Tu słońca ci nie zabraknie. Mini-przewodnik po Sycylii – Wyspie Słońca
Sycylia to największa wyspa na Morzu Śródziemnym, od dawna przyciągająca i fascynująca turystów z całego świata. Zachwyca wyjątkowymi krajobrazami i niezwykłą architekturą. Dodatkowym atutem tego miejsca jest klimat, dzięki któremu mieszkańcy cieszyć się mogą dawką trzystu słonecznych dni w ciągu roku – to najwięcej godzin w porównaniu do reszty Europy. Właśnie dlatego przez niektórych Sycylia określana jest mianem Wyspy Słońca, a odwiedzać ją można właściwie o każdej porze roku.
Warto poznać kilka geograficznych faktów o miejscu, jakim jest Sycylia: powierzchnia wyspy w większej części to tereny wyżynne i góry, nad którymi wznosi się Etna - jeden z największych na świecie wulkanów. Wybrzeże to ponad 3000 km piaszczystych plaż, malowniczych zatok i skał. Od wielu dziesięcioleci Sycylia zachwyca różnorodnością kulturową, która uwidoczniona jest również w architekturze. Sporym zainteresowaniem turystów cieszą się przysmaki lokalnej kuchni.
Historia Sycylii
W przypadku miejsca, jakim jest Sycylia, historia tych terenów i mieszkańców już od czasów antycznych była niezwykle burzliwa. Prawdopodobnie od drugiej połowy XVIII wieku p.n.e. wyspa należała do tak zwanej Wielkiej Grecji, czyli grupy greckich kolonii ulokowanych na terenie dzisiejszych południowych Włoch. Pierwsza osada znajdowała się w miejscu dzisiejszego miasta Giardini Naxos, na co wskazują ruiny. W sumie takich kolonii na terenie Sycylii Grecy założyli kilkanaście.
W drugiej połowie III wieku p.n.e. - na skutek poparcia przez część wysp Republiki w trakcie I wojny punickiej - na Sycylii pojawili się Rzymianie. Ich obecność przełożyła się na zintensyfikowany rozwój miast. Pojawiły się amfiteatry, akwedukty, rozwinięta została znacząco pozostawiona przez Greków infrastruktura. W tym okresie w architekturze silne piętno odcisnęły wpływy arabskie. W kolejnych latach wyspa trafiała w ręce Wandalów, Arabów, Normanów. Przedstawiciel tych ostatnich, Roger II został pierwszym królem Sycylii. Po śmierci ostatniego z normańskich władców w drugiej połowie XII wieku władanie nad Sycylią przejął papież. Później tereny te przechodziły z rąk do rąk, by ostatecznie o ich włączeniu do Włoch zadecydował plebiscyt z 1861 roku.
Co warto zobaczyć na Sycylii?
Większość osób nie ma kłopotu z odpowiedzią na pytanie, gdzie jest Sycylia. Położona jest ona na południe od Półwyspu Apenińskiego i oddzielona od niego Cieśniną Mesyńską. Lot z Polski zajmuje niecałe 3 godziny.
Co zwiedzać na Sycylii? Pod względem turystycznym i logistycznym najprościej jest podzielić te tereny na część wschodnią oraz zachodnią, bo to właśnie na tych krańcach ulokowane są największe skupiska atrakcji. Północ i południe Sycylii to przede wszystkim plaże oraz kurorty.
Sycylia zachodnia
Wiele ciekawych miejsc oferuje zachodnia Sycylia: stolica wyspy, czyli Palermo, urokliwe Trapani czy słynące z ruin świątyń Agrigento - oto najważniejsze z punktów na turystycznej mapie regionu.
