Wielkopolski Park Narodowy zachwyca niesamowitym krajobrazem. Znajduje się niedaleko Poznania

W tym artykule:

1. Gdzie znajduje się Wielkopolski Park Narodowy?
2. Co chroni Wielkopolski Park Narodowy?
3. Powierzchnia Wielkopolskiego Parku Narodowego
4. Historia Wielkopolskiego Parku Narodowego
5. Jakie zwierzęta żyją w Wielkopolskim Parku Narodowym?
6. Rośliny w Wielkopolskim Parku Narodowym
7. Co warto zobaczyć w Wielkopolskim Parku Narodowym?

Wielkopolski Park Narodowy słynie z pięknych jezior polodowcowych i malowniczych krajobrazów doliny Warty. Obszar silnie urozmaicony pod względem ukształtowania powierzchni powstał w wyniku działalności lodowca, czego rezultatem są są liczne wzniesienia moreny czołowej i dennej, kemy, ozy, drumliny i wypełnione wodą rynny polodowcowe. Na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego znajduje się dwanaście jezior, a najwyższe wzniesienie osiąga ok. 130 metrów.

Gdzie znajduje się Wielkopolski Park Narodowy?

Jak wskazuje na to sama nazwa, administracyjnie Wielkopolski Park Narodowy znajduje się w województwie wielkopolskim. Jego obszar rozciąga się na południe od Poznania, na terenie trzech gmin: Mosina, Puszczykowo i Stęszew. W ujęciu geograficznym park jest zlokalizowany w Krainie Wielkopolsko-Pomorskiej, w obszarze dzielnicy przyrodniczej Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej.

Co chroni Wielkopolski Park Narodowy?

Zadaniem Wielkopolskiego Parku Narodowego jest ochrona polodowcowego krajobrazu i typowych dla niego form ukształtowania terenu. Wśród nich należy wymienić morenę czołową i denną, drumliny, ozy, parowy, wydmy i jeziora: odpływowe, bezodpływowe, rynnowe i kociołki.

Powierzchnia Wielkopolskiego Parku Narodowego

Wielkopolski Park Narodowy, którego symbolem jest puszczyk zwyczajny, obejmuje powierzchnię 7584 ha. Otulina parku mierzy 7256 ha. Pod ścisłą ochroną znajduje się osiemnaście obszarów, których łączna powierzchnia wynosi ok. 260 ha.

Historia Wielkopolskiego Parku Narodowego

Idea utworzenie Wielkopolskiego Parku Narodowego zrodziła się jeszcze przed II wojną światową. Działania w tym kierunku zainicjował profesor Adam Wodziczko, biolog i botanik, który ten niezwykły obszar postrzegał jako „prawdziwe muzeum form polodowcowych i żywe muzeum przyrody”.

Wielkopolski Park Narodowy utworzono w 1957 roku. Wcześniej tą formą ochrony objęto jedynie sześć innych obszarów: Ojcowski Park Narodowy (1956 r.), Tatrzański Park Narodowy (1955 r.), Babiogórski Park Narodowy (1954 r.), Świętokrzyski Park Narodowy (1952 r.), Białowieski Park Narodowy (1932 r.) i Pieniński Park Narodowy (1932 r.).

Obszar chroniony początkowo zajmował powierzchnię ok. 9600 ha, z czego pod zarządem parku znajdowało się ok. 5100 hektarów. W 1996 roku nastąpiła zmiana granic parku. Aktualnie jego teren rozciąga się na 7584 ha.

Jakie zwierzęta żyją w Wielkopolskim Parku Narodowym?

Współczesna fauna Wielkopolskiego Parku Narodowego składa się z gatunków, które przybyły tam w różnych okresach, licząc od ostatniego zlodowacenia.

Bezkręgowce

Najliczniejszą, a jednocześnie najsłabiej poznaną grupą zwierząt parku są bezkręgowce. Stwierdzono występowanie około 4000 gatunków i nie ulega wątpliwości, że nie jest to ostateczna liczba.

Najliczniej reprezentowana jest gromada owadów. Jednym z najciekawszych okazów, które można tam spotkać, jest kwietnica okazała – chrząszcz z rodziny poświętnikowatych, który osiąga ok. 30 mm długości i cechuje się intensywnie metalizującą trawiastą barwą. Efektownie prezentują się też tzw. chrząszcze rogate, jak choćby należący do rodziny jelonkowatych ciołek matowy.

Licznie występującymi tam bezkręgowcami są także pajęczaki. W tej gromadzie szczególnie wyróżnia się bagnik nadwodny, największy pająk w Polsce. Dużą różnorodnością cechuje się także rząd motyli. Wśród najpiękniejszych należy wymienić gatunki takie jak paź królowej, rusałka żałobnik czy dostojka malinowiec.

