Uluru to jeden z najcharakterystyczniejszych symboli Australii. Święta góra Aborygenów robi niesamowite wrażenie

Spis treści:

1. Co to jest Uluru?
2. Historia Uluru
3. Gdzie znajduje się Uluru?
4. Jak wygląda Uluru?
5. Legenda Uluru
6. Wejście na Uluru
7. Turystyka wokół Uluru
8. Ciekawostki o Uluru

Wyrasta z płaskiej pustyni, zaburzając harmonię piaszczystej równiny. Igra ze zmysłem wzroku, co chwilę przybierając inny kolor. Jest dosłownie usiana jaskiniami, a na jej zboczach pojawiają się tymczasowe strumienie i wodospady. Góra Uluru to bez wątpienia jedna z najniezwyklejszych formacji w Australii i jeden z najcharakterystyczniejszych symboli tego kraju.

Co to jest Uluru?

Uluru (Ayers Rock) to charakterystyczna formacja skalna w centralnej części Australii. Masywna góra, samotnie wznosząca się na płaskim terenie, jest zbudowana z prekambryjskiej arkozy.

Przez długi czas sądzono, że Uluru jest największym monolitem świata. Dziś wiemy, że to nieprawda, z dwóch powodów. Po pierwsze, większy (niemal dwukrotnie) jest Mount Augustus, znajdujący się w zachodniej części Australii Zachodniej, a po drugie – Uluru wcale nie jest monolitem. Dziś wiemy, że to twardzielec, który wraz z Kata Tuja i Mount Conner stanowi część większej formacji skalnej.

Historia Uluru

Niezwykła skała istnieje od około 550 milionów lat. Po raz pierwszy została opisana w 1872 roku, przez Ernesta Gilesa. Brytyjski podróżnik określił ją jako „the remarkable pebble”, czyli „niezwykły kamyk”. Europejscy osadnicy nazwali ją „Ayers Rock”, oddając w ten sposób hołd Henry'emu Ayersowi, premierowi Australii Południowej.

W 1958 roku obszar Uluru (i Kata Tjuta) został usunięty z rezerwatu Aborygenów. Powstał wówczas park narodowy, wbrew woli rdzennej ludności, która sprzeciwiała się wykorzystywaniu ich świętego miejsca do celów turystycznych.

25 października 1985 roku australijski rząd przekazał prawo własności ziemi, na której wznosi się Uluru, Aborygenom z plemienia Anangu. Święta góra powróciła wówczas do prawowitych właścicieli. W dowód poszanowania rdzennej tradycji, historii i kultury przywrócono wówczas oryginalną nazwę.

Gdzie znajduje się Uluru?

Formacja, o której mowa, wznosi się w centralnej części Australii, w pobliżu miasteczka Yulara (ok. 400 km na północny zachód od Alice Springs). Znajduje się na Terytorium Północnym, na obszarze Parku Narodowego Uluru-Kata Tuja, który od 1987 roku figuruje na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Nie ulega wątpliwości, że Terytorium Północne należy do najbardziej interesujących obszarów Australii. W okolicach wybrzeża, gdzie panuje klimat tropikalny, porasta je gęsty las eukaliptusowy. Im bliżej wewnętrznej części, tym surowszy staje się krajobraz. Las stopniowo przechodzi w sawannę, która finalnie zmienia się w pustynię.

Sam park narodowy, pomimo panującego na jego terenie klimatu pustynnego, charakteryzuje się bogatą florą i fauną. Szatę roślinną tworzą nieliczne drzewa (m.in. eukaliptusy, albicje i dęby pustynne), liczniejsze krzewy, oraz występujące najliczniej trawy. Faunę reprezentują przede wszystkim gryzonie, takie jak pseudomysz delikatna czy skakuszka australijska. Licznie występują tam także ptaki (m.in. kakadu ognistoczuba, sokół brunatny i żołna tęczowa), gady (waran piaskowy, waran wielki, moloch straszliwy, mulga zwyczajna) i kangury. Nie brakuje tam także psów dingo.

Jak wygląda Uluru?

Na tle równinnego krajobrazu, Uluru jawi się jako odosobnione wzgórze – wysokie, płaskie i szerokie. Czerwony kolor skały wynika z zawartości tlenku żelaza(III). Nietrudno jednak zauważyć, że rozległa formacja niemal co chwilę zmienia odcień, zależnie od pozycji słońca. W jednej chwili Uluru jest czerwone, by za chwilę przybrać barwę pomarańczową lub nawet fioletową. Zjawisko to jest najbardziej widoczne w czasie wschodu i zachodu słońca.

Przyglądając się fotografiom niezwykłej formacji, można odnieść wrażenie, że jej powierzchnia jest idealnie gładka. To tylko pozory. W rzeczywistości, Uluru jest niezwykle zróżnicowane. Południowa strona góry jest podziurawiona jaskiniami i szczelinami, a na północnej odznaczają się masywne grzbiety. W niektórych miejscach skała ma łuskowatą fakturę. Podczas rzadkich opadów deszczu, na zboczach powstają tymczasowe strumienie i wodospady.