Palermo to miasto pełne kontrastów. Przez dziesięciolecia znajdowało się pod wpływem lokalnej mafii. Do tej pory jest bardzo niejednorodne. W mieście i jego okolicach znajduje się wiele zabytków, z których znaczna część wpisana została na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO jako przykład łączenia wpływów zachodnich, arabskich oraz bizantyjskich. Na uwagę zasługują między innymi:
- Pałac Królewski i Kaplica Palatyńska, czyli arcydzieła architektury normańskiej. Szczególnie zachwycająca jest kaplica w całości pokryta pięknymi mozaikami,
- Pałac La Zisa ulokowany poza historycznymi murami miejskimi,
- Katedra, której największą atrakcją jest możliwość spacerowania po dachu,
- Kościół San Giovanni degli Eremiti - świątynia z VI wieku, którą najpierw przemianowano na meczet, a później ponownie przekształcono na kościół chrześcijański,
- Ponte dell'Ammiraglio - XII-wieczny most kamienny, stojący samodzielnie. Przed II wojną światową zmieniono nurt przepływającej tędy rzeki,
- Katakumby Kapucynów, w których pochowano ponad 8000 zabalsamowanych ciał.
Na liście UNESCO figuruje także katedra z Monreale w prowincji Palermo. Jej wnętrze w całości ozdobione jest mozaikami w odcieniach złota. Zachodnia Sycylia to również najpopularniejsze i najbardziej imponujące stanowisko archeologiczne na wyspie. Mowa o Dolinie Świątyń (Valle dei Templi) znajdującej się na obrzeżach miasta Agrigento. To obszerny teren, po którym można spacerować w otoczeniu ruin siedmiu starożytnych świątyń. Nie są one, niestety, dobrze zachowane. Ciekawa jest również skalna formacja znana jako Schody Tureckie nieopodal Agrigento.
Pod uwagę warto wziąć Trapani - miasto, u stóp którego stykają się Morze Tyrreńskie i Morze Śródziemne. Jego atutem są piaszczyste plaże i port, do którego zawijają statki pasażerskie i piękne jachty z całego świata, nierzadko należące do sław. Urokliwa starówka rozciąga się od nabrzeża po park Villa Margherita. Niegdyś przebiegał w tym miejscu kanał łączący dwa morza. Dziś planowana jest jego odbudowa.
Niedaleko Trapani znajduje się Erice - niewielkie średniowieczne miasteczko w całości wykonane z kamienia. W czasach starożytnych znajdowała się tu świątynia bogini Wenus. Po jej zburzeniu wzgórze pełniło funkcje obronne, by w końcu stać się miejscem zamieszkania wielu notabli zachodniej Sycylii. Na uwagę zasługują baseny z solą pomiędzy Trapani i Marsalą, które mienią się w słońcu ciepłymi barwami.
Sycylia wschodnia
Wschodnia Sycylia: co warto zobaczyć w tej części? Na uwagę zasługują historyczne Syrakuzy, barokowe miasta z Katanią na czele, urokliwe Wyspy Liparyjskie, a także górujący nad otoczeniem wulkan Etna.
Charakterystyczne dla wschodniej części Sycylii są późnobarokowe miasta. Wyróżnia się nawet niezależny styl architektoniczny nazywany sycylijskim barokiem. Jego narodziny wiążą się z jednym z najtragiczniejszych kataklizmów w dziejach wyspy, czyli trzęsieniem ziemi z 1693 roku, które zniszczyło doszczętnie wiele miejscowości. Ich odbudowa zajęła blisko sto lat. Jednym z takich miast jest urokliwe Noto położone w Dolinie Noto (Val di Noto).
Syrakuzy z kolei to wiele antycznych zabytków, dzięki którym całe miasto trafiło na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Uwagę warto zwrócić chociażby na katakumby świętego Jana – najstarszy chrześcijański obiekt tego typu w Europie oraz park archeologiczny z interesującą jaskinią, tak zwanym Uchem Dionizosa. Na wyspie Ortyga natomiast znajduje się katedra zbudowana na bazie antycznej świątyni Ateny z oryginalnymi doryckimi kolumnami. Są tutaj także ruiny świątyni Apollina, których nie udostępniono zwiedzającym, są jednak widoczne zza ogrodzenia. Najwięcej rzymskich śladów pozostało w Katanii. To między innymi fragmenty amfiteatru i teatru oraz łaźnie znajdujące się pod Placem Katedralnym.
