Czym jest kawa i jak powstaje? Część 1: owoc [TYLKO O KAWIE]

Nie będę trzymać was w niepewności i szybko odpowiem na pojawiające się pełne niepewności wyrazy twarzy. Drzewa kawowe zwykle są przycinane bardzo krótko, tak by ułatwić zbieranie owoców, ale bez ingerencji człowieka mogą osiągać wysokość nawet 9 metrów. Są pokryte grubymi zielonymi liśćmi, które w dotyku i wyglądzie sprawiają wrażenie woskowanych. Owoce drzewa kawowego nazywane są wiśniami (ang. cherry) ze względu na podobieństwo do czerwonych owoców. Rosną one wzdłuż gałęzi drzewa. Co ciekawe, drzewo kawowe rośne w cyklu ciągłym, więc w jednym czasie można zobaczyć na drzewie kwitnące kwiaty, bardzo niedojrzałe owoce i wiśnie gotowe do zbiorów.

Kawa rośnie na drzewach. Nie, nie w słoiczkach

Proces uprawy drzew kawowych jest bardzo złożony. Potrzeba przynajmniej pełnego roku po pierwszym kwitnieniu drzewa, by zaczęło wydawać owoce. Producenci twierdzą, że pełną produkcję wisienek osiąga jednak dopiero po około 5 latach i wtedy wydaje ich najwięcej. Teoretycznie drzewa kawowe mogą rosnąć nawet 100 lat, jednak najwięcej dobrych owoców wydaje między 7 a 20 rokiem wzrostu. Ile owoców można zebrać z jednego drzewa? Według ekspertów, dobrze zadbane drzewo poddane odpowiedniej uprawie produkuje około 5 kg doskonałych owoców rocznie, co przełoży się na niecały kilogram ziaren gotowych do wypalenia.

Okiem botanika

Kawowiec (łac. Coffea) jest rodzajem drzew z rodziny marzanowatych i według botaników obejmuje ponad 104 gatunki roślin. Rodzaj ten został opisany po raz pierwszy przez szwedzkiego botanika Karola Linneusza w XVIII wieku. W momencie publikacji badań szwedzkiego uczonego, wielu botaników podważało jego klasyfikację. Powodem było ogromne zróżnicowanie gatunkowe. Rośliny w ramach jednego rodzaju często różniły się nie tylko wyglądem i rozmiarem liści, ale też kolorem owoców i kory.

Współcześnie cały przemysł kawowy można w zasadzie podzielić pomiędzy dwa najczęściej uprawiane gatunki: Arabika i Robusta.

Kawa Arabika

Najpopularniejsze odmiany: Bourbon, Typica, Caturra, Mundo Novo, Tico, San Ramon, Jamaican Blue Mountain.

Za ojczyznę tego gatunku uznaje się tereny dzisiejszej Etiopii. Gatunek ten charakteryzuje się delikatnym smakiem i przyjemnym aromatem, który w zależności od odmiany i regionu uprawy może bardziej kwiatowy, owocowy lub czekoladowy. Produkcja Arabiki stanowi ponad 80% całego światowego rynku. Pozostałe 20% to uprawy Robusty i kilkunastu mniej popularnych gatunków. Arabika zwykle uprawiana jest na wysokości od 600 do 1800 metrów nad poziomem morza, choć optymalna wysokość zmienia się w zależności od odległości od równika. Dla dobrego wzrostu Arabiki bardzo istotna jest stabilna i łagodna temperatura, idealnie by mieściła się w amplitudzie między 15 a 25 stopniami Celsjusza.

Kawa Robusta

Zdecydowana większość światowych upraw Robusty znajduje się w w środkowej i zachodniej części Afryki, a także w krajach azjatyckich np. Indonezji i Wietnamie. W związku z „trudniejszym” smakiem Robusta cieszy się zdecydowanie mniejszym zainteresowaniem niż Arabika i stanowi zaledwie niecałe 20% światowej produkcji kawy. Robusta jest też dużo prostsza w uprawie i bardziej odporna na choroby, co wpływa na stosunkowo niską cenę ziaren. Co ciekawe, Robusta bardzo często wykorzystywana jest w produkcji kawy rozpuszczalnej. Robusta jest w stanie wytrzymać też wyższe temperatury niż Arabika.