Mięczaki są reprezentowane przez ponad 100 gatunków. Wymieniając najcenniejsze, należy wskazać na niewielkie ślimaki z rodziny poczwarówkowatych: poczwarówkę zwężoną i jajowatą. Oba są wyjątkowo wrażliwe na zmiany zachodzące w środowisku pod wpływem działalności człowieka.

Kręgowce

Grupa kręgowców składa się z ponad 300 gatunków. Najliczniej występują przedstawiciele awifauny. W parku stwierdzono ponad 220 gatunków ptaków, z czego aż 150 wyprowadza tam lęgi. Wśród sów dominuje puszczyk. Stwierdzono występowanie około 50 par lęgowych. Każdego roku park odwiedzają wielotysięczne stada gęsi, wśród których można spotkać rzadkie gatunki, jak bernikle białolice, obrożne czy gęsi krótkodziobe. Park jest też ostoją żurawi (populacja lęgowa to ok. 20 par) i gatunków szponiastych, jak choćby bielika.

Występujące w parku ssaki to przede wszystkim dziki, sarny, jelenie, borsuki, lisy, łasice, kuny leśne i domowe i wydry. Żyją tam także gatunki obce, jak norka amerykańska, szop pracz czy jenot. Rolę szczytowego drapieżnika pełni wilk. Warto wspomnieć, że na terenie parku żyje nocek duży, czyli największy nietoperz w Polsce.

Gady są reprezentowane przede wszystkim przez jaszczurki. Najliczniej występują zwinki w trawiasto-zielonym ubarwieniu, ale można tam spotkać także znacznie rzadsze rude okazy. Wśród płazów dominują gatunki typowe dla terenów nizinnych. Wśród nich wyróżniają się rzadkie kumaki nizinne i traszki grzebieniaste. W parku występowały także ropuchy paskówki i rzekotki drzewne, ale od pewnego czasu nie udaje się potwierdzić ich obecności.

Rośliny w Wielkopolskim Parku Narodowym

Na terenie parku dominują ekosystemy leśne cechujące się dużą bioróżnorodnością. Należy tu wskazać przede wszystkim na siedliska grądowe i zespół roślinny grądu środkowoeuropejskiego, obejmujący wielogatunkowe lasy liściaste. Duży udział mają tam krajowe klony, grab pospolity, lipa drobnolistna, leszczyna pospolita i dąb szypułkowy. Rzadkim, a zarazem interesującym gatunkiem jest jarząb brekinia, który w Polsce rośnie tylko na izolowanych stanowiskach. Mniej żyzne gleby porasta zespół środkowoeuropejskiej kwaśnej dąbrowy trzcinnikowej, obejmującej lasy liściaste z przewagą dębów.

Wśród ekosystemów nieleśnych należy wymienić łąki bogate florystycznie łąki trzęślicowe. Pokrywają je kwitnące w różnych barwach rośliny, takie jak mieczyk dachówkowaty, starodub łąkowy czy kosaciec syberyjski. Drugi z wymienionych gatunków jest zagrożony w całej Unii Europejskiej, w związku z czym podlega ochronie siedliskowej w ramach obszaru Natura 2000 „Ostoja Wielkopolska”.

Co warto zobaczyć w Wielkopolskim Parku Narodowym?

Wielkopolski Park Narodowy zachwyca walorami przyrodniczymi, które można podziwiać ze szlaków pieszych, rowerowych i konnych. Przemierzając szlak czerwony i niebieski, da się okrążyć cały park i poznać wszystkie jego uroki. Fantazyjne ukształtowanie terenu, malownicze jeziora, głazy narzutowe, wzgórza morenowe – przykłady można mnożyć i mnożyć.

Poza zachwycającą przyrodą, po drodze można podziwiać między innymi ruiny zameczku Klaudyny Potockiej na wyspie wznoszącej się ponad taflę Jeziora Góreckiego. Warto wspiąć się na wieżę widokową w Pożegowie (zachodnia część Mosiny) i wybrać się do Muzeum Przyrodniczego Wielkopolskiego Parku Narodowego w Jeziorach.

Nasz ekspert

Artur Białek

Dziennikarz i redaktor. Wcześniej związany z redakcjami regionalnymi, technologicznymi i motoryzacyjnymi. W „National Geographic” pisze przede wszystkim o historii, kosmosie i przyrodzie, ale nie boi się żadnego tematu. Uwielbia podróżować, zwłaszcza rowerem na dystansach ultra. Zamiast wygodnego łóżka w hotelu, wybiera tarp i hamak. Prywatnie miłośnik literatury.