Włochy: kraj, w którym zabawa trwa całą dobę

I choć w polskich sklepach skompletujemy składniki potrzebne do stworzenia przepysznych włoskich dań, to dopiero na miejscu – we Włoszech mamy szansę dowiedzieć się jak naprawdę smakują.

Włochy to kraj, w którym dużo więcej niż w jakimkolwiek innym zakątku mówi się o jedzeniu. Kuchnia włoska, to bez wątpienia jedna z najpopularniejszych kuchni świata. Nic dziwnego, że podbiła serca mieszkańców całego globu i z powodzeniem adoptowana jest do ich kulinarnych upodobań. – Swoją sławę zawdzięcza niepowtarzalnym metodom produkcji znanych na całym produktów, ale także prostocie i niezawodności. Będąc we Włoszech warto spróbować lokalnych dań – komentuje Natalia Rusinowska, autorka bloga Podróże Kulinarne. Z miejscowych restauracji, czy trattorii przeważnie wychodzi się bardzo zadowolonym.

Jak w zegarku

Włoskie śniadanie to zdecydowanie najskromniejszy z posiłków. To przede wszystkim espresso ale również cappuccino, które zwykle pija się do południa. Od rana niektórzy Włosi do kawy przegryzają cornetto – rogalik nadziewany słodkim kremem lub czekoladą. Również po obiedzie i kolacji obowiązują dwa łyki czarnej, mocnej kawy. Podczas podróży po Włoszech zdecydowanie bezpieczniej nie zamawiać mlecznych kaw po południu. Istnieje spora szansa, że zdarzenie wywoła ogólną radość, a w skrajnych przypadkach pogardę dla turysty profana.

We Włoszech to makaron stał się synonimem włoskiej tradycji kulinarnej. Nie dziwi zatem fakt, że dla każdego Włocha jest bardzo ważny. Jedyny wyjątek stanowią mieszkańcy północy, który delektują się również daniami z ryżu. W Włoszech obiad zwykle serwowany pomiędzy 12.30 a 15.00 (16.00). Czas ten, dla każdego jest porą sjesty. Tradycyjny posiłek włoski składa się z 3-4 dań. Jeszcze przed nim można skusić się na aperitivo, czyli lekki napój alkoholowy mający na celu pobudzenie apetytu. Może być to gorzkawe campari, cinzano, czy włoska odmiana vermoutha. Przed daniem głównym serwowane jest antipasto (dokładnie "przed posiłkiem"), czyli mniejsze przekąski. Dopiero wtedy przychodzi czas primo piatto, czyli pierwsze danie - zazwyczaj jest to pasta lub inne danie mączne, risotto, polenta lub zupa. Secondo piatto, czyli główne danie to ryby, mięso albo drób wzbogacone contorno, czyli przystawką w postaci sałatki ze świeżych lub gotowanych warzyw. Całość zakończona jest deserem – dolce. Ten jednak często poprzedzany jest przez formaggio e frutta, czyli serem i lub owocami. Sery mogą się pojawić także jako antipasto czy contorno. Prawdziwy włoski posiłek składa się z trzech do nawet sześciu dań. Na koniec pozostaje już tylko caffè – zwykle mała czarna oraz digestivo, czyli coś "na trawienie": grappa, amaro, limoncello, sambuca oraz inne likiery.

Bogata Północ

Mieszkańcy bogatej północy od zawsze patrzyli z góry na opalonych Włochów z południa. Dla nich też zawsze lepsze będzie masło niż oliwa z oliwek, a kojarzący się z Italią makaron w większości wypadków zastąpi ryż. W zasadzie na terenie Lombardii, Piemontu i w okolicach Veneto ryż zadomowił się na stałe. – I choć północe Włochy to również miejsce na makarony i pizze żaden mediolańczyk nie uzna wyższości tych dań nad risotto przyrządzone z włoskiego ryżu. Podróżujący po Lombardii spróbują najlepszych dań z włoskiego ryżu, z których to najsłynniejsze jest risotto alla milanese z dodatkiem szafranu i parmezanu – komentuje Aleksandra Jakiel z Tripsta.pl. Region zasłynął także dzięki serom. Pośród z nich znajduje się gorgonzola, taleggio i mascarpone, czy bel paese.

Trydent, czyli pogranicze kultury włoskiej i austriackiej to przede wszystkim treściwe makarony i różnorodne gnocchi podawane z ciężkimi, śmietanowymi sosami. Popularna jest tam marnowana wołowina, a także polenta przyrządzana z mąki kukurydzianej. Takiemu wysokoenergetycznemu menu sprzyja chłodniejszy klimat. Na osoby uprawiające sporty zimowe nastawiona jest również kuchnia Doliny Aosty, gdzie łączy się smaki sąsiadujących państw. Piemont kulinarnie zasłynął dzięki truflom oraz bagna càuda - odmianie sosu przyrządzonego na bazie anchois i czosnku. Winnice regionu to te należące do najbardziej renomowanych winnic we Włoszech, choć te toskańskie są popularniejsze, jak popularne Chianti, Brunello, Nobile di Montepulciano.