Turyści rzadko odwiedzają nekropolię Pantalica, a szkoda, bo widok jest imponujący. Problemem jest jednak lokalizacja. Miejsce teoretycznie ulokowane na trasie Katania-Syrakuzy, tak naprawdę umiejscowione jest w górach i dojazd wymaga nadłożenia kilku godzin drogi. Zdecydowanie warto jednak zadać sobie ten trud. W jaskiniach znajdujących się w wąwozie rzek Anapo i Calcinara znajduje się około 5000 otworów skalnych, które są w rzeczywistości grobowcami mieszkających na tych terenach Greków. Dziś to przede wszystkim miejsce na piesze wycieczki.
Wschodnia Sycylia także nie jest obojętna dla włoskiej socjety. Warto wspomnieć o modnym wśród najbogatszych miejscu wakacyjnego wypoczynku. To Taormina - niewielkie miasto wyróżniające się pięknym widokiem na teatr grecki, morze oraz Etnę i górującym nad całością zamkiem. W jej pobliżu znajduje się wąwóz Alcantara położony pomiędzy górami Nebrodi. W dół można zejść schodami lub zjechać windą.
Kiedy jechać na Sycylię?
Wiedząc o wyspie Sycylia, gdzie leży, łatwo wywnioskować, że większość atrakcji dostępna jest przez cały rok, choć zimą godziny otwarcia mogą być ograniczone. Najlepszą porą na zwiedzanie jest wiosna.
Temperatury na Sycylii w okresie od kwietnia do października nie spadają poniżej 20 stopni, a pomiędzy czerwcem a wrześniem przekraczają 30.
Sycylia: bezpieczeństwo
Po przywołaniu skojarzeń, jakie budzą Włochy, Sycylia dla wielu osób oznacza wyspę mafii. Podkreślić trzeba jednak, że z perspektywy turysty problem ten właściwie nie istnieje. Organizacje przestępcze działają w mniejszych ośrodkach i raczej w obszarze gospodarczym. Dla Sycylijczyków temat ten jest drażliwy i lepiej go nie poruszać.
W miejscowościach turystycznych trzeba natomiast uważać na kradzieże kieszonkowe oraz pilnować bagażu w komunikacji publicznej. Zabezpieczać trzeba także samochody i nie zostawiać w nich cennych przedmiotów.
Sycylia: waluta i ceny
Na Sycylii obowiązującą walutą jest euro. Ceny różnią się w zależności od miejscowości: w kurortach będą ze zrozumiałych względów wyższe. Znaczenie ma również standard wybranego hotelu, miejsce stołowania czy rodzaj transportu.
Nocleg dla jednej osoby kosztuje od około 30 do nawet 120 euro za dobę. Obiad zjeść można za 12 euro, średnia pizza to koszt 4 euro, a lampka wina - 9 euro. Restauracje doliczają także tak zwane coperto za nakrycie w wysokości kilku euro.
Co przywieźć z Sycylii?
Sycylia słynie z wyrobów porcelanowych ręcznie malowanych w typowe dla tej wyspy wzory. Na straganach kupić można także różnego rodzaju produkty z lawy oraz marionetki. Nie są one tanie, ale piękne i charakterystyczne dla regionu. Ciekawie prezentuje się wino w butelkach do połowy oblanych lawą z Etny. Sycylia słynie również z instrumentów muzycznych: friscalettu to połączenie gwizdka z fletem, tamboru - tamburyn, a quartara - oryginalna grająca waza.
Dobrym pomysłem są również produkty spożywcze. O ile większość włoskich smaków można już kupić w Polsce, o tyle są rzeczy, których nigdzie poza Sycylią nie dostaniemy. To na przykład miody spod Etny w wielu różnych smakach: kasztanowym, cytrynowym, tymiankowym, pistacjowym, koniczynowym czy eukaliptusowym. Znakomite są kremy orzechowe z pistacjową pastą na czele. Sycylijskie wina to jedne z najlepszych we Włoszech. Są przy tym stosunkowo niedrogie. Najsłynniejsze jest wino marsala w smaku podobne do sherry i porto.