W tym mieście zakochasz się od razu. Co trzeba wiedzieć przed podróżą do Tbilisi?
Tbilisi to stolica Gruzji. Wśród najpopularniejszych destynacji Polaków na przestrzeni ostatnich lat zainteresowanie Gruzją, a także samą stolicą Tbilisi zyskały całkiem sporą popularność. Przez wiele lat Gruzja uważana była za kraj, który pod względem gospodarczym jest daleko w tyle za Europą. Jednak zmiany jakie zaszły na przestrzeni ostatniego czasu dają sporą nadzieję na szybki rozwój, a w konsekwencji Gruzini będą mogli cieszyć się równie dużym zainteresowaniem jak inne kraje europejskie.
Tbilisi: gdzie leży?
Tbilisi to centrum życia Gruzji. To zarówno największe miasto w tym kraju jak i stolica. Leży w centralnej części wschodniej Gruzji. Stolicę zamieszkuje nieco ponad milion mieszkańców, więc w porównaniu do pozostałych europejskich stolic nie należy do najbardziej zaludnionych.
Z powstaniem Tbilisi wiąże się legenda. Według niej ówczesny król Wachtang Gorgasali (żyjący na przełomie piątego i szóstego wieku naszej ery) wyprawił się na polowanie na tereny aktualnego miasta. W czasie samego polowania sokół królewski, który towarzyszył świcie pochwycił bażanta. Jednak chwilę potem oba zwierzęta zniknęły z oczu polujących. Po dłuższych poszukiwaniach zarówno sokoła jak i bażanta znaleziono martwych przy źródle. Okazało się, że najpewniej po pochwyceniu zdobyczy sokół wpadł do gorącego źródła i sparzył się i umarł. Król widząc całą sytuację miał okazję przyjrzeć się okolicy i uznał, że to świetna lokalizacja do wybudowania miasta. Dużo ciepłych źródeł, bezpieczny teren górzysty. To wszystko sprawiło, że rozkazał założyć w tej okolicy miasto. Nazwa Tbilisi pochodzi właśnie od gruzińskiego słowa „tbili” (თბილი) – ciepły.
W praktyce jednak archeolodzy znaleźli w tamtej okolicy ślady osadnictwa znacznie starsze niż wskazywałaby legenda, czyli przełom piątego i szóstego wieku naszej ery. Znaleziska sugerują, że mieszkali w okolicach dzisiejszego Tbilisi osadnicy w epoce miedzi, czyli nawet w czwartym i trzecim tysiącleciu przed naszą erą. Z całą pewnością w tamtym okresie nie istniało silnie rozbudowane miasto, ale późniejsze znaleziska sugerują, że kamienna twierdza istniała na terenie dzisiejszego miasta już w drugiej połowie czwartego wieku naszej ery, więc na kilkaset lat przed królem Watchangiem Gorgasali. Na przestrzeni setek lat Tbilisi było pod wpływami zarówno Persów, Arabów, jak i Rosjan, co w pewnym stopniu widać zwiedzając Tbilisi dzisiaj. Szczególnie biorąc pod uwagę architekturę miasta.
Tbilisi: atrakcje turystyczne
W przypadku Tbilisi warto zaplanować sobie całą wycieczkę od samego początku do końca. Miejsc wartych uwagi jest bardzo dużo i w zależności od możliwości czasowych całe zwiedzanie można spokojnie rozbić na kilka dni, a i tak będzie co zwiedzać. Podróż po stolicy Gruzji można rozpocząć od najstarszej części miasta czyli dzielnicy Abanotubani. To bardzo charakterystyczne miejsce, ze względu na kilka elementów. Część budynków pamięta początki twierdzy i istnienia miasta w aktualnej formie. Drugi z elementów, czyli łaźnie są tym co wyróżnia tę dzielnicę od reszty miasta. Działało i nadal działa tutaj duża ilość siarkowych łaźni, które kilkaset lat temu nie były tylko miejscem higieny, odświeżenia, ale również spotkań i długich rozmów. Piękne stare budowle, do tego wąskie ulice i malownicze kamienice, sprawiają, że ta dzielnica ma swój niepowtarzalny urok. Będąc w rejonie Starego Miasta warto również trafić na Kote Abkhazi. To główna droga w tej części miasta gdzie znajduje się cała masa kramów, winiarnie oraz restauracje.