Lżejsze Południe

„Lżejsze” południe to kuchnia otwarta na wpływy innych krajów. To przede wszystkim ryby i owoce morza, warzywa, a przede wszystkim oliwa z oliwek. To także charakterystyczne przyprawy jak bazylia, oregano, estragon i tymianek, a także parmezanem wzbogacający smak każdej potrawy. Istotne są również świeże pomidory, czosnek i cebula. – Jednym z najchętniej odwiedzanych części południowych Włoszech stanowi Kampania. Stąd też wywodzi się słynna włoska pizza, spaghetti, maccheroni – informuje Aleksandra Jakiel. popularne wina z Kampanii to campi flegrei, falerno, galluccio, guardiolo, oraz salopaca. Region posiada aż 27 gatunków certyfikowanych win. Żyzna ziemia regionu sprawia uprawie pomidorów, cytrusów, papryki, kopru włoskiego i ziemniaków. Bogate wody Zatoki Neapolitańskiej sprzyjają połowowi ryb i owoców morza. Stąd też na stołach spotkać można małże, mątwy, ostrygi, ale też sardele i sardynki. Z mleka czarnych bawołów arni wyrabia się oryginalną posiadającą specjalny certyfikat ser mozarella. Produkt spopularyzował się na tyle, że obecnie produkuje się go również z mleka krowiego.

Z Apuli natomiast wywodzi się słynny makaron orecchiette. Na terenie regionu Basilicata i Kalabrii uznawanych za najbiedniejsze regiony Włoszech i rzadko można spotkać turystów. Pustynne krajobrazy przekładają się na dania i potrawy regionu, które są odmianą kuchni śródziemnomorskiej w nieco skromniejszym wydaniu. Spotkać tu można duże ilości papryki peperoncino, a ulubionym mięsem mieszkańców jest wieprzowina. Basilicata to także region, gdzie spróbować można najdziwniejszych smaków miodów jak choćby cytrusowy, czy eukaliptusowy – niespotykanych nigdzie indziej.

Na sporą uwagę zasługuje również kuchnia sycylijska. Tam słońce, które jest obecne przez większą cześć roku nadaje serwowanym daniom wyjątkowy smak. Na wyspie dominuje mieszanka smaków włoskich, greckich i arabskich. W sycylijskich specjałach odnajdziemy słodkie pomidory, duże ilości bakłażana. Jednym z lokalnych specjałów jest caponata, danie z duszonych warzyw serwowane jako dodatek do dań głównych oraz parmigiana zapiekanka z parmezanu. – Podczas pobytu na Sycylii warto zjeść spaghetti alla norma, czyli pastę z sosem, którego głównym składnikiem jest bakłażan. Ojczyzną makaronu z owocami morza zabarwionym na czarno atramentem z kałamarnic – spaghetti al nero di sepia, jest również Sycylia – informuje Aleksandra Jakiel z Tripsta.pl

Coś na słodko

Oryginalne lody włoskie w niczym nie przypominają tych naszych, których nazwa de facto wywodzi się od włoskich maszyn służących do ich produkcji. We Włoszech lody sprzedawane są w waflowych rożkach (il cono) bądź w pucharkach zrobionych z papieru (la coppa), do których sprzedawcy nakładają szpatułką duże różnorodnych smakowitości. Podczas ich zamawiania należy się dobrze zastanowić nad wybranymi smakami. Połączenie niektórych może wywołać oburzenie sprzedawcy. Z zasady jednak nie miesza się lodów owocowych z bakaliowymi.

Tradycyjnym włoskim deserem jest panna cota, wywodząca się z północnej części Włoch oraz tiramisu. ten drugi to popularny w Polsce deser składający się z warstwy biszkoptów nasączonych bardzo mocną kawą oraz alkoholem. Na ciastka nakłada się warstwę kremu z twarożku mascarpone, jajek, cukru i śmietany, a całość posypuje się warstwą płatków gorzkiej czekolady. Wiele osób zasmakuje również w panettone - rodzaju drożdżowej baby pochodzącej z Mediolanu i pojawiającej się we włoskich domach głównie w okresie świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku. Podstawowa wersja włoskiej babki zawiera kandyzowaną skórkę pomarańczową i cytrynową oraz bakalie. Chlubą sycylijczyków jest natomiast cassata - ciasto biszkoptowe z serem ricotta z kandyzowanymi owocami i marcepanem, którą będąc na miejscu koniecznie trzeba spróbować. Oprócz typowych włoskich deserów znajdziemy różnorodne wypieki cukiernicze. Pośród nich są twarde ciasteczka biscotti znane również jako cantucci, czyli biszkopty z Prado wzbogacane sporą ilością różnego rodzaju orzechów, rodzynek lub skórki cytrynowej lub pomarańczowej albo czekolady. Te, idealne nadają się do zanurzenia w porannej mlecznej kawie lub popołudniowym winie. Specjalność ta pochodzi z regionu Toskanii. Słodkie sekrety ukrywa również Sycylia. Przebywając na wyspie turysta obowiązkowo powinien spróbować cannolli, chrupiących rurek wypełnionych ricottą zmieszaną z miodem, kandyzowanymi owocami, pistacjami, czy kawałkami czekolady przygotowanymi na miejscu najczęściej przed oczami kupującego. Podróżujący po Sycylii zakochają się paste di mandorle migdałowej paście wzbogaconej całymi orzechami oraz suszonymi owocami, a następnie zawiniętej w płaszczyk białej czekolady. Warte spróbowania ze względu na oryginalny smak są weneckie pevarini, włoski wypiek którego głównym składnikiem jest melasa i biały pieprz.