Odpady: co z nimi robić, by chronić środowisko?

W Unii Europejskiej gospodarka odpadami opiera się na trzech zasadach: zapobiegania powstawaniu odpadów, powtórnego wykorzystywania odpadów na drodze recyklingu oraz optymalizacji ostatecznego usuwania odpadów dzięki działaniom monitorującym. W 2010 roku całkowita ilość odpadów wygenerowana przez gospodarstwa domowe oraz firmy na obszarze UE wyniosła aż 2570 milionów ton, co odpowiada ilości 5,1 tony odpadów na osobę. Negatywny wpływ człowieka na środowisko naturalne oznacza konieczność wprowadzenia rygorystycznych standardów i przepisów dotyczących ochrony środowiska naturalnego. Nowatorskie rozwiązania znajdują zastosowania w różnych branżach, od transportu, poprzez gospodarkę odpadami i budownictwo, aż po systemy IT. Rosnąca ilość śmieci skłoniła Komisję Europejską do stworzenia programu BURBA, którego głównym celem jest racjonalna gospodarka odpadami.

Finansowany ze środków unijnych trzyletni projekt BURBA (skrót pochodzi od “Bottom-up selection, collection and management of URBAn waste", czyli: „Oddolna segregacja, zbiórka i zarządzanie odpadami miejskimi”) zakłada nową koncepcję gospodarki odpadami. Projekt - już na etapie segregacji i zbiórki odpadów w miejscu ich powstawania - wykorzystuje nowatorskie, niskobudżetowe technologie, tj. radiowy system automatycznej identyfikacji RFID oraz system lokalizacji LBS, które zintegrowane są z inteligentnym pojemnikiem na odpady (IWAC). Pojemnik o pojemności 1100 l przeznaczony jest do użytku na gęsto zaludnionych terenach mieszkalnych, a w późniejszym etapie również na terenach przemysłowych.

IWAC jest w stanie zidentyfikować użytkownika na podstawie jego osobistej karty RFID, kontroluje otwarcie pokrywy pojemnika oraz udziela informacji zwrotnej na temat prawidłowości usunięcia odpadów.

Dane są przesyłane do ośrodka kontroli, który gromadzi dane na temat wszystkich pojemników IWAC oraz generuje szczegółowe podsumowanie zbiórki odpadów dla określonej lokalizacji i godziny. Ta sama informacja jest udostępniana mieszkańcom za pośrednictwem telefonu komórkowego wraz z poradami i wskazówkami pomocniczymi dotyczącymi segregacji i usuwania śmieci. Przydatne w walce z nielegalnym wyrzucaniem odpadów mogą być również tabliczki identyfikacyjne wykorzystywane w systemie gospodarki odpadami.

Stosowanie systemu pojemników IWAC przez gminy i mieszkańców pozwala na wprowadzanie motywujących programów gospodarki odpadami, prowadzących do zwiększenia stopnia recyklingu odpadów pochodzących z gospodarstw stosujących tę technologię. Projekt BURBA opiera się na unikalnej koncepcji komputerowej obróbki danych dotyczących odpadów segregowanych. System nagradza pozytywne zachowania, np. poprzez obniżenie opłat za wywóz śmieci, czy ulgi podatkowe.

Projekt BURBA jest realizowany przy współpracy 9 partnerów z Włoch, Hiszpanii, Polski, Portugalii i Chin. Są wśród nich akademickie ośrodki badawcze opracowujące prototypy najnowocześniejszego sprzętu oraz małe i średnie przedsiębiorstwa zajmujące się analizą przepisów bezpieczeństwa i technologiami lokalizacyjnymi. „Wybraliśmy trzy miasta różnej wielkości (Camogli we Włoszech, Santander w Hiszpanii i Rzeszów w Polsce) funkcjonujące według różnych zasad, ponieważ chcemy otrzymać przekrojowe informacje umożliwiające identyfikację ewentualnych problemów w dowolnym miejscu w Europie” – wyjaśnia Simona Bruna, manager projektu w D’Appolonia, włoskiej firmy koordynującej działania projektowe.

W ramach projektu, badacze opracowują także tzw. analizę cyklu życia (LCA), której celem jest zbadanie korzyści wynikających z optymalizacji tras śmieciarek. Ponadto, pomysłodawcy chcą upewnić się, że koszty produkcyjne i koszty związane z eksploatacją systemu nie przewyższą uzyskanych dzięki niemu oszczędności.

Zespół projektowy BURBA finalizuje obecnie prace nad stworzeniem pierwszych prototypów oraz przetestowaniem ich w warunkach rzeczywistych. Pojemniki IWAC zostaną udostępnione we Włoszech,
w Polsce i Hiszpanii.