By podziwiać piękno całego Tbilisi warto wybrać się na wzgórze okalające stolicę Gruzji. Można dostać się tam o własnych siłach pieszo lub skorzystać z wagoników kolejki liniowej. Góra Mtatsminda to również kilka innych atrakcji, prócz samej pięknej panoramy na miasta. Można pospacerować po pięknym parku na szczycie góry, a także wybrać się pod pomnik matki Gruzji czyli Kartlis Deda. Jest to dwudziestometrowy wykonany w całości z aluminium posąg, który powstał w 1958 roku z okazji 1500 rocznicy założenia miasta. Przedstawia on kobietę trzymającą w jednej ręce wino w drugiej miecz. Pierwszy symbol jest dla przyjaciół drugi natomiast na wrogów. Kolejnym punktem wartym uwagi na górze Mtatsminda jest twierdza Narikala. To budowla powstała w starożytności i piękne góruje nad całym miastem. Tuż obok znajduje się również ogród botaniczny, który może uzupełnić całą wycieczkę.
Kolejnym punktem, który musi się znaleźć na planie wycieczki jest katedra Sioni. Do 2004 roku była główną świątynią w Tbilisi i siedzibą głowy Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego. Tbilisi to nie tylko zabytkowe budowle i architektura. Ma również w zanadrzu stolica Gruzji bardzo ciekawe nowoczesne miejsca. Z całą pewnością zaliczyć do nich można Most Pokoju, który łączy dwa brzegi Tbilisi. To miejsce do którego warto się udać zarówno w dzień jak i w nocy. Szczególnie w nocy robi ogromne wrażenie, ze względu na świetne oświetlenie całej konstrukcji. Przechodząc Mostem Pokoju ze Starego Miasta do nowej części Tbilisi wchodzimy do Parku Rike w którym znajduje się kolejna ciekawa konstrukcja – dwie tuby. Początkowo miały one być miejscem koncertów, jednak pojawiły się problemy z akustyką i w tym momencie przede wszystkim stanową atrakcję dla fotografów. W Parku Ride po zmroku możemy doświadczyć pokazu świateł i fontann.
Wśród wartych zwiedzania miejsc z całą pewnością jest Katedra Sameba, częściej nazywana Katedrą Świętej Trójcy. Jej budowa rozpoczęła się w 1995 roku i trwała blisko dwadzieścia lat do 2004 roku. Jest trzecią co do wielkości na świecie katedrą prawosławną i pod względem architektonicznym to swojego rodzaju synteza stylu gruzińskiego. Robi ogromne wrażenie, a dzięki swej budowie (ponad sto metrów wysokości) góruje nad miastem. Często odwiedzanym przez turystów miejscem jest również krzywa wieża zegarowa, która znajduje się tuż przy Teatrze Lalek, stylizowana na stary gruziński styl budownictwa, jednak w praktyce powstała kilkanaście lat temu. Wśród miejsc wartych uwagi jest jeszcze Skansen Etnograficzny, Gruzińskie Muzeum Narodowe, Muzeum Gruzji, Plac Wolności i wiele innych miejsc. Wycieczka po stolicy Gruzji może trwać dobre kilka dni, a i tak będą wypełnione te dni atrakcjami po brzegi.
Tbilisi: kuchnia
Gruzińska kuchnia jest bardzo zróżnicowana, można ją porównać do różnic występujących w samym kraju. To przede wszystkim potrawy, które są bardzo aromatyczne. Wielką rolę w tradycyjnych gruzińskich potrawach odgrywa koper, estragon, rozmaryn, cząber, mięta czy tymianek. Duże zróżnicowanie smaków nie wszystkim może przypaść do gustu, ale będąc na miejscu w Tbilisi warto posmakować prawdziwej gruzińskiej kuchni.