Jakie wymiary ma Uluru?

Masywna skała mierzy 348 metrów wysokości. Jej długość to 3,6 km, a szerokość – 1,9 km. Obwód u podstawy to natomiast 9,4 km. Uluru nie jest tak wielką formacją, jak marsjański Olympus Mons, ale jej naziemne wymiary i tak robią niemałe wrażenie. Naziemne, bo należy wspomnieć, że zdaniem naukowców, pod ziemią kryje się druga część skały, sięgająca na głębokość co najmniej 2,5 km.

Legenda Uluru

W wierzeniach Aborygenów z plemienia Anangu, góra Uluru jest świętym miejscem. Według rdzennych Australijczyków, to właśnie tam rozpoczął się akt stworzenia świata. Miało się to wydarzyć u zarania dziejów, czyli w czasie Wielkiego Snu. Historia świata ma być zawarta w każdym zagłębieniu, każdej jaskini i szczelinie, które z perspektywy turystów są niczym innym, jak tylko ciekawostką geologiczną. Aborygeni widzą w nich jednak pradawne historie, które zawarli w naniesionych na kamień malowidłach. W ich tradycji, Uluru jest domem bóstw i duchów, a wejście na szczyt jest traktowane jako rytuał inicjacji.

Wejście na Uluru

Masywna skała kusi miłośników wspinaczki i trekkingu, jednak należy podkreślić, że wejście na Uluru jest oficjalnie zabronione. Od 1985 roku zwiedzających upraszano o zaniechanie wchodzenia na świętą górę, jednak wielu turystów ignorowało te prośby. Co więcej, niektórzy nie potrafili lub nie chcieli uszanować powagi miejsca, które dla rdzennej ludności ma wymiar religijny. Przy tym, turystyka na Uluru zwiększyła erozję i przyczyniła się do zanieczyszczenia wód gromadzących się w skalnych zagłębieniach. To wszystko przyczyniło się do zamknięcia wejścia na górę dla turystów. Ostatni przyjezdni zdobyli Uluru 25 października 2019 roku. Następnego dnia zaczął obowiązywać oficjalny zakaz.

Takie działanie częściowo było podyktowane także względami bezpieczeństwa. Zbocza Uluru są strome, co sprawia, że bezpiecznie mogą poruszać się po nich wyłącznie doświadczeni wspinacze. Między 1950 a 2017 rokiem zginęło aż 36 osób, próbujących zdobyć świętą górę Aborygenów.

Turystyka wokół Uluru

Na szczęście nie oznacza to, że to niezwykłe miejsce jest całkowicie niedostępne dla turystów. Uluru można podziwiać z kilku punktów widokowych. Mierzący ponad 9 kilometrów szlak otaczający formację można przejść pieszo, przejechać rowerem lub motocyklem. Nad świętą górą organizowane są przeloty balonem i helikopterem. Można podejść pod skałę, ale należy pamiętać, że ze względu na sakralny charakter tego miejsca, nie wszystkie malowidła można uwiecznić na fotografii.

Trzeba pamiętać, że pod Uluru nie dociera transport publiczny. Osoby chcące zobaczyć tę niezwykłą formację i zwiedzić park narodowy na własną rękę, mogą tam dotrzeć wyłącznie samochodem. Podróż z Alice Springs zajmie około 5 godzin, ale z lotniska lotniska Ayers Rock można tam dotrzeć w około 30 minut.

Ciekawostki o Uluru

Powyżej wymieniliśmy najważniejsze fakty o Uluru. Na koniec zostawiliśmy kilka ciekawostek, dotyczących tego niezwykłego miejsca.

1. Rodzina królewska kilkukrotnie wizytowała przy świętej górze. W 1983 roku Uluru zwiedzili książę Karol i księżna Diana. W 2014 roku formację podziwiali książę William i Kate Middelton.
2. Uluru wznosi się na pustyni, ale pada tam częściej niż choćby w Egipcie. Średnia roczna suma opadów wynosi tam 300 mm.
3. Każdy, kto miał okazję zwiedzić to niezwykłe miejsce, słyszał o przeklętych kamieniach z Uluru. Niektórzy turyści, chcąc zabrać do domu niepowtarzalną pamiątkę z wizyty w Australii, zebrali odłamki skalne, które oderwały się od formacji. Mówi się, że niemal każdy odesłał znalezisko, które bezprawnie sobie przywłaszczył. Kamienie miały ściągnąć na nich serię różnorakich nieszczęść. Wszelkie przykre zdarzenia miały ustać od razu po ich zwrocie. W centrum informacyjnym przy górze Uluru do dziś wiszą listy, w których skruszeni turyści opisali swoje doświadczenia.

Nasz autor

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.