z borów sosnowych, ale także z lasów liściastych. W parkowej awifaunie wyróżniają się gatunki, które w wielu miejscach stają się coraz rzadsze. Należą do nich kania czarna i ruda, bielik, orlik krzykliwy, muchołówka mała i białoszyja.

Bogato reprezentowana jest też gromada ssaków. Tamtejsze zbiorowiska leśne są domem jeleni szlachetnych, saren, łosi, dzików i lisów, a od pewnego czasu coraz bardziej zadomawiają się tam także wilki. Nie brakuje tam siedlisk nietoperzy, między innymi nocka dużego, mopka, borowca wielkiego, mroczka późnego i karlika malutkiego.

Nad rzekami można spotkać bobra i wydrę. Prawdziwym skarbem parku jest koszatka, gatunek występujący niemal wyłącznie w lasach Sudetów i Karpat i w puszczach północno-wschodniej Polski.

Co warto zobaczyć w Stobrawskim Parku Krajobrazowym?

Teren parku jest dobrze przygotowany na przyjęcie turystów. Nie brakuje tam pieszych ścieżek, ale świetnie rozwinięta jest także sieć szlaków rowerowych, którymi można dotrzeć do najbardziej malowniczych zakątków i największych atrakcji tego miejsca. Wśród nich należy wymienić miejsca i obiekty takie jak:

• wydmy – charakterystycznym elementem tamtejszego krajobrazu są piaszczyste wydmy, a najwyższe znajdują się w Kosowcach. Niektóre osiągają nawet 30 metrów;
• huta w Zagwiździu – huta żelaza w Zagwiździu, nazywana Hutą Kluczborską, powstała w XVIII wieku, z polecenia Fryderyka II. Rozbudowywana w kolejnych latach, z czasem stała się największym tego typu obiektem w okolicy;
• ogród botaniczny w Zagwiździu – powstał w latach 20. ubiegłego wieku przy tamtejszej parafii. Inicjatorem założenia pięknego ogrodu był ks. Franciszek Ogórek;
• park w Pokoju – założony w drugiej połowie XVIII stulecia, z inicjatywy księcia Carla Christiana Erdmanna von Wurtemberga. Park podzielony na trzy części (angielską, krajobrazową i francuską) powstał przy pałacu, który niestety nie przetrwał do dziś;
• zamek w Karłowicach – wzniesiony w połowie XIV wieku przez ród Tschammer, jest jednym z najlepiej zachowanych gotyckich zamków na Opolszczyźnie.

Nasz autor

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.