Pierwszą najbardziej charakterystyczną potrawą gruzińską są pierożki chinkali. Są to pierożki wypełnione bulionem, a także w zależności od wersji mięsem wołowym lub baraniną. Kolejnym daniem bez którego nie można się obejść w Tbilisi i całej Gruzji to chaczapuri, często nazywane serowym chlebem. Kolejnymi potrawami wartymi uwagi jest fasolowe lobiani oraz wegańskie lobio. Pierwsza z potrwa przypomina nieco chaczapuri imeretyńskie, jednak tutaj farszem jest fasola czerwona, a samo ciasto jest nieco bardziej suche. Z kolei lobio to potrawka z fasoli z przeróżnymi dodatkami, na pierwszy rzut oka przypomina wegański gulasz.
Tbilisi: waluta i ceny
Tbilisi i jak w całej Gruzji, walutą obowiązującą jest lari, powszechnie stosowanym skrótem jest GEL. Przy aktualnym kursie złotówki 1 GEL to około 1,33 złotego. Lecąc do Tbilisi czy w ogóle do Gruzji warto mieć przy sobie tylko podstawową ilość gotówki, na miejscu kursy w kantorach są zdecydowanie korzystniejsze, a również wypłaty z bankomatów nie stanową problemów.
W przypadku cen przez wiele lat uważano, że Gruzja jest dla Polaków bardzo tanim krajem, w praktyce jednak sytuacja na przestrzeni ostatnich lat mocno się zmieniła. Ceny coraz bardziej przypominają te z Polski. Szczególnie to widać w przypadku produktów nie produkowanych na terenie Gruzji gdzie można zapłacić za litr soku ponad 5 zł. Ceny w samych sklepach są mocno zbliżone, jednak już porównując chociażby koszty transportu czy jedzenia w restauracjach tutaj sprawa wygląda nieco odmiennie. Koszty są zauważalnie niższe i przyjemniejsze dla naszego portfela. Podobnie sprawa wygląda z noclegami, które również będą niższe niż w Polsce czy europejskich krajach.
Tbilisi: co trzeba wiedzieć przed podróżą?
By pojechać do Gruzji nie musimy być wyposażeni w wizę. W ruchu bezwizowym możemy przebywać na terenie Gruzji legalnie przez 365 dni i nie podlegamy w tym wypadku obowiązkowi meldunkowemu. Nie jest wymagane również posiadanie paszportu. Do przekroczenia granicy w zupełności wystarczy dowód osobisty, jednak trzeba wziąć pod uwagę, że większość urzędniczych spraw możemy załatwić tylko przy pomocy paszportu, więc mimo wszystko dla własnego bezpieczeństwa warto być w niego wyposażony. Udając się do Tbilisi nie są wymagane żadne szczepienia ochronne, jednak trzeba uważać przy zakupie żywności szczególnie surowych warzyw i owoców na bazarach, woda z kranu jest zdatna do picia, ale mocno chlorowana.
Kiedy najlepiej wybrać się do Tbilisi? Najlepsze miesiące to jeśli chodzi o pogodę od końca kwietnia, aż do początku października. Jednak trzeba wziąć pod uwagę, że w okresie wakacyjnym czyli od końcówki czerwca do końca sierpnia temperatury bardzo często przekraczają trzydzieści stopni Celsjusza. Z kolei najchłodniejszym miesiącem jest styczeń.
Tbilisi: co przywieźć na pamiątkę?
Tbilisi to piękne miasto w którym można się bez reszty zakochać. By jednak wspomnień czar został z nami na długo po tym jak wrócimy do rodzinnych stron warto zaopatrzyć się w pamiątki. Gdzie takie znajdziemy w Tbilisi? Warto w tym celu odwiedzić Stare Miasto, a tak właściwie Pchli Targ. Znajdziemy w nim całą masę niewielkich kramów z rękodziełami i pięknymi rzeczami, które warto zakupić na pamiątkę. Drugim aspektem, który może nam pomóc w przypomnieniu o Tbilisi i samej Gruzji są wina. Gruzińskich dobrych win jest naprawdę bardzo dużo i z całą pewnością każdy znajdzie wśród nich coś dla siebie.